Σουηδική παραίνεση.
Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Φ. Ρέινφελντ ομιλώντας στον τύπο μετά τη συνάντησή του με τον Δ. Χριστόφια στις 5 Σεπτεμβρίου έκανε πολύ σημαντικές δηλώσεις στις τριγωνικές σχέσεις ΕΕ- Κύπρου- Τουρκίας. Θα έλεγα ότι είναι οι πιο σημαντικές που ειπώθηκαν στον ευρωπαϊκό χώρο το τελευταίο διάστημα. Οι δηλώσεις Ρέινφελντ έχουν ως εξής:
«Έχουμε συζητήσει το θέμα της επικείμενης ανάληψης της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη Σουηδία, θέμα το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη διεύρυνση της ΕΕ… θα υπάρξει επανεξέταση της στάσης της Τουρκίας, με βάση το Πρωτόκολλο της Άγκυρας, το Φθινόπωρο του 2009 κατά τη διάρκεια της Σουηδικής Προεδρίας….θα ήθελα μέχρι τότε να μπορέσουμε να δούμε σημαντική πρόοδο, και θα ήθελα να διαπιστώσουμε ότι οι διαπραγματεύσεις μπορούν να συνεχιστούν και έτσι να προχωρούμε και στο άνοιγμα κεφαλαίων στη διαδικασία διαπραγμάτευσης της Τουρκίας με την ΕΕ…».
Η δήλωση Ρέινφελντ έχει μια πολύ ισχυρή ερμηνεία: η Σουηδία θα είναι προεδρεύουσα χώρα στην ΕΕ, το δεύτερο εξάμηνο του 2009. Στόχος της είναι να διασυνδέσει τις εξελίξεις στο κυπριακό με την πορεία των ευρωτουρκικών σχέσεων-άνοιγμα, ή όχι, των κεφαλαίων της εναρμόνισης. Εάν οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του κυπριακού προχωρούν κανονικά, τότε και το άνοιγμα των κεφαλαίων για την υποψηφιότητα της Τουρκίας θα προχωρά ομαλά. Εάν, όχι, τότε θα υπάρξει επανεξέταση της στάσης της ΕΕ απέναντι στην τουρκική υποψηφιότητα «επανεξέταση με βάση το πρωτόκολλο της Άγκυρας…».
Είναι σημείο-κλειδί στις προσπάθειες για την επίλυση του κυπριακού η θεσμική διασύνδεση με την τουρκική υποψηφιότητα στην ΕΕ. Αυτό το σημείο παραμένει έως τώρα ο αδύνατος κρίκος στις έως τώρα διεργασίες που οδήγησαν στις έναρξη διαπραγματεύσεων στις 3 Σεπτεμβρίου. Στην ουσία όμως αποτελεί το πιο ισχυρό χαρτί της Κύπρου σε μια περίοδο που κάθε παίκτης χρησιμοποιεί κάθε δυνατότητά του για να αποκτήσει διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα. Οι θέσεις Ρέινφελντ παρέχουν μια νέα πολιτική δυνατότητα για την Κύπρο. Την είπε δημοσίως. Ασφαλώς αυτό δεν μπορεί να διασφαλιστεί με δημόσιες δηλώσεις. Χρειάζεται σαφής βούληση και σχετική πρωτοβουλία από το ενδιαφερόμενο μέρος, την Κύπρο, ώστε αυτή να αποτυπωθεί σε κείμενο της ΕΕ με την Έκθεση Προόδου για την Τουρκία που η ΕΕ επεξεργάζεται αυτό το διάστημα και πιθανό να δημοσιευτεί στις αρχές Νοεμβρίου 2008. Είναι σημαντικό να δεσμευτεί πολιτικός χρόνος και ισχυρή θέληση από τους «27» να παρακολουθούν τις εξελίξεις στο κυπριακό και η συμπεριφορά της Τουρκίας να ελέγχεται πάνω σε ευρωπαϊκά κείμενα.