Που πάει ο Ερντογάν
Το τελευταίο πακέτο μεταρρυθμίσεων που πέρασε η κυβέρνηση Ερντογάν από το κοινοβούλιο (13 Μαϊου 2004) έδειξε προς τα που πάει το τουρκικό τρένο. Με μια εντυπωσιακή πλειοψηφία (457-8) ο Τ. Ερντογάν έδειξε ότι η βήμα με βήμα προσαρμογή της Τουρκίας στα κριτήρια της Κοπεγχάγης είναι γι’ αυτόν ένα «έργο ζωής». Είναι σημαντικό να διαπιστώσει κανείς, πως συγκρίνοντας τα πακέτα μεταρρυθμίσεων , συναντά ένα πολιτικό που γνωρίζει τι κάθε φορά να αλλάζει, και κάτω από τους εκάστοτε συσχετισμούς δύναμης να προωθεί τις πολιτικές του. Άρχισε από τα σχετικά ανώδυνα (λ.χ. τέλος στην ποινή του θανάτου) πέρασε στα πιο δύσκολα (λ.χ. περισσότερη πολιτική εποπτεία επί των στρατιωτικών) και τώρα μπαίνει στα πιο ευαίσθητα κόμματα της σχέσης στρατού – πολιτικής (ευρύτερος έλεγχος πάνω στα οικονομικά του στρατού).
Είναι μια αποφασιστική κίνηση Ερντογάν η ψήφιση του αμφιλεγόμενου νόμου (13/5) για τη δυνατότητα των αποφοίτων των θρησκευτικών λυκείων να εισάγονται στα πανεπιστήμια χωρίς διακρίσεις. Εως τώρα είχαν δυνατότητα πρόσβασης μόνο στα θεολογικά τμήματα των πανεπιστημίων. Αυτή η μεταρρύθμιση είναι σύμφωνη με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Προωθεί την ισότητα ευκαιριών ανάμεσα στους τούρκους πολίτες.
Το πρόβλημα για τον Ερντογάν δεν είναι η διαφωνία του στρατού ή του Ν. Μπάϋκαλ, ή πιθανώς του Σεζέρ πάνω στο επίμαχο νομοσχέδιο.
Αυτοί είναι προσκολλημένοι σε αντιδραστικές όψεις του κεμαλισμού. Το ζήτημα είναι να διευρύνει τις ελευθερίες (πολιτικές, θρησκευτικές, οικονομικές)πάνω σε καθολικότερη βάση ώστε αυτές να καλύπτουν τις εθνικές μειονότητες, τα πολιτικά δικαιώματα όλων των πολιτών, χωρίς εθνικές ή θρησκευτικές ή ιδεολογικές διακρίσεις. Κάθε βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι χρήσιμο.Γι αυτό η απελευθέρωση της Λ. Ζανά και άλλων τριών κούρδων τέως βουλευτών (10|6) φέρνει την Τουρκία πιο κοντά στα Κριτήρια της Κοπεγχάγης.Αυτό ακριβώς είναι το μέγα στοίχημα Ερντογάν. Η διαρκής και με έργα πρόοδος της Τουρκίας , η ευρωπαική προσαρμογή με πρακτικές καθολικής εφαρμογής.
Η κυβέρνηση Ερντογάν θα κριθεί στις αρχές Οκτωβρίου από το επιτελείο Φερχόϊγκεν εάν πληροί τις προϋποθέσεις για να πάρει χρονοδιάγραμμα για έναρξη ενταξιακών συνομιλιών. Κατά συνέπεια ο Ερντογάν θα κριθεί εφ’ όλης της ύλης. Από το Κυπριακό αλλά και τις προσπάθειες προσαρμογής στα κριτήρια της Κοπεγχάγης.
. Έχει επαινεθεί η στάση Ερντογάν στο κυπριακό από Μπλέρ και Σρέντερ, ενώ ο Σιράκ αφήνει το δρόμο ανοικτό για επιβράβευση της Τουρκίας. Όσοι για δύο περίπου χρόνια ταύτιζαν τον Ερντογάν με τον Ετσεβίτ ή ακόμα και τον Ντενκτάς έχουν πλήρως διαψευσθεί. Όσοι συνεργάτες του Τ. Παπαδόπουλου έβλεπαν το παιχνίδι, του σκηνοθετημένα «καλού» (Ερντογάν) και του κλασσικού «κακού» Ντενκτάς, σήμερα απλά σιωπούν γιατί έπεσαν ακόμα μια φορά έξω στις εκτιμήσεις τους.
Αυτές οι αντιφάσεις της Λευκωσίας πάνε στην κορυφή τους με την εκπληκτική κίνηση του Τ. Παπαδόπουλου να εγκρίνει το κείμενο των 25 ενόψει της συνόδου κορυφής στις 17 Ιουνίου που επαινεί τη «θετική» στάση της Τουρκίας στο κυπριακό….
Ο Ερντογάν εκφράζει ένα ώριμο αίτημα πολλών κοινωνικών ρευμάτων στη χώρα του για να προχωρήσει στο ευρωπαϊκό γήπεδο με νέους κανόνες, όχι μόνο γεωπολιτικούς αλλά και με θεσμικές αλλαγές, οικονομική ανάπτυξη, νέα εικόνα που συνδέεται με την στήριξη του στις προτάσεις του ΟΗΕ για λύση στο Κυπριακό. Είναι φυσιολογικό η Ε.Ε. να εκφράζει ικανοποίηση για κάθε συνταγματική πρόταση στην Τουρκία. Είναι επίσης φυσιολογικό να επισημαίνει και την άλλη πλευρά του αυτονόητου: δεν είναι ικανές οι νομοθετικές αλλαγές από μόνες τους να αλλάξουν και τα πράγματα. Η εφαρμογή τους, οι πράξεις, η υλοποίηση τους είναι πάντα το κυρίως ζητούμενο για μια Τουρκία που αναζητεί – υπό τον Ερντογάν-με αξιώσεις μια θέση στην νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική.