Μετεκλογικές αναταράξεις στη σκιά του κυπριακού

Το εκλογικό αποτέλεσμα στις 22 Μαίου δείχνει πως η κυπριακή κοινωνία, σε διάφορα επίπεδα, αναζητά κάτι. Τι είδους αναζήτηση και σε ποια κατεύθυνση;

Α. Νίκησε η αποχή, ως το πρώτο κυπριακό κόμμα. Ένας στους τρεις πολίτες, αποδοκίμασε, θέλησε να στείλει με αυτόν τον τρόπο ένα μήνυμα δυσαρέσκειας για όσα τον ενοχλούν. Δεν συμβαίνει αυτό για πρώτη φορά. Όσοι ήθελαν να ακούσουν θα μπορούσαν να κάνουν ήδη βήματα αλλαγών, δεν το έπραξαν και στις 22 Μαίου πλήρωσαν ένα τίμημα. Ολοένα και περισσότεροι πολίτες ζητούν περισσότερη διαφάνεια στη λειτουργία των κομμάτων. Ζητούν λύσεις στις εκκρεμότητες σχετικά με το πολιτικό χρήμα. Ζητούν παραγωγή πολιτικής και όχι δημοσίων σχέσεων. Ζητούν αναβάθμιση του κοινοβουλίου. Ψηφίζουν αντιπαραθέσεις για την επιδιωκόμενη κατεύθυνση που θέλουμε να πάρει η κοινωνίας μας, και όχι προσωπικές «αερολογίες». Ψηφίζουν γρήγορη διεκπεραίωση της έρευνας για τα σκάνδαλα και τις αιτίες που οδήγησαν στο χείλος της χρεοκοπίας. Η κοινή γνώμη διαπίστωσε ότι τα πιο πάνω δεν έγιναν στον επιθυμητό βαθμό, και εξ΄αυτού απέδωσε τις περισσότερες από τις ευθύνες στα δύο μεγάλα κόμματα. Έτσι δυνάμωσε η αποχή, δυνάμωσε επίσης η ψήφος διαμαρτυρίας, και αυτό βοήθησε σε ένα βαθμό κόμματα που εμφανίστηκαν ως «μη συστημικά» και τα οποία έλαβαν την τελευταία στιγμή μια στήριξη, αντί της προτιμούμενης αποχής. Αυτή η τάση εμφανίστηκε σε μια σειρά από χώρες της Νότιας Ευρώπης, και μένει να δούμε κατά πόσο αυτή η ψήφος θα έχει διάρκεια ή εάν τα παραδοσιακά κόμματα θα δείξουν την παραδοσιακή τους ικανότητα να «επαναπατρίζουν» παλαιούς φίλους τους.

Β. Ο ΔΗΣΥ (30.69%, πτώση 3.7%) κράτησε τις κεντρικές του δυνάμεις του σε μια πολύπλοκη συγκυρία που μερικώς διαμόρφωσε το κίνημα της «Αλληλεγγύης», καθώς αυτό στηρίχθηκε κυρίως από δικά του στελέχη. Υπό άλλες συνθήκες θα έπαιρνε υψηλότερα ποσοστά, καθώς η οικονομία μπήκε σε καλύτερες βάσεις από ότι ήταν πριν τρία χρόνια και αυτό είναι γενικά αποδεκτό. Η οικονομία ανέβασε τον ΔΗΣΥ, αλλά η ιδεολογική αντίφαση στο κυπριακό τον κατέβασε. Η ευκολία με την οποία έχασε δυνάμεις προς την πλευρά της «Αλληλεγγύης», δείχνει ότι έχει ακόμα δρόμο να διανύσει σε ότι συνδέεται με τις ζυμώσεις στο εσωτερικό του σχετικά με το κυπριακό. Η διαχείριση της παραδοσιακής διάκρισης μέσα στον ΔΗΣΥ ανάμεσα στη «σχολή Κληρίδη» και την «ανυποχώρητη» γραμμή, παραμένει ένα σύνθετο ζήτημα για την ηγεσία του.

Γ. Το ΑΚΕΛ (25.67%, πτώση 7.1%) έχασε σημαντικό έδαφος, δείγμα γραφής ότι αντιμετωπίζει πραγματικό ζήτημα ως το πού θα πάει και τι θα αφήσει. Η ρεαλιστική γραμμή του στο κυπριακό, δεν συνοδεύεται με μιαν ανάλογη στάση στο ζητήματα της ανάπτυξης και της οικονομίας. Δεσμευμένο σε αγκυλώσεις δεκαετιών, δεν μπόρεσε να αφομοιώσει τη «γραμμή Καζαμία» στην οικονομία ( «πλαίσιο πολιτικής για την ανάπτυξη», εισηγήσεις Κ. Καζαμία στο Υπουργικό Συμβούλιο, 3 Φεβρουαρίου 2012) και έτσι παρέμεινε στις πολιτικές της καταγγελίας, και, κατ’ επέκταση, δεν μπόρεσε να δώσει ένα εφικτό σχέδιο για την έξοδο από την κρίση. Το δίλημμα για το ΑΚΕΛ παραμένει ακέραιο: επιμονή στην επίκληση ενός ανύπαρκτου (ιδεολογικά) παραδείσου ή στροφή σε μια ρεαλιστικά προοδευτική αναπτυξιακή πολιτική κατά το «πρότυπο» που έθεσε επί τάπητος ο Κ. Καζαμίας.

Δ. Το μετεκλογικό σκηνικό συνδέεται με τις ζυμώσεις για την εκλογή προέδρου της νέας Βουλής, μια διαδικασία που συνήθως γεννά ανατροπές. Ασφαλώς πολλά θα εξαρτηθούν από τις δυνατότητες των δύο μεγάλων κομμάτων να συνεννοηθούν, όπως κάνουν λ.χ. οι δύο μεγάλοι συνασπισμοί, το ΕΛΚ και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, κατά την εκλογή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ή εάν οι αδυναμίες τους να κάνουν μιαν διαφορετική αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος, θα δώσει έδαφος στο ΔΗΚΟ να διαμορφώσει το σκηνικό (14.49%, πτώση 1.3%) ή σε μικρές δυνάμεις (ΕΔΕΚ, 6.18%, πτώση 2.85, Συμμαχία Πολιτών 6.01%, Κίνημα Αλληλεγγύη 5.24%, Οικολόγοι 4.8%, συν 2.6%, ΕΛΑΜ, 3.71%, συν 2.6%) να ανατρέψουν την τελική ισορροπία και να κάνουν την έκπληξη.

Ε. Το ερώτημα τίθεται από πολλούς: το μετεκλογικό τοπίο, θα επηρεάσει τις διαδικασίες γύρω από το κυπριακό; Η μεγάλη πλειοψηφία των ε/κ, όπως αποτυπώνεται στα εκλογικά ποσοστά της 22ας Μαίου, στηρίζει την αναζήτηση λύσης μέσα από την υπό εξέλιξη διαπραγματευτική διαδικασία. Μεγάλα κόμματα και μικρές δυνάμεις σε διάφορα επίπεδα, στηρίζουν τις συνομιλίες και εκφράζουν την ελπίδα ότι αυτή τη φορά τα πράγματα θα οδηγηθούν σε θετικό αποτέλεσμα. Οι πολίτες με την ψήφο τους έδειξαν ότι προκρίνουν τη συνεννόηση μεταξύ ιδεολογικά ετερογενών δυνάμεων, με κεντρικό άξονα την επίλυση του κυπριακού.