Πέντε ασκήσεις για τον Ερτογάν

Το Κόμμα Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης νίκησε στις εκλογές της 12^ης Ιουνίου στην Τουρκία και εδραίωσε την ισχύ του ηγέτη του Τ. Ερτογάν.  Με ποσοστό 50% των ψήφων ηγείται των εξελίξεων. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό κόμμα έλαβε 25,9% και το Κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης το 13%. Οι ανεξάρτητοι έλαβαν σχεδόν 7%.  Η κατανομή των εδρών έχει ως εξής: ΚΑΔ 326, το ΡΛΚ 134, το ΚΕΔ 54 και σε ανεξάρτητους υποψήφιους 36, κυρίως κουρδικής καταγωγής.

Μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος ο Τ. Ερτογάν δήλωσε ότι «ο λαός έστειλε το μήνυμα να χτίσουμε το νέο σύνταγμα, με συναίνεση και διαπραγμάτευση. Θα αναζητήσουμε συναίνεση με την αντιπολίτευση, τα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, τους ακαδημαϊκούς φορείς και με όποιον έχει κάτι να πει… Θα είμαστε ταπεινοί. Σήμερα νίκησαν για μια ακόμη φορά η δημοκρατία και η εθνική θέληση».

Πέντε παρατηρήσεις για το σύνολο της εκλογικής εξέλιξης:

1. Το ΚΑΔ θέτει τις βάσεις για την παρουσία του στην εξουσία για 13 χρόνια, γεγονός μοναδικό στην σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας. Από το 2002 έως 2015. Οι τάξεις που έθεσε στο περιθώριο ο κεμαλισμός στηρίζουν Ερτογάν και δείχνουν την άρνησή τους στους αποκαλούμενους επιγόνους του κεμαλισμού.
2. Το ΚΑΔ δεν κατέκτησε το όριο των 330 εδρών για να προχωρήσει στο δημοψήφισμα για την αλλαγή του συνταγματικού χάρτη μέσα από την κοινοβουλευτική διαδικασία. Οι αριθμοί ήταν σαφείς: νίκη στο ΚΑΔ, άλλά όχι παντοδυναμία ή απεριόριστη ισχύς στον Ερτογάν!
3. Το κεμαλικό ΡΛΚ βελτίωσε το ποσοστό του αλλά απέδειξε ότι έχει οροφή. Υπό τις παρούσες συγκυρίες δεν πείθει ότι αποτελεί «εναλλακτική» λύση στο ΚΑΔ. Ο Κ. Κιλιντσάρογλου απέδειξε ότι δεν είναι σε θέση να δώσει δύναμη νίκης στο κόμμα του.
4. Η τρίτη νίκη του ΚΑΔ εξηγείται κυρίως λόγω του βελτίωσης της οικονομίας της χώρας και της γενικότερης βελτίωσης της οικονομικής θέσης των πιο αδύναμων. Η Τουρκία το 2002 ανήκε στη λέσχη των χωρών που έτρεχαν στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να βρουν λύσεις στα οικονομικά τους αδιέξοδα. Σήμερα η Τουρκία με την εφαρμογή μια ιδιότυπης οικονομικής πολιτικής από το ΚΑΔ, ανήκει στους G20 με ρυθμό ανάπτυξης πάνω από το 4%.
5. Οι προκλήσεις για την επόμενη κυβέρνηση Ερτογάν είναι γνωστές: προώθηση των μεταρρυθμίσεων που απαιτεί η ΕΕ, έμπρακτη εφαρμογή των νόμων που έχουν ψηφιστεί, υλοποίηση δεσμεύσεων για το κράτος δικαίου: ατομικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα, δικαιώματα μειονοτήτων, περισσότερα για την ελευθερία της έκφρασης, ειδικά στο χώρο του τύπου. Στην εξωτερική πολιτική η σχέση με την ΕΕ και το κυπριακό αποτελούν τη λυδία λίθο για να διακριβωθεί το πραγματικό «βάθος» της νίκης Ερτογάν. Σήμερα η ηγεσία του ΚΑΔ θα κριθεί με πιο απαιτητικά κριτήρια: ο κεμαλισμός είναι πιο αδύναμος από ποτέ και οι επιλογές για την επόμενη ημέρα θα είναι περισσότερο πολιτικές.