Οι Βάσεις και η Κ.Ε.Π.Π.Α

Η συναίνεση αυτή τη φορά είναι καθολική. Δικαίως οι εκφραστές του κοινωνικού χώρου, διατυπώνουν τη διαφωνία ή και την οργή τους για το ρόλο των Αγγλικών Βάσεων και την κατασκοπευτική τους δραστηριότητα. Και η οργή γίνεται μεγαλύτερη από τη στιγμή που διεξάγεται σε μια εποχή χωρίς τον ψυχρό πόλεμο, σε μια περίοδο όπου πολλά γίνονται με διαφάνεια, και σχεδόν όλα γίνονται γνωστά από την πανίσχυρη μηχανή των ΜΜΕ. Το πρόβλημα δεν είναι οι ονομασίες των σχεδίων ούτε οι απλές καταγγελίες των αγγλικών επιλογών. Αυτό που ενδιαφέρει την κοινή γνώμη είναι το εάν οι πολιτικές μας δυνάμεις έχουν επεξεργαστεί κάποιες ρεαλιστικές κινήσεις ή φόρμουλες για το μελλοντικό status των βάσεων στην Κυπριακή Δημοκρατία, το εάν έχουν κάτι παραπάνω να πουν πέρα από τις συνήθεις καταγγελίες. Έχουμε – με βάση τις συμφωνίες της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Ε.Ε. – αρχίσει ενταξιακές συνομιλίες, και υπό κανονικές συνθήκες το 2003/4 η Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι πλήρες μέλος στην Ε.Ε. Αυτή η μοναδικότητα χρειάζεται να πάρει πιο ευρωπαϊκές διαστάσεις: μια κοινοτική χώρα, η Μ. Βρετανία, θα διαθέτει σε μια άλλη χώρα – μέλος της Ε.Ε., την Κυπριακή Δημοκρατία, κυρίαρχες βάσεις, προϊόν του ψυχρού πολέμου και του αποικιοκρατικού παρελθόντος της πρώτης. Ασφαλώς αυτό που έχει την πιο μεγάλη σημασία είναι να αναδειχθεί η μοναδικότητα αυτή μέρα από τα θεσμικώς διακηρυγμένα κείμενα της Ε.Ε. (από τη Ρώμη έως την Κοπεγχάγη). Η θεσμική αντίφαση και εάν ακόμα κερδίσει τη μάχη των εντυπώσεων, δεν είναι αρκετή για να πάει παρακάτω. Και μέσα στην Ε.Ε. λειτουργούν και θα λειτουργούν στρατηγικής φύσεως συμφέροντα (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία) και η θεσμική ισοτιμία των 15, δεν ανταποκρίνεται στους πραγματικούς συσχετισμούς δυνάμεων, που αφορούν τις στρατιωτικές, αριθμητικές και συμμαχικές τους ιδιομορφίες. Κατά συνέπεια, μας ενδιαφέρει η Κυπριακή Δημοκρατία να αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα σύμφωνα με τα πραγματικά δεδομένα, ακριβώς για να έχει ορισμένες ελπίδες για να βελτιωθεί το υπάρχον status quo. Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν, και η Γκουαντανάμο, στην Κούβα (από το 1959 έως σήμερα), βεβαιώνει τις δυσκολίες. Μια πρόταση, ή σχέδιο, πιθανόν να βελτιώσει τα πράγματα. Ως γνωστό, η Ε.Ε. επιδιώκει τη συγκρότηση ενός ευρωπαϊκού στρατού. Με ορόσημο το Ελσίνκι (1999) και στόχο το 2003, να πάρει σάρκα και οστά η αυτόνομη ευρωπαϊκή αμυντική ομπρέλα (50-60 χιλιάδες προσωπικό). Έτσι, ο κύριος ΚΕΠΠΑ Ξαβιέ Σολάνα, έχει επιφορτιστεί με αυτό το ζήτημα, ενώ στη Λισαβόνα (6/2000) θα γίνει περισσότερη επεξεργασία αυτών των βημάτων.

Η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να θέσει υπόψη της υπό διαμόρφωσιν ΚΕΠΠΑ το ζήτημα των βρετανικών βάσεων στην Κύπρο, ώστε αυτές να αποτελέσουν – σε μακρινό χρονικό στάδιο – ένα τμήμα της κοινής αρχιτεκτονικής ασφάλειας της Ε.Ε. Αυτό σημαίνει χρόνο, συμφωνίες, μεταβατικές διατάξεις, κοινές χρήσεις, αναπροσαρμογές συνθηκών. Οι αντιρρήσεις, από την πλευρά του Λονδίνου, θα είναι ισχυρές, απόδειξη η στάση του ακόμα και στα Ελγίνεια Μάρμαρα… Αυτό, όμως, που είναι σημαντικό για την Κυπριακή Δημοκρατία είναι να έχει σκέψεις που να ανταποκρίνονται στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον, να είναι σε κίνηση ένα ζήτημα που αφορά τα συμφέροντα των 15 στη Μ. Ανατολή και να έχει εισηγήσεις με βάση τα κοινά συμφέροντα της Ε.Ε. Μαγικές φόρμουλες δεν υπάρχουν, γι’ αυτό – εάν θέλουμε να είμαστε παραγωγικοί – οφείλουμε να σκεφθούμε πολύπλοκες διασυνδέσεις, συμφερόντων, στις οποίες ο χρόνος θα έχει θετική επίπτωση. Όταν ο Ηράκλειτος διατύπωνε το πασίγνωστο «τα πάντα ρει», παρέπεμπε και στη θετική επίδραση του χρόνου, ως εργαλείου της εναλλακτικής δράσης.

            Ο Αττίλας είναι σε σταθερή βάση ο πρώτος αντίπαλος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το ζήτημα των Αγγλικών Βάσεων ανήκει σε άλλο κύκλο ανάλυσης, γι’ αυτό και οι χειρισμοί της Λευκωσίας πρέπει να έχουν ευελιξία και να εδράζονται σε ρεαλιστικές βάσεις.

            Τα πράγματα δεν είναι εύκολα για έναν ακόμα λόγο. Για να είσαι παρών στην υπό διαμόρφωση ΚΕΠΠΑ, χρειάζεσαι και πολιτικά κόμματα που να έχουν σκεφθεί αυτά τα ζητήματα, και να έχουν ορισμένες ιδέες επ’ αυτών. Όταν απουσιάζουν οι προτάσεις – όπως συχνά συμβαίνει – μόνη λύση παραμένει η απλή καταγγελία…

Λάρκου Λάρκου