ΣΥΡΙΖΑ με κυπριακές απορίες
Συχνά γίνονται επισκέψεις εξ Ελλάδος πολιτικών- αναμενόμενες, χρήσιμες, αναγκαίες. Θέλω να σταθώ σε μερικές εξ αυτών οι οποίες συμπίπτουν με τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ. Παρακολούθησα με προσοχή τις δηλώσεις του προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Π. Παυλόπουλου, του πρωθυπουργού της Ελλάδας Α. Τσίπρα, του Υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά και του Υπουργού Άμυνας Π. Καμένου κατά τη διάρκεια των επισκέψεών τους στο νησί σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, τον τελευταίο ενάμισυ χρόνο. Βρίσκω σε αυτές τρεις ομοιότητες και μια διαφορά:
Οι τρεις ομοιότητες:
Πρώτη, η αίσθηση ότι η Ελλάδα διαθέτει τον κύριο λόγο για το μέλλον της Κύπρου, η συστηματική απουσία αναφοράς στα ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, η αποφυγή κάθε αναφοράς για την ανάγκη ενός ιστορικού συμβιβασμού στο κυπριακό, αυτού που επέλεξαν όλες οι ε/κ πολιτικές ηγεσίες από το 1977 μέχρι σήμερα. Είδα μεγάλα λόγια που επιχειρούν να κρύψουν την αδυναμία οργάνωσης μιας συστηματικής υποστήριξης της Αθήνας στις σημερινές συνομιλίες για το συνολικό κυπριακό και τις ευρείες ε/τ σχέσεις. Όπως λ.χ. ένταξη της ελληνοτουρκικής σχέσης σε πλαίσιο που να στηρίζει τις συνομιλίες στη Λευκωσία και να προωθεί ταυτόχρονα την επίλυση ζητημάτων που συνδέονται με την υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Όπως λ.χ. επεξεργασία μιας προοπτικής για την ευρωτουρκική σχέση που να υπηρετεί το μείζονα στόχο της επίλυσης του κυπριακού μέσα από την αναζωογόνηση της πολιτικής που οικοδομήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στο Ελσίνκι.
Δεύτερη, με μια εξαίρεση, χαρακτηριστική απουσία κειμένων, η μη χρήση γραπτού λόγου κατά τη διάρκεια των ομιλιών, η απουσία λόγου που να έχουν από πριν επεξεργαστεί, ως είθισται, στη διπλωματική πρακτική, οι εμπειρογνώμονες στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ή στο Μέγαρο Μαξίμου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εκ του προχείρου ομιλία Π. Παυλόπουλου στη Βουλή των Αντιπροσώπων-χωρίς μέτρο αναφορές σε μια απροσδιόριστη και «χύμα» αγωνιστικότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η εκτός διπλωματικών θεσμίων έντονη και δημόσια κριτική Ν. Κοτζιά στον ειδικό απεσταλμένο του ΓΓ του ΟΗΕ Έσπεν Έιντε σε ομιλία του στη Λευκωσία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η δημόσια συμβουλή (ή προτροπή;) Π. Καμένου στη Λευκωσία να αγοράσει πολεμικά αεροπλάνα για τις ανάγκες της κυπριακής άμυνας που θα σταθμεύουν στην Κρήτη.
Τρίτο, διαβλέπω μια διάθεση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ να είναι ένα βήμα πιο μπροστά από τη Λευκωσία για ένα θέμα (κυπριακό) στο οποίο ο καταλυτικός λόγος ανήκει εξ ορισμού στην ηγεσία που επιλέγουν οι ε/κ. Σχηματικά θα έλεγα, ότι η Αθήνα και η Λευκωσία οφείλουν να διαβουλεύονται αλλά ο τελικός λόγος ανήκει στη Λευκωσία. Η ε/κ κοινωνία υφίσταται τις συνέπειες από την εισβολή και κατοχή τμήματος του εδάφους της, γνωρίζει καλύτερα παντός άλλου τη διαδρομή του κυπριακού, τις δυνατότητες για μια απόφαση και είναι εκείνη που θα έχει τον τελικό λόγο σε ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα.
Μια διαφορά: παρακολουθώντας την ομιλία Τσίπρα στη Βουλή των Αντιπροσώπων είδα μια διαφορετική εικόνα. Γραπτή ομιλία, συνάντηση με ομάδα από ε/κ και τ/κ οργανώσεις, λόγος σχετικά λιτός. Μια σωστή εικόνα, που βρισκόταν σε πλήρη αντίθεση με την επιπόλαιη εικόνα Παυλόπουλου, καθώς και οι δύο μίλησαν από το ίδιο βήμα, κατά συνέπεια, μπορεί να συγκριθούν οι δικές τους πολιτικές αναφορές.
Στη δική μου κρίση, είναι σημαντικό κάθε φορέας που διαθέτει γνώμη για το κυπριακό να την προβάλει με μέτρο και σεμνότητα, χωρίς πατερναλιστική διάθεση. Να χρησιμοποιεί κάθε κανάλι για εσωτερικές συνεννοήσεις, και να αποφεύγει τις δημόσιες κορώνες που έχουν ως στόχο την εσωτερική κατανάλωση. Το κυπριακό έχει ταλαιπωρηθεί πολύ από ανέξοδες ρητορείες. Επιτέλους, να πούμε όλοι, όχι άλλες ηχηρές δικακηρύξεις στο όνομα της ηρωικής μας μοναξιάς, όχι άλλη περιχαράκωση που μάς σπρώχνει πιο βαθειά στο τέλμα!
Λάρκος Λάρκου