Τέσσερεις απορίες στη μέση της ΑΟΖ

Ο Υπουργός Εμπορίου Γ. Λακκοτρύπης, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Κ. Χριστοδούλου στο ΚΥΠΕ «ενημέρωσε το Υπουργικό Συμβούλιο για την επιτυχή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την αδειοδότηση των τεμαχίων 6, 8 και 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Οι επιλεγέντες προσφοροδότες είναι για το τεμάχιο 6 η κοινοπραξία ΕΝΙ ΤΟΤΑL, για το 8 η ΕΝΙ και για το 10 η Εxxon Mobil Qatar Petroleum. Στις 17/3 θα έρθουν προτάσεις στο Υπουργικό προς έγκριση για να προχωρήσει η Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) με τις υπογραφές. Η ΚΔ θα έχει άμεσα έσοδα από την υπογραφή των συμβολαίων ύψους 103,5 εκατομμυρίων ευρώ.

Σε ερώτηση για το πότε θα έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα από τις γεωτρήσεις, ο κ. Λακκοτρύπης είπε ότι με βάση τα νέα συμβόλαια έχουμε στο τραπέζι διάφορες ημερομηνίες κάποιες από τις οποίες ίσως και εντός του 2017, αλλά εμφανίστηκε επιφυλακτικός γιατί εξαρτάται από τα σεισμογραφικά προγράμματα των εταιρειών και πότε αυτές θα επιλέξουν το χρόνο και στο στόχο τους.

Παράλληλα ο Υπουργός προέβη σε σημαντικές ανακοινώσεις για το τεμάχιο 11. Είπε ότι το Υπουργικό ενέκρινε την αίτηση της ΤOTAL για εκχώρηση 50% των δικαιωμάτων της στην ΕΝΙ . Χαρακτήρισε σημαντική την εξέλιξη γιατί ενδυναμώνει την προοπτική στο τεμάχιο 11 κατά πολύ σε πολλές μορφές. Ο κ. Λακκοτρύπης ανέφερε ότι η ΕΝΙ έχει τεράστιες γνώσεις της γεωλογίας της περιοχής μετά την ανακάλυψη του Ζορ και τις επαναλαμβανόμενες γεωτρήσεις. Σε ερώτηση αν η συνεργασία ΕΝΙ ΤΟTAL θα επισπεύσει την διαδιακασία για γρήγορη γεώτρηση και αποτελέσματα ο Υπουργός ανέφερε πως το ζητούμενο είναι το αποτέλεσμα. Ανέφερε ότι οι ενδείξεις είναι ότι η ΤΟΤΑL θα προχωρήσει με γεώτρηση στο τεμάχιο 11 τον Ιούνιο του 2017 εξήγησε όμως ότι κάποια πράγματα εξαρτώνται από την διαθεσιμότητα των γεωτρύπανων στην περιοχή. Σε άλλη ερώτηση για το τερματικό υγροποίησης, ο κ. Λακκοτρύπης είπε ότι χωρίς να θέλει να βάλει την άμαξα μπροστά από τα άλογα, προέχει το ερευνητικό πρόγραμμα για να διαπιστώσουμε τις ποσότητες των φυσικών πόρων που έχουμε. Εντούτοις, είπε, η κοινοπραξία 10 είναι ο μεγαλύτερος διαχειριστής τερματικού στον κόσμο (στο Κατάρ) και ουδέποτε η επιλογή του τερματικού είχε φύγει από το τραπέζι. Μπαίνει, είπε, ακόμη ένα λιθαράκι, στην προσπάθεια να ανακαλύψουμε περισσότερους υδρογονάνθρακες για να κάνουν το έργο εφικτό» (ΚΥΠΕ, 7/3/17).

Τα πιο πάνω ασφαλώς αποτελούν θεμιτούς στόχους και τίθενται σε μια βάση σε διαβούλευση με τις εταιρείες εξόρυξης. Ωστόσο, ο Υπουργός Εμπορίου Γ. Λακκοτρύπης  αποφεύγει να σχολιάσει το απλό ζήτημα: μπορούν τα πιο πάνω σχέδια να επιτευχθούν με άλυτο το κυπριακό; Δεύτερο ερώτημα: οι εταιρίες είναι πρόθυμες να επενδύσουν ποταμό από δις σε μια ασταθή, με μη λυμένο το κυπριακό, περιοχή; Υπάρχουν στοιχεία τα οποία μπορεί να επικαλεστεί ο Υπουργός ότι οι εταιρείες θα τηρήσουν τις πρόνοιες των συμβάσεών τους έναντι κάθε κόστους και έναντι κάθε σεναρίου;

Αντίθετα, οι πληροφορίες κάνουν λόγο για σταθερή συνεννόηση Τουρκίας-Ισραήλ στο θέματα της δικής τους συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας. Μετά τις επαφές σε υπουργικό επίπεδο, οι τεχνοκράτες συζητούν στην ¶γκυρα και το Τελ Αβίβ τις λεπτομέρειες για τη δημιουργία αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από το ισραηλινό πεδίο του Λεβιάθαν στο τουρκικό λιμάνι του Τζεϊχάν. Σε αυτές τις διαβουλεύσεις μόνοι παίκτες είναι η Τουρκία και το Ισραήλ. Σε αυτό το στάδιο η DELEK, σύμφωνα με δηλώσεις του ίδιου του Διευθυντή της στην ¶γκυρα το ισραηλινό φυσικό αέριο θα αξιοποιηθεί εμπορικά πρώτα για τις ανάγκες των ισραηλινών, μετά των παλαιστινίων και της Ιορδανίας και στη συνέχεια θα κατευθυνθεί στις μεγάλες αγορές της Τουρκίας και της Αιγύπτου.

Η συνεργασία Ισραήλ-Τουρκίας αφήνει τη Λευκωσία έξω από τη βασική προσπάθεια στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Δεν είναι εύκολο ζήτημα η διαχείριση του ζητήματος από κυπριακής πλευράς καθώς δεν έχει ακόμα βρεθεί συμβιβαστική φόρμουλα ανάμεσα σε Τελ-Αβίβ και Λευκωσία για τη διανομή της ποσότητας φυσικού αερίου που «κατοικεί» σε κοινή βάση στις δύο γειτονικές ΑΟΖ. Επιπρόσθετα, ο διάλογος Ισραήλ-Κύπρου περνά μια ιδιαιτέρως λεπτή φάση, καθώς ο εκ των πρωταγωνιστών του Β. Νετανιάχου, αντιμετωπίζει την πιθανότητα δικαστικής διώξης για διαφθορά. Σύμφωνα με ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, για τέταρτη φορά αστυνομικοί ανακριτές πέρασαν το κατώφλι της κατοικίας του στην Ιερουσαλήμ στις 5 Μαρτίου.

Ως οπαδός της θέσης ότι μόνο ο καλά ενημερωμένος πολίτης μπορεί να γνωρίζει πού βαδίζουμε, θέτω ορισμένα ερωτήματα:

Πρώτο, ο Υπουργός Εμπορίου λαμβάνει υπόψη στις αναλύσεις του το σενάριο μιας αναβολής στο διάλογο Κύπρου -Ισραήλ εξαιτίας της πιθανότητας προκήρυξης πρόωρων εκλογών μετά από ένα ενδεχόμενο δικαστικής δίωξης του πρωθυπουργού Β. Νετανιάχου;

Δεύτερο, ο Υπουργός μελετά το ενδεχόμενο παρεμπόδισης εξελίξεων στην κυπριακή ΑΟΖ από την Τουρκία, καθώς όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει προηγούμενο;

Τρίτο, ο Υπουργός εξετάζει το ενδεχόμενο όπως το κόστος κατασκευής τερματικού στο Βασιλικό να μην βρίσκει πρόθυμους κατασκευαστές εξαιτίας του τεράστιου κόστους κατασκευής και λειτουργίας του και του κόστους διακίνησή του σε αγορές του εξωτερικού μέσω της Α. Μεσογείου;

Τέταρτο, ο Υπουργός εξετάζει το ενδεχόμενο το Ισραήλ να ακολουθεί μια φιλολογικού τύπου συνεργασία με την Κύπρο στο ειδικό σενάριο κατασκευής του «τριμερούς» αγωγού μέσω Ελλάδας για μεταφορά φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές αγορές αν το κόστος κατασκευής του είναι ασύμφορο (όπως βεβαιώνεται από τα στοιχεία) και έτσι οι τιμές πώλησης να καθίστανται αδιάφορες για τις εταιρείες (όπως δείχνει μια ενδεικτική σύγκριση με το πολύ φθηνότερο ρωσικό;).

Λάρκος Λάρκου