Ο Α. Παπανδρέου ως δύναμη συμφιλίωσης

Στην επέτειο των 10 χρόνων από το θάνατο του Α. Παπανδρέου οι εκδηλώσεις ή οι δηλώσεις φέρνουν στη μνήμη μας τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξε στην πολιτική ζωή της Ελλάδας (1974,1981-1996). Δεν χωράει αμφιβολία ότι ο Α. Παπανδρέου υπήρξε μια χαρισματική προσωπικότητα. Άλλαξε το ρου της ιστορίας με τις μεγάλες εμπνεύσεις και επιλογές του. Δημιουργία του ΠΑΣΟΚ, η Ελλάδα στους Έλληνες, συμμαχία των μη προνομιούχων, πολυσυλλεκτικό κίνημα εξουσίας, ομαλή εναλλαγή κομμάτων στην εξουσία, νέα κοινωνικά στρώματα και τάξεις στο προσκήνιο, πολιτικές αναδιανομής του εθνικού πλούτου.
Ο Α. Παπανδρέου άνοιξε δρόμους στον πιο ευαίσθητο τομέα της σύγχρονης πολιτικής ζωής-έκλεισε τοις πληγές του εμφυλίου, ένωσε τις δύο Ελλάδες. Η μεγάλη πρωτοβουλία του 1982 με την αναγνώριση της Ενιαίας Εθνικής Αντίστασης υπήρξε ιστορική πρωτοβουλία μεγάλου βεληνεκούς. Ο Μ. Βαφειάδης και ο Θ. Τσακαλώτος συνάντησαν το ΠΑΣΟΚ ως εθνική δύναμη ενότητας και η δική τους συνάντηση υπήρξε το μήνυμα του τέλους του εθνικού διχασμού. Η συντήρηση της διαίρεσης γύρω από την πολιτική κατάσταση στη δεκαετία του ’40 ήταν τεχνητή και εξυπηρετούσε τις πολιτικές της συντηρητικής παράταξης να κερδίζει «λάφυρα» μέσα από το διχασμό («εθνικόφρονες» και μη) και τον αλληλοαποκλεισμό που προϋπόθετε η σύγκρουση της μιας Ελλάδας εναντίον της άλλης.

Ο Γ. Γεννηματάς (τότε Υπουργός Εσωτερικών ) μίλησε με τα λόγια του Α. Παπανδρέου:

«Ο πατέρας μου ήταν στον ΕΑΜ και ο πατέρας μου στον ΕΔΕΣ. Είμαι περήφανος και για τους δύο…».

Τα λόγια αυτά ήταν πράξεις εθνικής αυτογνωσίας και πολιτικές που ακύρωναν τη λειτουργία μιας «λειψής» Ελλάδας.

Σήμερα αυτά μπορεί να ηχούν ως αυτονόητα αλλά είναι έτσι χάρις στο μεγάλο έργο που άφησε το ΠΑΣΟΚ και στον τομέα αυτό. Σήμερα

είναι μια εθνική κατάκτηση, αποδεκτή από όλους, μια δικαιωμένη πολιτική πρωτοβουλία που δεν μπορούσαν να προσφέρουν οι δύο πρωταγωνιστές-μέρη του Εμφυλίου Πολέμου-1946/49.

Η στρατηγική της Εθνικής Λαϊκής Ενότητας που με έργα προώθησε το ΠΑΣΟΚ έκλεισε τις πληγές του ελληνικού ιστορικού παρελθόντος και έπεισε πως ο δρόμος του ΠΑΣΟΚ ήταν δρόμος της ενότητας και της εθνικής συμφιλίωσης.

Η καθιέρωση της επετείου της ανατίναξης της γέφυρας στο Γοργοπόταμο ως ημερομηνίας για την κοινή ανάμνηση της Ενιαίας Εθνικής Αντίστασης συνδέθηκε με την θέληση του ΠΑΣΟΚ να συνενώσει το συμβολισμό με την κοινή δράση ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ.

Τότε (1982) η ΝΔ αποχώρησε από την ελληνική βουλή όταν το ΠΑΣΟΚ αναγνώριζε την καθολική Εθνική Αντίσταση.

Σήμερα ο Κ. Καραμανλής είναι παρόν στις εκδηλώσεις που οργανώνει το ΠΑΣΟΚ για τα δέκα χρόνια χωρίς τον Α. Παπανδρέου. Βήματα προόδου σε μια διαφορετική εποχή.