Μενού δύο ταχυτήτων.

Οι 26 πήγαν μπροστά και ο κ. Κλάους πίσω. Μπορεί να υπάρχει κάποια ανακούφιση στις Βρυξέλλες ότι η Συνθήκη της Λισσαβόνας ξεπέρασε και το τελευταίο εμπόδιο του τσέχου προέδρου αλλά στην πραγματικότητα είναι η υπαρκτή ΕΕ που σκόνταψε στις διαδικασίες προς τη Λισσαβόνα. Τι σημαίνει να εξαιρείται μια χώρα όπως η Τσεχία (όπως και πιο πριν η Μ. Βρετανία) από τη δεσμευτικότητα της Χάρτας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων; Το περιεχόμενο της Χάρτας είναι η «πεμπτουσία» της κοινοτικής εργασίας στα ανθρώπινα δικαιώματα όπως διαμορφώθηκε επί δεκαετίες. Δηλαδή ο κ. Κλάους μπήκε στην ΕΕ ή σε εστιατόριο και ζήτησε τον κατάλογο με το μενού; Μπορεί ένα κράτος-μέλος να ζητήσει αύριο εξαίρεση από το ένα ή το άλλο σημαντικό κεφάλαιο με τον τρόπο του Κλάους; Θεωρώ ότι αυτές οι πρακτικές που αποδέχεται η προεδρία Μπαρόσο (γι΄ αυτό και έχει επανεκλεγεί στην προεδρία της Επιτροπής ως περίφημος «ισορροπιστής») είναι, κατά την κρίση μου, αποδείξεις θεσμικής σύγχυσης και οπωσδήποτε ατολμίας για να προχωρήσει αποφασιστικά η ενοποιητική διαδικασία στην ΕΕ. Δεν μπορεί να δουλέψει έτσι το σύστημα. Στην πράξη υπάρχει ένας θεσμικός παραλογισμός (η ΕΕ να προσαρμόζεται στα καμώματα των Κλάους και όχι το αντίθετο) αλλά αυτό που μετρά είναι να δούμε τα υπαρκτά προβλήματα του ευρωπαϊκού τρένου και πώς αυτά μπορεί να ξεπεραστούν πέρα από διακηρύξεις καλών προθέσεων.

Η Συνθήκη της Λισσαβόνας επιτρέπει τις ενισχυμένες συνεργασίες, επιτρέπει σε όσους θέλουν και μπορούν να προχωρήσουν με διαφορετική ταχύτητα τις ευρωπαϊκές τους φιλοδοξίες, στην ουσία να οργανώσουν την πρώτη ταχύτητα της ΕΕ αφήνοντας τους διάφορους Κλάους ή αδελφούς Καζίνσκι στις δικές τους εμμονές. Η ΕΕ των 27 έχει γίνει ιδιαζόντως χαλαρή, χωράει πλέον τις πιο ανυπόφορες αντιφάσεις (λ. χ. αμερικάνικοι πύραυλοι στην Πολωνία και στη Τσεχία και ταυτόχρονα προσπάθεια για Ευρωπαϊκή Πολιτική Άμυνας-Ασφάλειας). Οι χώρες- μέλη της ευρωζώνης αποδεδειγμένα μπορεί να αποτελέσουν την πρώτη ταχύτητα στην ΕΕ, και από αυτές τις χώρες να προέλθουν κατά προτίμηση και οι νέοι ηγέτες της. Δεν μπορεί λ. χ. να είναι υποψήφιος για την νέα θέση του προέδρου της ΕΕ ο Τ. Μπλερ, εκπρόσωπος μιας χώρας που με το ένα πόδι είναι μέσα και με το άλλο εκτός ΕΕ, αρνείται το ευρώ, δεν συμπαθεί τη Χάρτα και αντιμάχεται κάθε ιδέα για κοινές πολιτικές στην άμυνα).

Μια σειρά από ηγέτες με μεγάλη απήχηση στον ευρωπαϊκό χώρο έχουν υποστηρίξει την ιδέα της ΕΕ των δύο ταχυτήτων. Η Συνθήκη της Λισσαβόνας θεσμικά την επιτρέπει αφού σέβεται την ήδη κατοχυρωμένη de facto λειτουργία των δύο ταχυτήτων όπως λ.χ. βλέπουμε με τις χώρες που ανήκουν στο Eurogroup και τις άλλες που ανήκουν μόνο στο Ecofin. Η Τσεχία από μια άποψη μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη. Ο κ. Κλάους δίνει την αφορμή για επιτάχυνση της διαδικασίας της ΕΕ των δύο ταχυτήτων μετά την τυπική πράξη της επικύρωσης της Συνθήκης της Λισσαβόνας.