Μια πρόταση απο την Κοντέα
Σε μια εποχή που κυριαρχεί η διστακτικότητα και η μελαγχολία, ένα σωματείο και μια πρωτοβουλία δείχνουν πως όταν έχουμε ένα ρεαλιστικό πλάνο, μια δημιουργική κατεύθυνση, όταν έχουμε πρόσωπα με διάθεση και πάθος μπορούμε να κάνουμε πολλά. Αυτό αφορά τη δημιουργική δραστηριότητα του Κοινοτικού Συμβουλίου Κοντέας στη Λάρνακα και της πρωτοβουλίας που κατευθύνει ο «Όμιλος Κληρονομιάς» της Κοντέας στην κατεχόμενη Κοντέα. Το πρώτο συντηρεί δυνάμεις, το δεύτερο ανοίγει δρόμους. Θα σταθώ ιδιαίτερα στη προσπάθεια για να αλλάξει η κατάσταση πραγμάτων στην κατεχόμενη Κοντέα. Με υπομονή, με συνεννόηση με όλους, με καθαρό πλάνο, η Επιτροπή του Ομίλου έχει καταφέρει κάτι που ελάχιστοι μπορούσαν να πιστέψουν λίγα χρόνια πριν. Σήμερα η Εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους, οι περιβάλλοντες τον ναό ηλιακοί, τα πετραύλακα, το Πάρκο Ειρήνης από χαρουπιές, η Φράγκικη εκκλησιά βρίσκονται στο στάδιο είτε της πλήρους αναδόμησης (Εκκλησία-ηλιακοί-πάρκο), είτε της ουσιατικής βελτίωσης. Από την έως τώρα επιτυχημένη δραστηριότητα, μπορούμε να μαθουμε μερικά πολύ σημαντικά πράγματα:
Α. Η προσπάθεια για την επίλυση του κυπριακού έχει πολλές διαστάσεις, πτυχές, παραμέτρους. Μια βασική είναι η προσπάθεια των πολιτών, η σκέψη που οδηγεί σε πρωτοβουλίες που αμφισβητούν με έργα την κατοχή και οικοδομούν μια διαφορετική δράση. Η δυνατότητα για να επιτύχουμε μια πιο στέρεη κινητικότητα στο επίπεδο της κοινωνίας των πολιτών διαθέτει ένα νέο χαρακτηριστικό: την αξιοποίηση του ανοίγματος των οδοφραγμάτων, της δυνατότητας αυτές οι ρωγμές στην κατοχική γραμμή να μεγαλώνουν εφόσον ακολουθήσουμε μια εφικτή, βήμα βήμα, προσπάθεια με σαφείς κατευθύνσεις και στόχους. Τίποτα στο κυπριακό δεν είναι εκεί, έτοιμο, στο πιάτο, για να το κερδίσεις. Όλα έχουν δυσκολίες, διλήμματα, ρίσκο, ευθύνες.
Β. Η γέφυρα, η συνεννόηση, η διαβούλευση με τον ΟΗΕ και τους τ/κ που ζουν στην Κοντέα, απεδείχθη ότι δεν είναι μια ουτοπία. Όταν άτομα με θέληση και γνώση της πραγματικότητας τολμούν, τότε μπορούμε να δούμε ότι αλλάζουν πράγματα, όταν οι δυσκολίες γίνονται εργαλεία δράσης, τότε μπορούμε να πούμε ότι γίνεται ένα μικρό βήμα που φέρνει πιο κοντά την υπόθεση της επίλυσης, της άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε συνθήκες ελευθερίας, χωρίς οδοφράγματα και κατοχικές γραμμές.
Γ. Πολλά σωματεία και προσφυγικές οργανώσεις εργάζονται στις ελεύθερες περιοχές σε πολλά επίπεδα έχοντας τον ίδιο στόχο. Όλα είναι χρήσιμα, βοηθούν. Θεωρώ, ωστόσο, ότι το παράδειγμα της Κοντέας είναι παράδειγμα που προτείνει περισσότερα, βλέπει πιο μπροστά, είναι μια μάχη με πιο ισχυρή σύνδεση με το μέλλον και τις πραγματικες συνθήκες που καλείται να διαχειριστεί κάθε προσφυγικό σωματείο ή κίνηση. Δεν υπάρχουν «πρότυπα» στην προσπάθεια για την ελεύθερη Κύπρο, αλλά μερικές δράσεις όπως αυτή της Κοντέας διαθέτουν ένα πλεονέκτημα που αξίζει να μελετηθεί από περισσότερους. Φέρνει τους πρόσφυγες στην έδρα τους, αποκτούν έτσι εμπειρίες και αξίες που είναι απολύτως αναγκαίες σε μια πορεία για την διαφορετική Κύπρο.
Δ. Η κοινή συμβολή ΟΗΕ-ΕΕ σε αυτές τις προσπάθειες είναι ανεκτίμητη -και σε συνθήκες κατοχής-, αναντικατάστατη. Η δική τους συμβολή είναι εκείνη που θα σφραγίζει πιθανές συμφωνίες ή θα βοηθήσει να ξεπεραστούν καχυποψίες, εμπόδια και πρακτικά προβλήματα. Η ΕΕ θα μπορούσε να κάνει πολύ περισσότερα αν είχαμε τη διορατικότητα εδώ και χρόνια να συντονίσουμε δράσεις, όπως αυτή που εισηγείται η «Κοντέα», μέσα από τον κοινοτικό προϋπολογισμό και άλλα προγράμματα για τις υποδομές και την περιφερειακή ανάπτυξη.
Ε. Η αντίληψη που καλλιέργησε η Κοντέα συναντά μια κατευθυντήρια σκέψη που εισηγήθηκε σε όλα τα κράτη – μέλη ο πατέρας της ευρωπαϊκής ιδέας Ζαν Μονέ: «Οταν ένα πρόβλημα σου φαίνεται άλυτο, άλλαξε το πλαίσιό του» (1974).