Τα διπλά “κριτήρια” της Άγκυρας
Ολοένα και πληθαίνουν οι καταγγελίες κατά της κυβέρνησης Ερτογάν για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην τουρκική επικράτεια. Σύμφωνα με την έκθεση του Συνδέσμου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Τουρκίας (IHD) η κατάσταση χειροτερεύει. Ο επικεφαλής του Συνδέσμου Ο. Τουρκντογάν ανέφερε ότι «η τουρκική κυβέρνηση σταδιακά διολισθαίνει προς ένα αυταρχικό καθεστώς και λόγω αυτής της διολίσθησης σημειώνεται αύξηση των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2011 πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ ήταν κρατούμενοι, άλλοι τρεις σκοτώθηκαν και 48 τραυματίστηκαν από τους πολιτοφύλακες… λόγω της αποτυχίας της κυβέρνησης να προχωρήσει στις σχετικές συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκε το 2009, η βία σε σχέση με το κουρδικό ζήτημα έχει αυξηθεί και ο αριθμός των ατόμων που έχουν χάσει τη ζωή τους έχει αυξηθεί από 244 το 2010, σε 338 το 2011… επίσης αναφέρει ότι 3.252 κατήγγειλαν βασανιστήρια εναντίον τους, τέθησαν υπό κράτηση 12.685 άτομα και εξ αυτών τα 2.922 προφυλακίστηκαν». Καταληκτικά ο Ο. Τουρκντογάν εκτιμά ότι η τουρκική κυβέρνηση εγκατέλειψε το 2010 τα κριτήρια της Κοπεγχάγης και εναρμονίζεται με τα «κριτήρια της Άγκυρας» (στοιχεία από ΚΥΠΕ, 12 Απριλίου).
Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και η τάση για διώξεις σε δημοσιογράφους, που επίσης πήρε μεγάλες διαστάσεις. Οι τουρκικές αρχές μιλούν για συνωμοσία κατά της κυβέρνησης σε συνεργασία με στρατιωτικούς.
Οι καταγγελίες δείχνουν με έναν πιο σαφή τρόπο την αλλαγή κατεύθυνσης της Τουρκίας μετά την «ανατροπή» της ευρωτουρκικής πορείας. Η επιβράδυνση, η αποσταθεροποίηση και εν τέλει η υπονόμευσή της έδωσε το έναυσμα στην επιστροφή της Τουρκίας στα «κριτήρια της Άγκυρας» όπως εύστοχα παρατήρησε ο Ο. Τουρκντογάν. Από την εποπτεία των κριτηρίων της Κοπεγχάγης από την ΕΕ, από τον έλεγχο της πορείας υιοθέτησης των μεταρρυθμίσεων σε κάθε κεφάλαιο από την Επιτροπή, τώρα σημειώνεται επιστροφή στην εσωστρέφεια, άρα και στον αυταρχισμό χωρίς εξωτερική, ευρωπαϊκή διαδικασία ελέγχου. Οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η πίεση στους δημοσιογράφους είναι δύο απτά παραδείγματα ότι η κατάσταση στην Τουρκία σημειώνει οπισθοδρόμηση.
Μια σειρά από μεταρρυθμίσεις προχώρησαν και αυτό μένει ως το «κεκτημένο» της 3ης Οκτωβρίου 2005 -αλλαγή άρθρων στον ποινικό κώδικα, οικονομία, περισσότερη εποπτεία των πολιτικών επί των στρατιωτικών, περιορισμός της αυθαιρεσίας των δικαστών κλπ. Άλλες, επίσης σημαντικές έμεινα μετέωρες αφού η σταδιακή ή και αργή διαδικασία εφαρμογής τους, πλέον γίνεται πιο αργή ή και παραπέμπεται στο χρόνο-συνδικαλιστικές ελευθερίες, ατομικά δικαιώματα, κράτος δικαίου, βασανιστήρια στις φυλακές, νέο σύνταγμα, περισσότερο αντιπροσωπευτικός εκλογικός νόμος κλπ. Η συζήτηση για αναθεώρηση του τουρκικού συντάγματος είναι ένα σημαντικό εργαλείο για συζήτηση για αλλαγές αλλά αυτή την περίοδο επισκιάζεται από την πιθανολογούμενη ασθένεια Ερτογάν και τις επιπτώσεις της στα κεντρικά πολιτικά ζητήματα της Τουρκίας…