Ο κατάλογος διοριστέων καίει

Το πάθημα έγινε μάθημα για τέσσερις Υπουργούς Παιδείας. Ο κατάλογος διοριστέων δαγκώνει! Όσοι δοκίμασαν να τον αλλάξουν με νέο σύστημα προσλήψεων καθηγητών στο χώρο της Μέσης Εκπαίδευσης, είχαν την ίδια ακριβώς τύχη. Να αποτύχουν, πριν καν δοκιμάσουν, αφού σε παρασκηνιακές διαβουλεύσεις με πολιτικούς αρχηγούς, έπαιρναν τη στερεότυπη απάντηση: «κατανοούμε την ανησυχία σας, αλλά δεν μπορούμε να ψηφίσουμε ση Βουλή αυτό που ζητάτε…».

Έτσι, από Υπουργό σε Υπουργό φθάσαμε σήμερα να είμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που έχει αυτό το σύστημα διορισμών στη Μέση Εκπαίδευση. Δεν είναι χωρίς σημασία το ότι στην Ελλάδα η αλλαγή πέρασε μέσα από πύρινες διαδικασίες. Ποιος κύπριος πολιτικός θα έχει την τόλμη να παλέψει για κάτι που ωφελεί την κοινωνία, αλλά βλάπτει τους ολίγους, όταν θα έχει στη σκέψη του τις συγκρούσεις της Αθήνας; Το ζήτημα δεν είναι ο απλώς μια συζήτηση για τον κατάλογο διοριστέων. Το ζήτημα είναι η ανανέωση σε όλα τα επίπεδα της εκπαιδευτικής πράξης, από το σύστημα προσλήψεων έως τον τρόπο και το χρόνο των προαγωγών. Σήμερα λ.χ. ένας καθηγητής θέλει 18-20 χρόνια προϋπηρεσία για να γίνει βοηθός διευθυντής, και 24-25 για να γίνει διευθυντής!

Σήμερα το σχολείο είναι βαρετό, γέρικο, δυσκίνητο. Μια πολιτική ενέργεια που σε ένα ορισμένο βαθμό θα αλλάξει τα λιμνάζοντα ύδατα, είναι να δοκιμάσουμε τάχιστα μια ριζοσπαστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και ασφαλώς την αναθεώρηση στο σύστημα προσλήψεων. Σε πρώτη φάση, με δυο πίνακες (ο παλιός, μαζί με νέο κατάλογο μετά από γραπτό διαγωνισμό). Εάν, όμως, αυτή η αναθεώρηση μείνει μετέωρη, τότε δεν έγινε και τίποτα το σπουδαίο. Χρειάζεται να επεκταθεί σε όλα εκείνα τα επίπεδα, ώστε η αξία, η ικανότητα, η επάρκεια, και όχι ο χρόνος υπηρεσίας, θα δίνουν τη δυνατότητα στην προαγωγή, στην εξέλιξη, στη συλλογική πρόοδο.

Χρειαζόμαστε στο σύνολο της Δημόσιας Υπηρεσίας ριζικές μεταρρυθμίσεις. Ειδικά, όμως, στην εκπαιδευτική υπηρεσία, οι απαιτήσεις είναι ακόμα πιο ισχυρές. Είναι η παιδεία μας, ένας πρωταρχικός παράγοντας για να δώσουμε τη μάχη του μέλλοντος, να ανταγωνιστούμε μέσα σε ένα ανοικτό περιβάλλον, να βελτιώσουμε την ικανότητά μας, να παλεύουμε σε συνθήκες πρωτόγνωρης συγκατοίκησης λαών, εμπορίου, πολιτισμών. Η Παιδεία του τύπου «ο πιο παλιός διορίζεται, και ο πιο παλιός προάγεται» είναι μια εξαίρετη συνταγή για να μένουν όλα δυσκίνητα και παραδοσιακά. Αλλά δεν μπορούμε να είμαστε – με αυτές τις προσεγγίσεις – ούτε αποτελεσματικοί, ούτε σύγχρονοι, ούτε Ευρωπαίοι! Είναι απόλυτο δικαίωμα της πολιτείας να κάνει η ίδια τις βασικές επιλογές της, εκείνη να πάρει τις πρωτοβουλίες για όσα συμφέρουν στην κοινωνία, στους πολλούς, στη νεολαία. Και ασφαλώς, αυτές οι βασικές επιλογές δεν αφορούν τις συντεχνιακές ενώσεις των ήδη διορισμένων καθηγητών, ούτε συνδέονται, με μικρές ομάδες ειδικών συμφερόντων. Είναι γι’ αυτό που για να γίνουν αυτές οι αλλαγές απαιτείται να υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις με νέες απόψεις για το κράτος, τη δημόσια διοίκηση, τη σχέση κράτους και ιδιωτικού τομέα, την παιδεία.. Μέσα σε ένα τέτοιο προσανατολισμό, τα πράγματα παίρνουν μια φυσιολογική διάσταση. Είναι ώριμα αιτήματα, και αυτονόητες αναγκαιότητες για μια κοινωνία που επιδιώκει την ενσωμάτωσή της σε μια διαρκώς και πιο «κοινοτική» Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κατάλογος διοριστέων είναι απλώς μια πτυχή σε ένα σύνολο από θέματα που θέλουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Όσοι βλέπουν μόνο θέμα για τον κατάλογο, δε βλέπουν το δάσος. Και όσοι αρνούνται να κοιτάξουν τα στοιχειώδη, απλώς συσσωρεύουν εκρήξεις για το κοντινό μας μέλλον…