Νουθεσίες Καμένου

Οι δημόσιες δηλώσεις του νέου Υπουργού Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας Π. Καμένου κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στην Κύπρο αξίζουν ειδικού σχολιασμού. Νουθέτησε τη Λευκωσία να αγοράσει σμήνος από πολεμικά αεροπλάνα (εναλλακτικά 4 με 5…) που για λόγους ασφάλειας θα σταθμεύουν στη Ρόδο ή την Κρήτη, πρότεινε έναν επιθετικό ρόλο για την ΕΛΔΥΚ άλλον από αυτόν που προβλέπουν οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, και μίλησε για δραστήρια αναζωογόνηση του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος Ελλάδας-Κύπρου. Στις δηλώσεις αυτές μερικές παρατηρήσεις:

1. Έχουν αυτές οι δηλώσεις την έγκριση του πρωθυπουργού της Ελλάδας Α. Τσίπρα; Αν, ναι, γιατί δεν τις έκανε ο ίδιος όταν ήρθε στην Κύπρο δύο εβδομάδες πριν; Αν, όχι, τότε ποιο ακριβώς είναι το στίγμα της περί Κύπρου πολιτικής της νέας ελληνικής κυβέρνησης;

2. Ας υποθέσουμε, πράγμα, πιθανότερο, ότι ότι ο νέος Υπουργός ήθελε να δώσει το δικό του «χρώμα» στα πράγματα. Είναι αυτός ο πιο κατάλληλος τρόπος να ασκήσεις πολιτική, να καλείς δημόσια τη Λευκωσία να αγοράσει πολεμικά αεροπλάνα ή οτιδήποτε άλλο; Ας υποθέσουμε ότι η Λευκωσία ότι έχει μια διαφορετική γνώμη. Τότε τι ακριβώς σημαίνει η δημόσια δήλωση και σε τι αποσκοπεί;

3. Ένας Υπουργός Άμυνας, είναι κατά έναν έναν τρόπο «μισός ΥΠΕΞ»- ασκεί εξωτερική πολιτική, διαμορφώνει μια πρακτική. Οι δηλώσεις ή οι κινήσεις του αξιολογούνται στη διεθνή σκηνή κατά πόσο εντάσσονται σε μια στρατηγική και πού οδηγεί αυτή. Το βέβαιον είναι πως οι δηλώσεις Καμένου αποδυνάμωσαν τη βαρύτητα της επίσκεψης Τσίπρα στέλλοντας αντιφατικά μηνύματα σε κάθε κατεύθυνση.

4. Είναι πραγματικά εξοργιστικό, μερικοί ελλαδίτες πολιτικοί να θεωρούν την Κύπρο ως ένα προνομιακό πεδίο για κορώνες χωρίς αντίκρισμα ή για πλειοδοσία επιθέτων χωρίς καμιά απολύτως βαρύτητα στους πραγματικούς συσχετισμούς. Είναι ιδιαιτέρως απαράδεκτο, να θεωρούν την Κύπρο ως μια περιοχή στην οποία η ρητορεία έρχεται να καλύψει το έλλειμμα πολιτικής πάνω στο συγκεκριμένο, το ρεαλιστικό, το σημερινό. Η στρατηγική της στασιμότητας έχει διάφορες εκδοχές: μια, πολύ συνήθης, είναι η κατανάλωση εικόνων, με συνοδεία ηχηρών διακηρύξεων που αφήνουν τα πάντα στην ακινησία. Μετά την αναχώρηση μέσω του Αεροδρομίου Λάρνακας, οι λέξεις αναχωρούν και αυτές, η πραγματικότητα παραμένει και όσοι την υφίστανται θα μπορούσαν να απαιτήσουν σε όσους υποτιμούν τόσο τη νοημοσύνη μας, τουλάχιστον, κάποια, σεμνότητα!

5. Δεν γνωρίζω γιατί σε κυβερνητικό ή κομματικό επίπεδο στη Λευκωσία υπήρξε πλήρης σιωπή γύρω από τις νουθεσίες Καμένου. Οι σχέσεις Αθήνας και Λευκωσίας δεν υπόκεινται στον κανόνα της σιωπής. Η διαβούλευση και η ποιότητά τους υπακούουν σε άλλους κανόνες και, κυρίως, στον κανόνα της συνεννόησης.

6. Επειδή πολλοί πιστεύουν ότι η πολιτική στην Κύπρο ή την Ελλάδα ανακαλύφθηκε εσχάτως, ή πιστεύουν «ότι πάντα τέτοια είχαμε», σημειώνω ότι όταν η Ελλάδα ασκούσε μεγάλη ευρωπαϊκή πολιτική, αρμόδιοι που θα έκαναν ομιλίες ή παρέμβασεις στην Κύπρο, επί πρωθυπουργίας Κ. Σημίτη, είχαν την καθοδήγηση με γραπτό κείμενο-σημείωμα από τον Γ. Κρανιδιώτη με την ειδικότερη ευθύνη του στενού του συνεργάτη Α. Παπαναστασίου. Οι μεγάλες πολιτικές δεν γίνονται στην τύχη. Το κάθε τι έχει τη σημασία του και όσοι ενδιαφέρονται για να αλλάξουν τα πράγματα, συντονίζουν τα «μεγάλα» και ελέγχουν τα «μικρά».

7. Η ανυποχώρηση στάση στα επιμέρους όπως λ.χ. ο επιθετικός ρόλος στην ΕΛΔΥΚ, συχνά συνοδεύεται από εκκωφαντική σιωπή στα μεγάλα, όπως το μέλλον των διακοινοτικών συνομιλιών, το πώς τερματίζεται η κατοχή και το πώς η Κύπρος μπορεί να γίνει ένα κανονικό κράτος-μέλος της ΕΕ. Συχνά αυτή η ανυποχώρηση στάση στα επουσιώδη εκδηλώνεται με έλλειμμα επιρροής στις εξωτερικές σχέσεις και με χαρακτηριστική εσωστρέφεια ως μια φυσική συνέπεια της αντίληψης ότι «εμείς κάνουμε το καθήκον μας, καταγγείλαμε» γιατί η επιτυχία είναι για τους άλλους και ποτέ για εμάς.