Στο αιγαίο, κάποτε με λύσεις…

Σε ρεπορτάζ, ομιλίες και αναλύσεις, έχει γίνει στο παρελθόν ειδική αναφορά στην προσπάθεια του 2003 για να οδηγηθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης το θέμα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Η προσπάθεια του 2003 υπήρξε η πιο ολοκληρωμένη από το 1974 και κινήθηκε στην πάγια γραμμή που έθεσε από το 1974 ο Κ. Καραμανλής και ακολούθησαν οι Α. Παπανδρέου, Γ. Ράλλης, Κ. Μητσοτάκης και Κ. Σημίτης. Το θέμα επανήλθε στην επικαιρότητα εξ αφορμής της αναφοράς ενός τούρκου διπλωμάτη στις 11 Αυγούστου 2011. Οι αναφορές του πάνω στο θέμα δεν προσέθεσαν κάτι γιατί είναι πολύ γνωστό και μάλιστα από μακρού χρόνου ότι οι δύο πλευρές προσπάθησαν αρκετές φορές να φτάσουν σε αποτέλεσμα αλλά μόνο το 2003 έφτασαν πολύ κοντά στην επίλυση του ζητήματος των χωρικών υδάτων εξαιτίας της αποδοχής από την κυβέρνηση Ερτογάν της ιδέας για προσφυγή στο ΔΔ της Χάγης. Όπως αναφέρει ο Κ. Καρτάλης στο «Βήμα» (14 Αυγούστου 2011) «εκ των πραγμάτων και προκειμένου να οριοθετηθεί η υφαλοκρηπίδα είναι υποχρεωτικό να καθορισθεί προηγουμένως η έκταση των χωρικών υδάτων, χωρίς βεβαίως να απεμπολείται το δικαίωμα της επέκτασης στα 12 ν.μ., χωρίς όμως ταυτόχρονα να εμποδίζεται και η ελεύθερη ναυσιπλοΐα για τα πλοία των ξένων χωρών».

Η ελληνική θέση όπως έτυχε επεξεργασίας από τον κατ’ εξοχή ειδικό στο ζήτημα Χ. Ροζάκη βασιζόταν στην αρχή στηριγμένη στο Διεθνές Δίκαιο και –ανάλογα με τη γεωγραφία στο Αιγαίο- σε επιλεκτική επέκταση των Ελληνικών Χωρικών Υδάτων που σήμερα είναι στα 6νμ. Σε ορισμένα σημεία επέκταση σε 12νμ, αλλού σε 10, και αλλού σε 8. Αυτή η επιλεκτική επέκταση θα επέτρεπε στην Ελλάδα να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για συνολική επίλυση του ζητήματος σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς Δικαίου όπως σαφώς τις προσδιορίζει το ΔΔ της Χάγης ως το αρμόδιο δικαστήριο του ΟΗΕ

Όπως γράφει ο Κ. Καρτάλης «η επίτευξη αυτού του δύσκολου συνδυασμού είναι αναγκαία καθώς στο «κλείσιμο» του Αιγαίου δεν αντιδρά μόνο η Τουρκία αλλά και μεγάλες ναυτικές δυνάμεις, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Ρωσία. Για να βρεθεί λοιπόν μια λύση, θα στηρίζεται όχι μόνο στο Διεθνές Δίκαιο αλλά και στην κοινή λογική, κάτι που λείπει παντελώς εδώ και χρόνια από την ελληνική πολιτική σκηνή»

Η εμπειρία δείχνει πόσο σημαντικό ρόλο στην πολιτική παίζει ο χρόνος. Τότε τα δεδομένα ήταν «ενσωματωμένα» στην προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ και με ενέργειες η κυβέρνηση Ερτογάν έδειχνε τη θέλησή της να προσαρμοστεί στις κατευθύνσεις που έθετε η ΕΕ. Έτσι η κυβέρνηση του Κ. Σημίτη αξιοποίησε τις συγκυρίες ώστε η ίδια η ΕΕ να υιοθετεί τις ελληνικές θέσεις και αυτές, ως κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές, να τίθενται ως προϋποθέσεις για την πρόοδο της τουρκικής υποψηφιότητας. Αυτά τότε. Σήμερα όλοι αναγνωρίζουν ότι τα πράγματα τρέχουν αλλιώς. Αυτά συμβαίνουν όταν αφήνεις το χρόνο και τις πολιτικές συγκυρίες να φεύγουν από μπροστά σου και μετά να «απορείς» πως όλα μένουν στάσιμα…