Πρόβλεψη και ακρισία

Πολλοί στηρίζαμε ελπίδες στη συλλογική σοφία που θεωρητικά συγκροτούσε το Εθνικό Συμβούλιο. Κάναμε λάθος εκτίμηση. Η πολιτική μας ηγεσία δεν έχει ανάγκη από τη γνώση. Πιστεύει ότι  η εμπειρία προηγείται, άρα η γνώση είναι μάλλον περιττή. Μερικά παραδείγματα βεβαιώνουν την πιο πάνω άποψη. Η ε/κ παραδοσιακή ηγεσία πίστευε ότι ο Ρ. Ντενκτάς είναι «αθάνατος». Ο Τ. Ερτογάν τον οδήγησε στο περιθώριο. Η ε/κ παραδοσιακή ηγεσία δέχθηκε την επιδιαιτησία του τότε ΓΓ του ΟΗΕ, κάνοντας λάθος εκτίμηση της τουρκικής στάσης. Η διαδικασία προχώρησε. Ποιος ε/κ πολιτικός ηγέτης που πίστευε στο απαράδεκτο του πράγματος υπέβαλε την παραίτησή του; Ποιος θεώρησε ότι το τίμημα της ακρισίας ήταν τόσο μεγάλο που να δικαιολογεί την ιδιώτευση; Η στρουθοκάμηλος έχει παράδοση: τα επέδωσαν όλα στους ξένους ή στους μαύρους και έτσι καθάρισαν. Ποιος θυμάται ότι αυτοί ήταν οι πρωταθλητές της ακρισίας;

Σήμερα το έργο διεξάγεται σε επανάληψη. Μια πολιτική ηγεσία ανίκανη να διαγνώσει τις προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής  πολιτικής, κάνει λάθος εκτιμήσεις και μιλά διαρκώς για τουρκικά επικοινωνιακά παιχνίδια. Με αυθαίρετα κριτήρια υποστηρίζει ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει διάφορα προβλήματα, άρα η επίλυση του κυπριακού είναι υπόθεση του μακρινού μέλλοντος. Το ποιο κυπριακό θα μείνει ανοικτό έως τότε, δεν την ενδιαφέρει. Αν κάποιος εκτιμά ότι η Τουρκία δεν είναι έτοιμη για λύση, χρειάζεται να μας πει πότε περίπου προβλέπει ότι θα είναι έτοιμη και ασφαλώς να προβλέψει, αν δεν είναι με τον Ερτογάν, με ποιον θα είναι έτοιμη. Στη διεθνή πολιτική δεν έχει σημασία ο καταγγελτικός λόγος, ούτε η συνεχής γκρίνια για όλους και για όλα. Αυτό που μετρά, εκτός από τη συμβολή στην επίλυση, οι καλά μελετημένες παρεμβάσεις και η κατάλληλη πολιτική και επικοινωνιακή υποστήριξη για να επιτυχθεί μια πολιτική αλλαγή. Ο πρόεδρος της Τουρκίας Α. Γκιούλ είπε στη ΓΣ του ΟΗΕ: «συμμερίζομαι τη θέση του ΓΓ του ΟΗΕ για επίλυση του κυπριακού ως το τέλος του έτους» (23/9). Η διπλωματία που παραπονιέται χάνει και η διπλωματία που επιχειρεί να ταυτίσει τις απόψεις της με τις θέσεις της διεθνούς κοινότητας έχει περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει.

Η πρόβλεψη αποτελεί κορυφαίο στοιχείο για να ασκήσεις αποτελεσματική πολιτική. Προηγείται η πληροφόρηση, η αντικειμενική ανάλυση, η αξιολόγηση και τελικά οι πολιτικές αποφάσεις. Ο εμπειρισμός, η απουσία μιας συνεκτικής ομάδας που θα αξιολογεί την γενική κατάσταση και οι σκοπιμότητες που συνδέονται με τις κομματικές συμμαχίες, εμποδίζουν την άσκηση αποτελεσματικής πολιτικής και εν τέλει επιτρέπουν στην Τουρκία να κερδίζει εντυπώσεις. Είναι για τον ίδιο λόγο που, ενώ οι συζητήσεις στο  κυπριακό βρίσκονται στα βαθειά νερά όπως αυτές για το περιουσιακό, την ίδια στιγμή την πολιτική ατζέντα στην ε/κ κοινή γνώμη την καθορίζουν οι δυνάμεις της ακινησίας. Αν δεν μπορείς να δημιουργήσεις μια στοιχειώδη πολιτική συζήτηση για το μέλλον της Κύπρου, πώς μπορεί να αντιμετωπίσεις την πληρέστερη διπλωματική μηχανή της Τουρκίας;