Μετά τη διαρροή το ΣΕΑ!
Η δημόσια συζήτηση για τη διαρροή του εξεταστικού δοκιμίου σχετικά με τη δημιουργία νέου καταλόγου για διορισμό εκπαιδευτικών στη ΜΕ, παίρνει ολοένα και πιο εκρηκτικές διαστάσεις. Έρευνες, Επιτροπές, Πορίσματα, Γενικός Εισαγγελέας. Ο Πανεπιστημιακός Τάσος Χριστοφίδης με δημόσια παρέμβασή του («Άστρα», 11 Νοεμβρίου) ομιλεί επί της ουσίας και προτείνει:
Α. «Η Υπηρεσία Εξετάσεων – η οποία δημιουργήθηκε πολύ παλιά για να καλύψει ανάγκες μιας άλλης εποχής – δεν είναι σε θέση να επιτελέσει την αποστολή που της ζητείται σήμερα. Οι διαδικασίες που ακολουθούνται για τις Παγκύπριες και για τις εξετάσεις που γίνονται για τον πίνακα διορισίμων είναι επιρρεπείς στο σφάλμα. Ο εγκλεισμός των θεματοθετών σε ξενοδοχείο, μια ή δύο μέρες πριν την εξέταση, με σκοπό την ετοιμασία εξεταστικού δοκιμίου κάτω από αφόρητη χρονική και ψυχολογική πίεση, είναι η καλύτερη συνταγή για να γίνει κάποιο λάθος.
Β. Χρειαζόμαστε ένα Συμβούλιο Εξετάσεων και Αξιολόγησης (ΣΕΑ) στα πρότυπα αντίστοιχων του εξωτερικού, που να στελεχώνεται από επιστημονικό προσωπικό (με ψηλά ακαδημαϊκά προσόντα) και ειδικό σε θέματα μέτρησης και αξιολόγησης. Η αποστολή του δεν θα είναι απλώς η διενέργεια εξετάσεων αλλά επίσης η επιστημονική ανάλυση των αποτελεσμάτων των εξετάσεων (meta-analysis), με στόχο τη βελτίωση των διαδικασιών, την αναβάθμιση των εξεταστικών δοκιμίων, την αξιολόγηση των βαθμολογητών και την επιλογή των πιο κατάλληλων, την εκπαίδευση βαθμολογητών και θεματοθετών.
Β. Τα θέματα θα πρέπει να είναι διαβαθμισμένα (ως προς τον βαθμό δυσκολίας), ισορροπημένα (ως προς την ύλη που καλύπτουν), να ελέγχουν την κριτική σκέψη και την ικανότητα λογικών συλλογισμών και όχι την στείρα απομνημόνευση, και πολλά άλλα. Οι προδιαγραφές αυτές δεν μπορούν να επιτευχθούν μέσα σε λίγες ώρες. Έτσι, ακόμη κι αν η υφιστάμενη διαδικασία εξασφαλίζει το αδιάβλητο, δεν είναι αξιοκρατική αφού τα εξεταστικά δοκίμια δεν είναι τα πιο κατάλληλα. Επιπλέον, η διαδικασία που ακολουθείται, έστω και αν φαίνεται αδιάβλητη, στην ουσία δεν είναι, αφού ο κάθε θεματοθέτης πηγαίνει εκεί έχοντας προετοιμάσει θέματα.
Γ. Το ΣΕΑ θα μπορούσε να είναι συνδεδεμένο με το ΥΠΠ, όμως θα πρέπει να λειτουργεί με αυξημένο βαθμό αυτονομίας και να έχει δικό του συμβούλιο (επιστημονικό, όχι τύπου ημικρατικών οργανισμών) που θα το διοικεί και θα αποτελείται από επιστήμονες κύρους.
Δ. Η δημιουργία του ΣΕΑ θα απαιτήσει κάποια επιπλέον δαπάνη, η οποία όμως θα είναι σχεδόν αμελητέα, θα είναι πολύ σύντομα πλήρως ανταποδοτική, και η οποία δεν θα πρέπει να αποτελέσει το πρόσχημα για χρονοβόρες αναβολές ή και μη προώθηση της ιδέας».
Είναι ένα θέμα η αναζήτηση της ευθύνης για το λάθος στις εξετάσεις και είναι άλλο θέμα το να λύσουμε ένα πρόβλημα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αξιοποιώντας γνώσεις, εμπειρίες, δοκιμές. Η εισήγηση του Τ. Χριστοφίδη είναι σημαντική, γιατί η υπόθεση της παιδείας απαιτεί σοβαρές αποφάσεις, τολμηρές πολιτικές, που θα μας βγάλουν από τα σημερινά αδιέξοδα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 9 Νοεμβρίου 2017 σημείωσε με σχετική ανακοίνωσή της ότι «τα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα γίνονται όλο και πιο περιεκτικά και αποτελεσματικά, ωστόσο, το μορφωτικό επίπεδο των σπουδαστών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κοινωνικοοικονομικό τους υπόβαθρο, σύμφωνα με την έκθεση για την εκπαίδευση και την κατάρτιση στην ΕΕ. Η Κομισιόν καταδεικνύει με την φετινή έκθεση ότι ενώ τα κράτη μέλη σημειώνουν πρόοδο προς την πλειονότητα των βασικών στόχων της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση και τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης, απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες για την επίτευξη ισότητας στην εκπαίδευση.
Σε ό,τι αφορά την Κύπρο η έκθεση αναφέρει ότι «το μερίδιο των χαμηλών επιδόσεων σε βασικές δεξιότητες μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15 ετών είναι συγκριτικά υψηλό. Η Κύπρος κατέχει την τελευταία θέση στην ΕΕ στις επιστήμες και τα μαθηματικά. Το χάσμα μεταξύ των φύλων στην ανάγνωση είναι το υψηλότερο στην ΕΕ» (Πηγή: ΚΥΠΕ Α. Αθανασίου 9/11).
Είναι καιρός να διαλέξουμε. Θα επιμείνουμε στις διαρκείς αναβολές, στην ατολμία, στην προχειρότητα; Ή θα επιδείξουμε αποφασιστικότητα για ουσιαστικές αποφάσεις, που θα αλλάζουν τους κανόνες του παιχνιδιού με βάση τα δικά μας χαρακτηριστικά και αξιοποιώντας την εμπειρία άλλων χωρών;
Λάρκος Λάρκου