Οι Kύκλωπες με το άδειο πουκάμισο
Το θέμα ταλαιπωρεί τη δημόσια συζήτηση. Πώς θα προχωρήσει μια διαδικασία επίλυσης σε ένα ζήτημα εξωτερικης πολιτικής, όταν τμήματα του πληθυσμού θεωρούν μια συμβιβαστική λύση ως «προδοσία»; Ο κανόνας γνωστός: από το φόβο μην χαρακτηρίσουν έναν πολιτικό, έτσι ή αλλιώς, όλα μένουν ακίνητα και ο χρόνος, ή οι συσχετισμοί, επιβάλλουν τις ρυθμίσεις τους. Είναι έτσι; Παραδείγματα βεβαιώνουν, πως, όταν μια πολιτική απόφαση στηρίζεται σε έλλογη ανάλυση, και υποστηρίζεται επικοινωνιακά, γίνεται δεκτή από την κοινή γνωμη. Το κόστος συχνα προκύπτει από τον φόβο που προκαλούν οργανωμένα συμφέροντα που έχουν διασύνδεση με ΜΜΕ. Το κόστος δεν διασυνδέεται με πραγματικά προβλήματα, αλλά με καλά ελεγχόμενη δόση από φοβίες για να υπηρετήσουν παγιωμένα συμφέροντα και ισορροπίες ισχύος που έχει δημιουργήσει το υπάρχον status quo.
Η υπόθεση με την ονομασία του κράτους των Σκοπίων προκαλεσε οργή και εκρήξεις. Για 30 χρόνια ταλάνισε την κοινή γνωμη μέχρι τη συμφωνία των Πρεσπών. Σκηνές απείρου κάλλους: Βουκεφάλες, ασπίδες, σημαίες, Μακεδονία ξακουστή κλπ. Ποιος δεν θυμάται την επίθεση τραμπούκων κατά Γ. Μπουτάρη ; Ποιος δεν θυμάται τα συλλαλητήρια με το γενικό πρόσταγμα σε «ιδιοκτήτες» της καθαρότητας; Η Συμφωνία στις Πρέσπες διανύει το δεύτερο έτος της εφαρμογής της. Σε χρόνο ρεκόρ, σε σχέση με το συναισθηματικό βάρος που κουβαλούσε η υπόθεση, έχει “υιοθετηθεί “από το πολιτικό σύστημα και έκτοτε εξελίσσεται πολύ καλά . Η τήρηση της από όλα τα μέρη βεβαιώνει ότι η αξιοπιστία των προσώπων παίζει καταλυτικό ρόλο στα ιστορικά συμβάντα. Κλειδί ο αξιόπιστος σοσιαλδημοκράτης Ζόραν Ζαεφ. Η, έστω, με ζικ ζακ, στροφή Μητσοτάκη στο ρεαλισμό είναι θετική. Τίποτε από τις διαδόσεις δεν ίσχυσε. Καμμιά υπερηφανεια δεν χάθηκε. Κανείς Βουκεφάλας δεν γλίστρησε στην αρένα. Οι συμφωνίες τηρούνται. Όλα τόσο απλά; Ασφαλώς όχι. Πάντα υπάρχει το παράλογο ή οι παρενέργειες. Στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας η υπηρεσιακή Υπουργός Εργασίας Μισράχι, της κυβέρνησης Σπασόφσκι, έβαλε το γραφείο της σήμα με την προηγούμενη ονομασία της χώρας της. Υποχρεώθηκε σε παραίτηση. Έτσι ηγεσίες αποδεικνύουν ότι οι συμφωνίες τηρούνται. Ο Ζ. Ζαεφ απέδειξε, ακόμα μια φορά, πως εννοεί ότι υπογράφει. Γι’ αυτό και στα Βαλκάνια κάτι καλύτερο γίνεται, γεγονός που οδήγησε τον Ε. Μακρόν σε αλλαγή πολιτικής και την επαναφορά στην ευρωπαϊκή ατζέντα της ενταξιακής προοπτικής της Βόρειας Μακεδονίας. Η στροφή Μακρόν προέκυψε γιατί τα στελέχη του κόμματος Ζαεφ επέδειξαν σοβαρότηρα στα όσα υπέγραψε ο ηγέτης τους στις Πρέσπες.
Στο κυπριακό μπορεί κάποιος να οργανώσει ολόκληρη διδακτορική διατριβή σχετικά με την επίθεση των μεγάλων συμφερόντων κατά της επίλυσης. Είτε σε σχέση με την μεγάλη σχολή των μικρών τεχνασμάτων που συντόνισε ο Τ. Παπαδόπουλος, είτε σε σχέση με αυτήν την απίστευτη παραπληροφόρηση που επιβάλλει σήμερα ο συνεχιστής του έργου του, Ν. Αναστασιάδης. Η κοινή γνώμη, ιδιαίτερα στην Κύπρο, προσέχει αρκετά τον ηγέτη της, καθώς είναι ταυτόχρονα και συνομιλητής στις διαπραγματεύσεις με την τ/κ πλευρά. Έτσι το ίδιο πλαίσιο λύσης του ΟΗΕ με πρόεδρο τον Γ. Κληρίδη περνούσε άνετα στην κοινή γνώμη, γι’ αυτό και ο Τ. Παπαδόπουλος, γνωρίζοντας το στοιχείο αυτό, φρόνισε να κατεβάσει το βεληνεκές του, για να μπορέσει να το εξοντώσει ευκολότερα.
Οι Πρέσπες βεβαιώνουν ότι στο κυπριακό η αλλαγή θα είναι ακόμα πιο μαζική, ακόμα πιο χειροπιαστή, γιατί περιλαμβάνει αποχώρηση του στρατού κατοχής, επιστροφή εδαφών των ε/κ διοίκηση, από την πρώτη ημέρα άσκηση στα θεμελειώδη δικαιώματα της ελεύθερης διακίνησης, ή και, συνδυασμό άμεσης και σταδιακής εφαρμογής στις άλλες δύο ελευθερίες-εγκατάστασης, απόκτησης περιουσίας. Η σύγκριση ανάμεσα στο «σκοπιανό» και το κυπριακό βεβαιώνει ότι το διακύβευμα ανάμεσα στα δύο δεν μπορεί να συγκριθεί. Το ζήτημα της ονομασίας ενός κράτους αφορούσε ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να κλείσουν το 1992, πριν μετατραπεί σε «εθνικό» ζήτημα. Το κυπριακό είναι το μέγα ζήτημα, καθώς από το 2003 (χρόνος ανατροπής Ντενκτας) μέχρι σήμερα, ελάχιστοι στο διεθνές πεδίο κατανοούν το «πού το πάει η ε/κ ηγεσία». Αντί η ε/κ ηγεσία να κοιτάξει τις δικές της επιλογές, ρίχνει τις ευθύνες για τα αδιέξοδα σε ολόκληρο τον πλανήτη! Την μια μέρα ο Ν. Αναστασιάδης δηλώνει ότι «έχουμε δώσει δείγματα γραφής μέχρι παρεξηγήσεως για το πόσο σεβόμαστε τους τ/κ συμπατριώτες μας», και, επειδή γνωρίζει καλύτερα παντός άλλου ότι αυτό δεν πείθει κανέναν, ρίχνει την μπάλα στην εξέδρα δηλώνοντας αμέσως μετά ότι «δεν υπάρχει αποφασιστικότητα από τη διεθνή κοινότητα να λάβει τα κατάλληλα μέτρα και αυτό δημιουργεί τον κίνδυνο σύγκρουσης»…
Ο ρόλος, ωστόσο, ενός ηγέτη, δεν είναι να μεταφέρει την ευθύνη σε ξένα κέντρα που «δεν έχουν λάβει μέτρα», αλλά ως εκλεγμένος, και πολιτικά υπεύθυνος ηγέτης, έχει το καθήκον να προβλέπει και να δρα με σχέδιο. Οι πολίτες πείθονται να στρατευτούν σε μια προσπάθεια όταν ο ηγέτης έχει τη θέληση να αλλάξει τα πράγματα. Η Συμφωνία των Πρεσπών είναι πολύ γνωστή σε όλους τους κυπρίους. Να ένα παράδειγμα ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα οι φοβίες εξανεμίζονται. Ποιος θυμάται δημοσκοπήσεις; Κανένας. Ποιος επαναφέρει το ζήτημα στην δημόσια ατζέντα; Ελάχιστοι. Στην Κύπρο, πλειοψηφίες στις δύο κοινότητες στηρίζουν την επίλυση. Και όσοι πιστεύουν στη στασιμότητα, θα δουν ότι το λαθρεμπόριο με τους Κύκλωπες ήταν «ένα πουκάμισο αδειανό». Οι Πρέσπες ενημερώνουν όλη την Κύπρο!
Λάρκος Λάρκου