Μια επιστολή, μούχτιν…

Συχνά, τα εξωτερικά θέματα διαπλέκονται με τα εσωτερικά. Στόχοι που έχουν να κάνουν με εσωκομματικές ισορροπίες, δημιουργίας νέων συσχετισμών με ορισμένες επιδιώξεις, (π.χ.Προεδρικές 2003) ταξιδεύουν μαζί με τις αγωνίες για την εξωτερική πολιτική της Ελληνικής Κυβέρνησης. Το ταξίδι αυτό είναι μούχτιν: αρνείσαι τις δικές σου ευθύνες, κάνεις ότι δεν βλέπεις την αδράνεια της Λευκωσίας (διαλυμένο Εθνικό Συμβούλιο, ανύπαρκτη διεθνής δράση του Προέδρου Κληρίδη, διχασμένο εσωτερικό μέτωπο) και τα στέλλεις όλα εκτός Κύπρου. Άλλωστε ο Παπανδρέου ή ο Σημίτης δεν μιλούν κάθε πρωί στις πρωινές ραδιοφωνικές εκπομπές. Η επιστολή Αναστασιάδη προς Παπανδρέου είναι προϊόν ενός νέου τύπου πολιτικής που αποφάσισε μετεκλογικά να ασκήσει ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ. Η επιστολή του είναι εξαιρετικά διαφωτιστική, και αξίζει να δούμε επί μέρους πτυχές της.

Ν.Α.: «Ο ΔΗΣΥ ως θέμα αρχής τάσσεται ανεπιφύλακτα υπέρ της εξομάλυνσης των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας… και υπέρ της επαναπροσέγγισης…»

ΣΧΟΛΙΟ: Aυτός είναι ο πυρήνας της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας. Άρα, ο ΔΗΣΥ λέει ότι συμφωνεί. Τότε προς τι το κλίμα των ημερών; Ποιόν εξυπηρετεί να σέρνεται μια επιστολή, να δημιουργεί συγχύσεις και ασάφειες; Ο σκληρός πυρήνας της εξωτερικής πολιτικής Γ.Παπανδρέου είναι ο εξής: επιχειρεί να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό κλίμα στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, ένα επικοινωνιακό σύστημα, έτσι που αυτό να διευκολύνει τις διαδικασίες για επίλυση του Κυπριακού. Αυτό το σύστημα δεν έχει επιτύχει, εξαιτίας της Άγκυρας αλλά το ερώτημα είναι. Κερδίζει η Κύπρος με τη πολιτική των ανοιγμάτων; Οι αποδείξεις είναι πασίγνωστες –Ελσίνκι, Νίκαια, Γκέτεμποργκ, Συμβούλιο Σύνδεσης Ε.Ε. Τουρκίας, Ευρωκοινοβούλιο. Η Κύπρος κέρδισε πόντους, προωθεί τα συμφέροντα της, και αυτό συνδέεται εν μέρει με την διπλωματική διορατικότητα του Ελληνικού ΥΠΕΞ.

Ν.Α.: «Επιθυμώ να υπερτονίσω την επιφύλαξη μου για ένα διάλογο που αφήνει εκτός ημερήσιας διάταξης το Κυπριακό…»

ΣΧΟΛΙΟ: Οταν ο ηγέτης ενός μεγάλου κόμματος ισχυρίζεται ότι ο Γ.Παπανδρέου είναι απλά αφερέγγυος αφού κάνει διάλογο και το Κυπριακό απουσιάζει, τότε πρέπει να έχει αποδείξεις, στοιχεία, ντοκουμέντα. Και επειδή αυτά δεν υπάρχουν, μένει ο ίδιος να απαντήσει σε απλά ερωτήματα. Πως είναι δυνατόν να χαίρεσαι που η Κύπρος είναι στα πρόθυρα της ένταξης στην Ε.Ε. και να κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις πως είναι οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ που είχαν την κύρια ευθύνη γι΄αυτή την επιτυχία; O ΔΗΣΥ προώθησε την 6 Μαρτίου 1995; Ο Κρανιδιώτης την σχεδίασε. Ο ΔΗΣΥ ήθελε το πλαίσιο του Ελσίνκι; Ο Κρανιδιώτης το διατύπωσε. Ο ΔΗΣΥ είχε οποιαδήποτε δράση στο δρόμο για το Ελσίνκι; Ο Παπανδρέου δούλεψε.

Είναι πολύ πιθανόν ο Ν.Αναστασιάδης –αξιοσημείωτη διαφωνία με τον Γ.Κληρίδη- να επιχειρεί συγκολλήσεις ενός πόλου που μπορεί να κινηθεί στις Προεδρικές το 2003- άνοιγμα του ΔΗΣΥ σε ΔΗΚΟ, σε ΝΕΟ, Οικολόγους, ΑΔΗΚ κλπ. Έτσι, ίσως, δουλεύει ένα σενάριο στη Κύπρο, με επιλογή ενός στόχου (Γ.Παπανδρέου), και ανοίγματα σε πιθανούς συμμάχους.

Ν.Α. «Έξαρση των τουρκικών απειλών κατά της Κύπρου, είτε για ενσωμάτωση των κατεχομένων, είτε για αντίδραση χωρίς όρια σε περίπτωση που η Κύπρος ενταχθεί στην Ε.Ε.»

ΣΧΟΛΙΟ: Οι Τουρκικές αντιδράσεις είναι παράγωγο μιας μεγάλης πολιτικής επιτυχίας της Κύπρου στην οποία συμβάλλουν και η Λευκωσία και η Αθήνα. Η ενταξιακή πορεία είναι ότι καλύτερο έχει η Κύπρος από το ’74 έως σήμερα, ενοχλεί τη Τουρκία, και ικανοποιεί όλους τους Κυπρίους. Οι απειλές Τζεμ είναι ζήτημα που χρειάζεται συζήτηση χωρίς δημοσιότητα, αποφάσεις σε πνεύμα ευθύνης. Ας υποθέσουμε πως φταίει και ο Παπανδρέου για την «μη κάμψη» της Τουρκικής αδιαλλαξίας (απειλές Τζεμ). Τότε η επιστολή Ν.Α. έπρεπε να απευθυνθεί προς τον Γ.Κληρίδη και τον Ι.Κασουλίδη. Ο μεν Γ.Παπανδρέου είναι ΥΠΕΞ για 2½ χρόνια, ο δε Γ.Κληρίδης….

Είναι ολοφάνερο πως το σημείο Γ΄ της επιστολής είναι παρμένο από το «οπλοστάσιο» της Νέας Δημοκρατίας. Αυτά λέει ο Καραμανλής και ο Ν.Α. φαίνεται πως του δίνει πάσες τώρα που το ΠΑΣΟΚ είναι στα κάτω του (γκάλοπ, συνέδριο ΠΑΣΟΚ, μείωση δημοτικότητας Κ.Σημίτη).

Ν.Α. «Διακαής επιθυμία μου οι άριστες σχέσεις με την Ελλάδα…. και διάλογο που ποτέ δεν θα αρνηθεί μαζί σας…»

ΣΧΟΛΙΟ: Ποιός εμπόδιζε τον Ν.Α. να κάνει διάλογο με τον Γ.Π., σε ήρεμο κλίμα; Στέλλεις επιστολή, 2-3 ημέρες την κρατάς στα ραδιόφωνα, ανακατεύεις το κλίμα, και μετά ζητάς και «άριστες σχέσεις» και «διάλογο». Τα πράγματα είναι πολύ απλά: κάνεις διάλογο για απορίες κα ερωτήματα (π.χ. αδελφοποιήσεις πόλεων). Πιέζεις και θέτεις απόψεις, συμφωνείς και διαφωνείς με τον Γ.Π. Όλα όμως, τα κρατάς σε ένα επίπεδο ευθύνης, δεν δημιουργείς διχαστικές περιπλανήσεις στους πολίτες.

ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ: Όταν κάποιος διαφωνεί με μια πολιτική, οφείλει να προτείνει κάποια άλλη. Ο Ν.Α. διαφωνεί, δεν έχει αντιπρόταση, εκφράζει μια γκρίνια χωρίς δεσμεύσεις και εισηγήσεις.

Έχω την άποψη πως ο βασικός πυρήνας της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας είναι σε μια θετική κατεύθυνση, προωθεί τα συμφέροντα της Κύπρου και της Ελλάδας. Λάθη γίνονται, κενά υπάρχουν (π.χ.Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου σε Ελλάδα-Τουρκία, 2008, ορισμένοι συμβολισμοί που ενοχλούν στην Κύπρο. Χρειάζεται μια νέα ισορροπία σε ορισμένες κινήσεις της Αθήνας. Όλα, όμως, θα κριθούν το 2003/4. «Η χαμηλή πολιτική θα δοκιμασθεί στα μείζονα (ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.) και θα βαθμολογηθεί με πράξεις.

Αλλά αυτό που προέχει είναι να αναλαμβάνεις ευθύνες, ρίσκο, πρωτοβουλίες. Να δημιουργείς κλίμα υπερ σου, να νικάς την στασιμότητα, που προκύπτει από το φόβο του καινούριου. Να είσαι παρόν σε ότι σε περιβάλλει. Η εσωστρέφεια, οι κινήσεις για εσωτερική κατανάλωση είναι πολιτικές της παρακμής.