Με Γκουτέρες στη μεγάλη εικόνα!

Η αντίθεση είναι πλήρης. Στις 18 Ιουλίου  ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Ν. Χριστοδουλίδης δήλωνε ότι «εκ μέρους των μελών του Εθνικού Συμβουλίου να εκφράσω και δημόσια τις ευχαριστίες τους προς την ελληνική Κυβέρνηση και τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών Ν. Κοτζιά για τη στήριξη που προσέφερε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κατά τη διάρκεια των διεργασιών στο Κραν Μοντανά για τη διάσκεψη της Κύπρου. Αυτό είναι το κύριο μήνυμα από τη σημερινή συνάντηση σε συνέχεια της ενημέρωσης, στη οποία προέβηκε ο Υπουργός Εξωτερικών για όλα όσα έγιναν στην Ελβετία».

Λίγη ώρα πιο ύστερα ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωνε ότι «από δω και μπρος θα υπάρξουν άλλες διαδικασίες στην Κύπρο. Δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα αυτή η διαδικασία. Εμείς από τη μέρα που ήρθαμε στην εξουσία μέχρι σήμερα ήμασταν ένα βήμα μπροστά για τη λύση και δεν διστάσαμε καθόλου. Πήραμε και πολιτικά ρίσκα αλλά αν μια πλευρά δεν θέλει, τότε πρέπει να κοιτάξει κανείς το δικό του καλό. Η Τουρκία και οι τ/κ  θα αντιδράσουν με δικό τους βήμα στη γεώτρηση και  δίνοντάς το αυτό ως αφορμή θα εγκαταλείψουν το τραπέζι. Δεν είναι σωστό η ε/κ διοίκηση να κάνει μονομερή βήματα. Επειδή για τα αποθέματα στα περίχωρα της Κύπρου έχει δικαιώματα και οι τ/κ. Ενώ στο Κραν Μοντάνα διεξάγονταν διαπραγματεύσεις κάνοντας τέτοιο βήμα ο ε/κ τομέας και η Ελλάδα έδειξαν την πραγματική τους πρόθεση. Το σχέδιό τους είναι να παρατείνουν τη διαδικασία και να την αναβάλουν. Απέναντι σε αυτό το βήμα που έκαναν μονομερώς η Τουρκία και η ‘τδβκ’ δεν θα μείνουν αμέτοχοι, θα κάνουν βήμα μαζί. Η διαδικασία στο Κραν Μοντάνα μπλόκαρε εξαιτίας τους και ο ΓΓ έλαβε την απόφαση να μην συνεχίσει με αυτό τον τρόπο»,  (ΚΥΠΕ, 18 Ιουλίου)

Αυτές οι δύο πολιτικές προσεγγίσεις ενδεχομένως να καθορίσουν τις εξελίξεις στο κυπριακό σε πολύ αποφασιστικό βαθμό. Ασφαλώς δεν έχουν τον ίδιο στόχο και αυτό συνιστά μια εξαιρετικά μεγάλη αρνητική εξέλιξη. Οι δηλώσεις Τσαβούσογλου αφορούν μια διαφορετική πλέον ανάγνωση των πραγμάτων. Είτε αυτές συνιστούν μια άσκηση πίεσης στην ε/κ πλευρά ενόψει των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, είτε έχει ληφθεί απόφαση ώστε με αυτό τον τρόπο να τεθεί ένα τέλος στην εποχή αναζήτησης λύσης στο κυπριακό σύμφωνης με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Σε κάθε περίπτωση τα πράγματα είναι σοβαρά και έτσι πρέπει να αντιμετωπιστούν από κάθε νουνεχή κύπριο.

Ειδικότερα στην ε/κ κοινότητα αυτή η ενδεχόμενη εξέλιξη που συνδέεται με αλλαγή στρατηγικής της τουρκικής και τ/κ ηγεσίας, χρειάζεται να αντιμετωπιστεί με τη δέουσα σοβαρότητα. Χρειάζεται έντονος προβληματισμός και ισχυρή απόφαση ώστε να μην οδηγηθούν τα πράγματα στο χειρότερο δυνατό σενάρο για όλη την Κύπρο, να μείνουν δηλαδή όλα ακίνητα και έτσι να φτάσουμε στην αργόσυρτη διχοτόμηση. Στην κατεύθυνση αυτού του προβληματισμού σημειώνω δύο δηλώσεις που έγιναν στις 18 Ιουλίου μετά τη συνεδρίαση του ΕΣ.

Πρώτο, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Α. Κυπριανού ειπε και τα εξής:
«Την Παρασκευή το βράδυ (7 με 8 Ιουλίου) ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ έθεσε ένα πλαίσιο το οποίο η δική μας πλευρά στην πρώτη της αντίδραση είπε ότι ήταν πολύ ικανοποιητικό. Δεν το αξιοποιήσαμε αυτό το πλαίσιο, επιμένω. Εάν το αξιοποιούσαμε με τους σωστούς χειρισμούς τότε είτε θα υποχρεωνόταν η Τουρκία να συναινέσει σε εκείνα τα οποία είπε ο κ. Γκουτέρες είτε θα της επέρριπταν την ευθύνη για την στάση την οποία τήρησε. Δεν καταφέραμε να φτάσουμε σε συμφωνία. Ευθύνη δεν βλέπω να της επιρρίπτεται μέχρι στιγμής. Ελπίζω και εύχομαι η εκτίμηση που έχουμε ως Ε/κ πλευρά ότι εκείνοι είχαν ακεραία την ευθύνη να μεταφραστεί στα κείμενα των Ηνωμένων Εθνών. Είναι εκείνα που έχουν τη σημασία».

Δεύτερο, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Α. Νεοφύτου είπε τα πιο κάτω:

«Καταγράφουμε αυτό που και σήμερα ήταν επιβεβαιωμένο. Το «Πακέτο Γκουτέρες», όσον αφορά τα θέματα «Εγγύησης και Ασφάλειας», το ΔΗΣΥ τον βρίσκει απόλυτα ικανοποιημένο όπως επίσης και η όλη συμπεριφορά και τοποθετήσεις του Γενικού Γραμματέα ΟΗΕ. Έστω και εάν δεν πετύχαμε στο Κραν Μοντανά αυτό που είναι ο εθνικός μας στόχος που είναι μια λειτουργική λύση του κυπριακού, πρέπει να κρατήσουμε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του κυπριακού στο επίκεντρο ήταν τα θέματα «Ασφάλειας και Εγγυήσεων». Και δεύτερο, που πρέπει να κατοχυρώσουμε ως κεκτημένο στην προσπάθειά μας για επίλυση του κυπριακού, όπως έχει περιγράψει ο ΓΓ του ΟΗΕ στο δείπνο της 30ης Ιουνίου αλλά το επανέλαβε και στο δείπνο της6ης Ιουλίου, ότι:

• Πρώτον πρέπει να καταργηθούν τα μονομερή δικαιώματα αλλά και η Συνθήκη Εγγυήσεων,
• Δεύτερον ότι δεν μπορούν οι Εγγυήτριες Δυνάμεις να είναι αυτές που θα εφαρμόσουν και θα εποπτεύουν μια λύση του κυπριακού, και
• Τρίτον ότι πέραν της αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων, πρέπει να γίνει συζήτηση στο ανώτατο επίπεδο των Πρωθυπουργών για να βρεθεί η καταληκτική ημερομηνία για αποχώρηση τόσο της ΤΟΥΡΔΥΚόσο και της ΕΛΔΥΚ.

Αυτό το πλαίσιο θεωρώ ότι έχουμε εθνική υποχρέωση να το κρατήσουμε και να το κάνουμε πράξη σε μια συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος. Δεν είναι μόνο θέση δική μας. Αλλά η αξία του είναι ότι ο ίδιος ο ΓΓ του ΟΗΕ ουσιαστικά υιοθετεί την εθνική μας θέση στα θέματα «Ασφάλειας και Εγγυήσεων».

Από τα αποσπάσματα από τις δηλώσεις των Α. Κυπριανού και Α. Νεοφύτου που παραθέτω, προκύπτει κάτι πολύ σημαντικό: ότι «ο ΓΓ του ΟΗΕ έθεσε ένα πλαίσιο το οποίο η δική μας πλευρά στην πρώτη της αντίδραση είπε ότι ήταν πολύ ικανοποιητικό», και ότι «αυτό το πλαίσιο θεωρώ ότι έχουμεεθνική υποχρέωση να το κρατήσουμε και να το κάνουμε πράξη σε μια συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος». Μέσα στις σκέψεις αυτές μπορούμε να βρούμε τον επόμενο βηματισμό που να οδηγεί, πρώτο σε αναζωογόνηση της διαπραγματευτικής διαδικασίας και,  δεύτερο, σε καλλιέργεια του εδάφους για αναζήτηση συνολικής λύσης στη βάση του πακέτου Γκουτέρες.  Αυτό συνιστά την καλύτερη δυνατή απάντηση στις δηλώσεις του τύπου «από δω και μπρος θα υπάρξουν άλλες διαδικασίες στην Κύπρο».

Στην πολιτική διαπάλη δεν είσαι μόνος, οι παίκτες κατά κανόνα είναι περισσότεροι του ενός. Έχει μεγάλη σημασία η ε/κ πλευρά χωρίς καθυστερήσεις και εσωτερικούς περισπασμούς να δείξει ότι η μεγάλη εικόνα όπως την οριοθέτησε ο ΓΓ του ΟΗΕ στις 7 Ιουλίου αφορά μια επείγουσα πολιτική προτεραιότητα.

Λάρκος Λάρκου