Τα τρία κλειδιά.

Διαπίστωση πρώτη- και γενικής αποδοχής. Το κλειδί της λύσης βρίσκεται στην Άγκυρα. Διαπίστωση δεύτερη: τα κλειδιά της λύσης εδώ και μερικά χρόνια έγιναν τουλάχιστον δύο. Διαπίστωση τρίτη: με συνεπή χρήση, με συνδυασμούς  στη χρήση των κλειδιών, άνοιξε ο δρόμος της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.

Αυτές τις διαπιστώσεις, εάν τις συνθέσουμε μπορούμε να βρούμε μια νέα δύναμη κίνησης εξελίξεων στο κυπριακό. Η κατάσταση στην Τουρκία ποτέ δεν ήταν ρόδινη, ούτε και τώρα είναι. Πάντα η εσωτερική της πολιτική ζωή ήταν γεμάτη περίπλοκα στοιχήματα. Οι απειλές Τζεμ είναι γνωστές: «εάν η Κύπρος ενταχθεί στην ΕΕ, η Τουρκία θα αντιδράσει χωρίς όρια». Οι απειλές έμειναν στα λόγια και η Τουρκία υπέστη τη μεγαλύτερη διπλωματική της  ήττα τα τελευταία χρόνια, με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ.

Η επιτυχία αφορούσε την οικοδόμηση ενός μακρόχρονου, συνεπούς, και ευρηματικού σχεδίου για την ένταξη της Κύπρου, με την αξιοποίηση κάθε συγκυρίας που παρουσιαζόταν ανάμεσα στους 15 για να προωθηθεί ο στόχος της ένταξης.

Έτσι άνοιξε το κλειδί της πλήρους ένταξης. Η ΕΕ αποδέχθηκε το δικό μας σχέδιο και έτσι η ΕΕ έγινε φορέας αλλαγών στην Α. Μεσόγειο. Οι δικές μας θέσεις έγιναν ευρωπαϊκές και η ΕΕ έθετε τους όρους στην Τουρκία. Το κλειδί έγινε ακόμα πιο ισχυρό με τη συμμετοχή της Κύπρου στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια, στην Επιτροπή, στο Κοινοβούλιο. Το κυπριακό, ωστόσο,  δεν απασχόλησε την Επιτροπή ή  κάποια Σύνοδο Κορυφής ως μείζον ευρωπαϊκό πολιτικό πρόβλημα συνδεδεμένο με τη νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας της ΕΕ των «27». Δυστυχώς χάθηκε πολύτιμος χρόνος γιατί σχέδιο δεν υπήρχε. Υπήρχε μόνο «κατενάτσιο» και καταγγελίες. Το κλειδί υπέστη φθορά. Ωστόσο, η ΕΕ δεν επιθυμεί να αφήσει τα σημαντικά στο περιθώριο εάν εμείς αποφασίσουμε να βάλουμε το κλειδί να δουλέψει με σύγχρονους ευρωπαϊκούς όρους. Ο Μπαρόσο, ο Ρεν και  η Μέρκελ ήδη έδωσαν στον πρόεδρο Χριστόφια τα πρώτα σημαντικά δείγματα γραφής ότι η ΕΕ είναι πρόθυμη να βάλει το κλειδί ξανά σε κίνηση.