Οζκιόκ εναντίον Ερντογάν

Οι φήμες τρέχουν στην Τουρκία με διάσημους ρυθμούς. Οι στρατηγοί θα κάνουν πραξικόπημα κατά του Ερντογάν;

Ο Τούρκος επιτελάρχης Οζκιόκ έσπευσε να δηλώσει δημοσίως ότι “δεν θέλει να ακούει τις λέξεις στρατιωτικό πραξικόπημα”, αλλά δηλώνει περήφανος για το “σεβασμό του στους δημοκρατικούς κανόνες” . Την ίδια στιγμή ανακοινώνει τις δημόσιες “ανησυχίες” των στρατηγών… Πρώτα απ’ όλα εκφράζει πίστη στη δημοκρατία, το λαϊκό κράτος, τις αρχές του Αττατούρκ, τις μεταρρυθμίσεις που είναι η κοινή βάση, “πάνω στην οποία διαφορετική γνώμη δεν μπορεί να υπάρχει (cannot exist) στις ένοπλες δυνάμεις”.

Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, που είναι απολύτως τουρκικά.

Οι αρχές του Αττατούρκ είναι πάνω από το τουρκικό σύνταγμα, η ονομαζόμενη “ασφάλεια”, της χώρας πάνω από τις ευρωπαϊκές υποθέσεις και συμφωνημένες αρχές ανάμεσα σε Άγκυρα και Βρυξέλλες.

Ο Οζκιόκ είναι πολύ σαφής στην εξής καταπληκτική ασάφεια του:

“Η κυβέρνηση πρέπει να αποφύγει από το να υιοθετεί πολιτικές και μέτρα που θα μπορούσαν να βλάψουν τις βασικές αρχές της δημοκρατίας. Επιπλέον πρέπει να εμπνέει εμπιστοσύνη σε κάθε τομέα της κοινότητας. Πρέπει να αποφεύγει πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένταση ανάμεσα στο λαό…”

Είναι μια σαφής πίεση (μαζί και απειλή) κατά Ερντογάν ότι προωθεί ή σχεδιάζει να προωθήσει ισλαμιστές σε θέσεις, κλειδιά του κρατικού μηχανισμού.

Ένας μακρυς κατάλογος, και μια συγκριτική μελέτη παρουσιάστηκε στο προτελευταίο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας στις 28 Απριλίου. Πόσα σχολεία, σχολές, ιδρύματα, πανεπιστήμια, κλπ ιδρύθηκαν ή επεκτάθηκαν τους τελευταίους μήνες στην Τουρκία. Το μήνυμα ήταν σαφές. Ο Ερντογάν κάνει πλάτες σε μια ανανεωμένη προσπάθεια εξάπλωσης του ισλαμισμού στην Τουρκία, και μπροστά του είναι οι σχετικοί πίνακες και μάλιστα αυτοί δόθηκαν και στον Τουρκικό Τύπο.

Τρεις ερμηνείες είναι πιθανόν να ερμηνεύουν τις φήμες και την ουσία πέρα από αυτές.

Α. Να είναι ο αντιπαθής στους στρατηγούς Ερντογάν σε συνεχή πίεση. Να είναι διαρκώς στο καναβάτσο και με δεμένα χέρια. Ο Ερντογάν, αυτός ο αντιπαθής νικητής του Νοεμβρίου να φθείρεται διαρκώς, να είναι υπο κηδεμονίαν, με έναν de facto ωφελημένον ,τον Ν. Μπαϋσαλ και το κεμαλικό, Ρεπουπλικανικό Λαϊκό κόμμα (το μόνο δεύτερο στη Βουλή).

Β. Μέσω κινήσεων και φημών να καταγραφεί με σαφήνεια πως ο Στρατός δεν θα δεχθεί “συμπαίκτη” στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Το άλλοθι του κεμαλισμού και οι πιο πυκνές παραβιάσεις του ελληνικού FIR στο Αιγαίο, είναι δύο καθαρά μηνύματα πως ο στρατός θέλει να έχει τον κυρίαρχο ρόλο, ή θέληση να συναποφασίζει επί της ουσίας.

Γ. Διατήρηση της ασάφειας σε σχέση με το ερώτημα “ποιά Ευρώπη αρέσει στους στρατηγούς”.

Ενώ επί της αρχής είναι υπέρ, στην πράξη κάνουν ποικίλους σχεδιασμούς – με άξονα το 2004.

Θέλουν να κερδίσουν χρόνο, αντιδρούν σε μεταρρυθμίσεις που ωφελούν τους Κούρδους, και κάθε πακέτο μεταρρυθμίσεων . Το θέλουν λιγότερο και μικρότερο. Είναι σε κάθε περίπτωση επιδίωξη τους, το 2004, να έχουν το απάνω χέρι στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής.

Οι φήμες θα παραμείνουν φήμες. Χρόνος για τους Εβρέν δεν υπάρχει, γιατί το διεθνές κλίμα δεν βοηθά, αλλά και γιατί θα βούλιαζαν την Τουρκία σε περιπέτεια τύπου “Πακιστάν”. Κατά συνέπεια, δεν ευσταθούν οι φήμες για νέο πραξικόπημα. Η σύγκρουση Οζκιόκ – Ερντογάν γίνεται σε πιο σύγχρονο πλαίσιο, είναι “ευρασιατική” περισσότερο υπόγεια και σκληρή, λιγότερο εξωτερική και δημόσια.