Ο επίλογος στη Βοσνία!
Έτσι γράφτηκε ο επίλογος της διαδικασίας ταυτοποίησης λειψάνων στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ). Με δελτίο τύπου που εξέδωσε το Ινστιτούτο εκφράζεται «βαθιά λύπη το για το γεγονός ότι δεν κατέστη δυνατή η συνέχιση της συνεργασίας του με τη ΔΕΑ/UNDP στο Πρόγραμμα Ταυτοποίησης Λειψάνων Αγνοουμένων και Πεσόντων…από το 1996 διεκπεραίωνε τις υποχρεώσεις του στο ακέραιο, με συνέπεια και υπευθυνότητα, χρησιμοποιώντας πάντα τις πλέον σύγχρονες και ορθές επιστημονικές πρακτικές. Δυστυχώς από τις αρχές του 2011, αφότου δηλαδή έληξε το τελευταίο συμβόλαιο, η ΔΕΑ/UNDP αποφάσισε να αλλάξει το συμβόλαιο που υπέγραφε τα τελευταία χρόνια με το ΙΝΓΚ και να προτείνει νέο συμβόλαιο, νέες διαδικασίες ταυτοποιήσεων και νέα αρχιτεκτονική του προγράμματος…το ΙΝΓΚ αφού πρόκειται για ένα ευαίσθητο, εθνικό και ανθρωπιστικό πρόγραμμα, ενήργησε με ιδιαίτερη ευελιξία και πρωτοφανή ανοχή και αποδέχτηκε τις πολλές και σοβαρές απαιτήσεις που έθετε κατά καιρούς η ΔΕΑ/UNDP, το ΙΝΓΚ και υποδεικνύει πως παρά το γεγονός ότι αποδεχόταν όπως ακριβώς προτάθηκαν κατά καιρούς από τη ΔΕΑ/UNDP όλα τα συμβόλαια και διαδικασίες, δυστυχώς δεν υπεγράφη συμφωνία ακριβώς επειδή η ΔΕΑ/UNDP παρουσίαζε κάθε φορά νέους όρους και νέες προϋποθέσεις. Η ιδιαίτερη ευελιξία και η πρωτοφανής ανοχή που επιδείξαμε όλα αυτά τα χρόνια σε ένα ευαίσθητο, εθνικό και ανθρωπιστικό θέμα έχει όρια. Όρια που τίθενται από την επιστημονική πρακτική, αλλά και την αξιοπρέπεια του προσωπικού και την ανεξαρτησία του ΙΝΓΚ…» (ΚΥΠΕ, 26 Μαίου).
Δεν είναι σαφής η άποψη του ΙΝΓΚ, και η ανακοίνωση μάλλον συσκοτίζει, παρά να δώσει περισσότερη φως στην πολύμηνη αντιπαράθεση. Δύσκολα ξεχωρίζεις μια ουσιώδη αναφορά ως προς το τι εμπόδισε μια θετική λύση επί κυπριακού εδάφους. Φράσεις του τύπου «ιδιαίτερη ευελιξία και η πρωτοφανής ανοχή» δεν διαφωτίζουν σε κάτι.
Στη δήλωση του ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Σ. Στεφάνου σημειώνει ότι «το πρόγραμμα ταυτοποίησης είναι θέμα μεταξύ της ΔΕΑ και του Ινστιτούτου Γενετικής το οποίο είναι ανεξάρτητο δικοινοτικό ίδρυμα… παρότι δεν ήταν στο χέρι της οι αποφάσεις, εντούτοις η κυβέρνηση έκανε πάρα πολλές προσπάθειες για να ξεπεραστούν οι διαφωνίες και τα προβλήματα μεταξύ των δύο μερών…αν το Ινστιτούτο υπέγραφε το συμβόλαιο, τότε το πρόγραμμα θα παρέμενε στην Κύπρο…».
Η ευθεία βολή του Σ. Στεφάνου αφορά το ΙΝΓΚ και την αδυναμία του να κλείσει θετικά την εκκρεμότητα. Τι έγινε τελικά αφού η «αξιοπρέπεια» του προσωπικού είναι πάνω από όλα; Το πρόγραμμα –σύμφωνα με δημοσιεύματα στον τ/κ τύπο- μεταφέρθηκε στη Βοσνία!! Στο βαθμό που η ανακοίνωση δεν λέει κάτι ιδιαίτερο, στη δική μου κρίση δεν φαίνονται πειστικά τα επιχειρήματα του Ινστιτούτου, συχνά πίσω από ηχηρές λέξεις όπως «αξιοπρέπεια» συναντάς ελλειμματική αίσθηση της πραγματικότητας. Η μεταφορά της διαδικασίας της ταυτοποίησης στη Βοσνία είναι μια λάθος κατάληξη και μόνο αυτή θίγει την πραγματική αξιοπρέπεια χιλιάδων συγγενών των αγνοουμένων που νιώθουν πως αυτή η ευαισθησία γύρω από την «επιστημονική πρακτική» οδήγησε σε μια απίστευτης έκτασης κακή λύση. Αυτή έπρεπε να αποφευχθεί πάση θυσία και το ΙΝΓΚ όφειλε να κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες προς το σκοπό αυτό ώστε το πρόγραμμα να παραμείνει στη Λευκωσία!.