Τι έγινε στην Πορτογαλλία;
Δεν είναι εύκολο να πεις κάτι όταν όλα έχουν γραφεί και ακουστεί. Η Εθνική Ελλάδας στο ποδόσφαιρο έγινε ο νέος μύθος του νεοελληνικού αθλητισμού. Κάτι τρέχει, λοιπόν, γι’ αυτό ας προσθέσουμε μια ακόμα ανάλυση, με την ελπίδα ότι δεν θα είναι μια επανάληψη των όσων έχουν ήδη ειπωθεί. Σε έντεκα βήματα.
- Τίποτε δεν είναι πρώτο, τίποτα δεν είναι τελευταίο. Όλοι οι παράγοντες παίζουν ρόλο σε αυτή την επιτυχία θεωρώ όμως ως κορυφαίο τη γενικότερη ανάπτυξη / σταθερότητα / αξιοπιστία που έχει τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα. ΗΟλυμπιάδα δεν θα ερχόταν στην Αθήνα, έτσι, επειδή το ήθελε κάποτε ο Κ. Μητσοτάκης και η Φ.Π. Πετραλιά. Τα μεγάλα έργα, οι υποδομές που άλλαξαν την Ελλάδα συνδέθηκαν με την πρωθυπουργία Κ. Σημίτη. Με πρωτοβουλίες που διακρίθηκαν για τον ορθολογισμό, τη σταθερότητα στους στόχους, την επιλογή προσώπων που είχαν δυνατότητες να υλοποιήσουν τα προγράμματα, την αξιοπιστία.
- Σε αυτά τα χρόνια η Ελλάδα δεν κέρδισε μόνο την Πορτογαλία στον τελικό. Κέρδισεκαι άλλους τελικούς, μόνο που αυτοί δεν έγιναν γνωστοί στο πλατύ κοινό. Ο Χρ. Ροζάκης, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Ν. Διαμαντούρος, ως ο Ευρωπαίος Συνήγορος του Πολίτη, ο Λουκάς Παπαδήμος αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας, η Άννα Διαμαντοπούλου στις κορυφαίες προσωπικότητες του ευρωπαϊκού σκηνικού. Με απλά λόγια: Τα κράτη και τα έθνη πλέον καταξιώνονται από τη στιγμή που είναι σε θέση να συνδιαμορφώσουν το ευρωπαϊκό πολιτικό / οικονομικό / αθλητικό γίγνεσθαι μέσα κυρίως στην Ε.Ε.
- Τι ήταν ο Όττο Ρεχάγκελ όταν ήρθε στην Ελλάδα; Ένας «συνταξιούχος» που δεν έβρισκε δουλειά στη Γερμανία και κατέληξε στην Ελλάδα…
Έτσι τον είδαν ορισμένοι «επιτήδειοι» του ελληνικού αθλητισμού, και έτσι του συμπεριφέρθηκαν στα αποδυτήρια διάφοροι Γεωργάτοι. Όταν αυτός κατάλαβε το που ακριβώς ήρθε, πήρε τις αποφάσεις του. Έξω οι απείθαρχοι (Γρ. Γεωργάτος), μέσα οι «έξω». Στηρίχθηκε σε όσους έλληνες παίκτες έχουν ευρωπαϊκή εμπειρία σε Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία, Ισπανία κλπ. Άρα σε όσους δεν κουβαλούν πλέον το βαλκανικό σύνδρομο (πρώτος στο χωριό, παρά δεύτερος στην πόλη…). Ο Οττο. Ρεχάγκελ δούλεψε σαν γερμανός στην Ελλάδα: Πειθαρχία, ομαδικότητα, στόχοι, αυτοπεποίθηση, αυτοσυγκράτηση… Πέντε και στα πέντε…
- Ο μεγάλος θρίαμβος δεν κρύβει και την άλλη πλευρά του λόφου. Εως προχθές ο Μ. Ψωμιάδης κυβερνούσε την ΑΕΚ…
Η ελπίδα θέλει και σχέδια για να μπουν πιο υγιείς βάσεις στο σωματειακό αθλητισμό, στον τερματισμό της σύνδεσης σωματείων με τους χούλιγκανς («επιστήμονες» τους είπε κάποτε ο Σ. Κόκκαλης…) για να γίνει το ποδόσφαιρο χώρος της οικογένειας, του ελεύθερου φιλάθλου, του σκεπτόμενου οπαδού και της ολοένα και λιγότερης βίας στα γήπεδα.
- Ας πάρουμε παραδείγματα από δύο από τους κορυφαίουςέλληνες διεθνείς ποδοσφαιριστές . Τον Τ. Δέλλα, και τον Α,. Χαριστέα.
Σχετικά αποτυχημένοι στην Ελλάδα, σε διάφορες ομάδες, βρήκαν στέγη θριάμβου στην Ρόμα και την Βερντερ Βρέμης αντίστοιχα.
Ο Ν. Μπάγεβιτς έκρινε τον Τ Δέλλα ως «λίγο» για την ΑΕΚ… Τι σημαίνει αυτό; Μπορεί να συμβαίνει, να είναι η ανθρώπινη κρίση εσφαλμένη, αυτό όμως που μετρά είναι η δυνατότητα ή η αίσθηση ότι στα άλλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα υπάρχει περισσότερη αξιοκρατία, υπομονή, αντοχές, δεύτερες ευκαιρίες. Τα παραδείγματα πάνε και πιο πέρα. Ποιος έλληνας διαιτητής πήγε στο Euro 2004;
- Οι υποδομές λείπουν από το ελληνικό ποδόσφαιρο. Κοιτάξτε ομάδες Α’ Εθνικής με γήπεδα της πλάκας. Αιγάλεω, Ακράτητος, Προοδευτική κλπ. Η Ολυμπιάδα βοηθά, ίσως και ο θρίαμβος της Λισσαβόνας, για να μπουν στο χώρο παράγοντες με ευρωπαϊκή νοοτροπία – υποδομές, μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς.
- Είναι μέγα βήμα προς τα εμπρός η μεγάλη νίκη της Λισσαβόνας. Όλοι έχουν μερίδιο στη χαρά. Όμως παραείναι «βαλκανικό» να βλέπεις τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ. Χριστόδουλο να κάνειμικροπολιτικές κορώνες στο Παναθηναϊκό Στάδιο.
Χαίρεται, είπε, που έβλεπε πολλές ελληνικές σημαίες στο Στάδιο, «κάτι που δεν έβλεπε συχνά, τελευταίως…». Καθαρό καρφί για τους «λιγότερο» έλληνες που ήταν στην εξουσία πριν λίγο καιρό στην Ελλάδα…
Δεν μπορώ να υποθέσω σε ποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα θα πήγαινε ο Αρχιεπίσκοπος στο γήπεδο για να κάνει μικροπολιτική…
- Η Πορτογαλία σχημάτισε πριν από τοEuro2004 μια «Εθνική Επιτροπή» για να ανεβάσει το εθνικό γόητρο της χώρας – μέτριοι οικονομικοί δείκτες, ήττες, μέτρια εθνικά ρεκόρ. Σίγουρα αυτές οι πρωτοβουλίες βοηθούν και η Πορτογαλία κέρδισε πολλά. Αυτό βοηθά και τους νεοέλληνες να έχουν πιο ισορροπημένη σχέση με τον εαυτό τους, να δουν τις προόδους και τις παραλείψεις τους σε πιο ρεαλιστική βάση. Η εθνική αυτοπεποίθηση κερδίζεται με συνέχεια, συνέπεια σε στόχους, σταθερή παρουσία σε μεγάλες δράσεις.
- Οι φλυαρίες περί «ελληνικής ψυχής», 1821, και Μ. Αλεξάνδρο ας ιδωθούν μέσα σε ένα πνεύμα έξαρσης που επιτρέπει ορισμένες υπερβολές. Η «ελληνική ψυχή» υπήρχε και στα χρόνια του Α. Παναγούλια (λχ Μουντιάλ στις ΗΠΑ), του Κ. Πολυχρονίου, κλπ. Από μόνη της δεν πάει μακριά.
Αυτό που μετρά είναι ένα σύνολο στοιχείων, ταλέντου, προπόνησης, προσπάθειας, συντονισμού, μεθόδου, σωστών κινήσεων, προβλέψεων, ρίσκου. Όλα τα άλλα είναι κατανάλωση αρετών που δεν υπάρχουν. Άλλωστε και η Πορτογαλική «ψυχή» πήγε και αυτή καλά. Από τον Εουσέμπιο έως τον Μπαρόζο….
- Επειδή ο αριθμός αυτός ανήκει σε μεγάλους του είδους (λ.χ. Δομάζος Κούδας, Παπαϊωάννου, Τσιάρτας) μπορούμε να σχολιάσουμε τον τελευταίο. Στην ομάδα της ΑΕΚ θεωρείται αναντικατάστατος, εάν δεν ήταν στο αρχικό σχήμα γινόταν θέμα, όπως καλά γνωρίζει ο Ντουμιτρέσκου.
Στην εθνική του Ρεχάγκελ έπαιζε ως αλλαγή, για τις ανάγκες του συνόλου, του χρόνου, του ειδικού στόχου, ή στον πάγκο… Κανένα θέμα. Απλά, ότι πει ο προπονητής.
- Η χαρά της νίκης είναι μεγάλη, ο θρίαμβος μοναδικός. Όλα γίνονται πιο μεγάλα γιατί είναι η πρώτη φορά. Όταν, όμως όλα θα γίνονται πιο φυσιολογικά (λ.χ. πιο πολλοί Κεντέρηδες, πιο πολλοί διεθνείς στο εξωτερικό, συχνές διακρίσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο), θα γίνει και η χαρά πιο φυσιολογική, γιατί θα έρχεται πιο συχνά. Αυτό σημαίνει ότι το 1987 έφερε τη σταθερότητα και επιτυχίες στο ελληνικό μπάσκετ, αυτό σημαίνει ότι το 2004 μπορεί να είναι η χρυσή ευκαιρία του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Υποδομές, εξυγίανση, μαζικό σπορ, φυσιολογική η διάκριση. Ο βασιλιάς των σπορ έδειξε ότι είναι στο θρόνο του.
Το πλήθος και το πάθος είναι μαζί του…