Το δίλημμα των 90 ημερών

Η τ/κ κοινότητα αποφασίζει τον Απρίλη ποιος θα είναι ο ηγέτης της για τα επόμενα πέντε χρόνια. Από το 1983 με τη μορφή της «τδβκ» άσκησαν την εξουσία οι Ρ. Ντενκτάς, Μ. Α. Ταλάτ, Ν. Έρογλου και Μ. Ακκιντζί. Ο παλαιός ηγέτης των τ/κ Ρ. Ντενκτάς τροφοδότησε και αξιοποίησε τις δικοινοτικές συγκρούσεις, ταυτίστηκε με τις χωριστικές πολιτικές, συμμάχισε με τις πιο ακραίες κεμαλικές δυνάμεις στην Τουρκία, κυβέρνησε ως ο τ/κ Βοναπάρτης, επέδειξε ικανότητα στη φαύλη διαχείριση των κοινών για να επιβάλει το «όραμά» του, τη λύση «δύο κρατών». Ο Μεχμέλ Αλί Ταλάτ ήταν και παραμένει θιασώτης της επίλυσης. Αξιοποίησε την απόφαση της Άγκυρας να εκπαραθυρώσει τον Ντενκτάς, ηγήθηκε των διαδηλώσεων του 2003 και εκπροσώπησε την τ/κ κοινότητα ως «πρωθυπουργός» στις διαπραγματεύσεις στο Μπούγκερστοκ. Κέρδισε τις εκλογές το 2005. Λάθη του ΡΤΚ στην εσωτερική διακυβέρνηση και του «πρωθυπουργού» Φ. Σογιέρ, μαζί με την επιφυλακτικότητα του τότε ε/κ ηγέτη Δ. Χριστόφια στην υπογραφή μιας «ενδιάμεσης συμφωνίας» στο κυπριακό, άνοιξαν το δρόμο στον Έρογλου. Το 2010, κέρδισε ο βαθειά συντηρητικός πολιτικός Ν. Έρογλου, πολιτικός με ντενκτασικής κοπής ιδέες-χαρακτήρισε το δημοψήφισμα του 2004 «παράνομο» γιατί «η πρώτη παράγραφός του αφορά την καταστροφή της τδβκ». Ένας μετριοπαθής σοσιαλδημοκράτης, ο Μ. Ακιντζί, άλλαξε τα δεδομένα κερδίζοντας τις εκλογές το 2015.

Για το πλειοψηφικο, προοδευτικό ρεύμα του οποίου ηγείται ο Μ. Ακιντζί το κεντρικό ζήτημα παραμένει η διατήρηση της διακριτής τ/κ ταυτότητας: Κοσμικοτητα έναντι θρησκοληψίας. Διάκριση των εξουσιών έναντι συγκεντρωτισμου. Αυτοτέλεια τόσο απέναντι στην Τουρκία όσο και απέναντι στους ε/κ μέσα από τη λύση της διζωνικης, δικοινοτικης ομοσπονδίας, διακριτή ταυτότητα με συνεκτικό δεσμό τον τ/κ κυπριωτισμο.

Στις 26 Απριλίου 2015 εξέφρασε με τον πιο καθαρό τρόπο το αίτημα της πλειοψηφίας των τ/κ για επίλυση, έξοδο από το περιθώριο, συμμετοχή στο σύγχρονο κόσμο, ώστε η τ/κ κοινότητα να γίνει τμήμα της ΕΕ. Ο Μ. Μπουρτζού, εκπρόσωπος του τ/κ ηγέτη, λέει στην εφημερίδα «Πολίτης» στις 3 Αυγούστου 2015 τα πιο κάτω: « Ο κ. Ακιντζί είναι ένας πολύ τίμιος, δημιουργικός πολιτικός που δουλεύει σκληρά. Έκανε πολλά θετικά για τους τ/κ όταν ήταν δήμαρχος και είναι αυτός που ξεκίνησε πρώτος τη συνεργασία μεταξύ της ε/κ και της τ/κ πλευράς. Είναι σοσιαλδημοκράτης. Δεν υπάρχει αμφιβολία για την ιδεολογική του θέση. Είναι ειλικρινής με αυτό που πιστεύει για να πείσει τους άλλους. Όμως και όταν δεν πείθονται, επιμένει σε αυτό που πιστεύει. Όταν είχα πάει στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, είχα μια μικρή συνάντηση με τον Σημίτη και τον Παπανδρέου και ο Σημίτης μού είπε πως η αποστολή ενός προοδευτικού κόμματος δεν είναι να ακολουθεί την κοινή γνώμη, αλλά να δημιουργεί την κοινή γνώμη. Κάνει το καλύτερο που μπορεί για να πείσει την κοινή γνώμη και πάντα σέβεται την απόφασή της».

Σήμερα το σκηνικό έχει διαμορφωθεί στις κύριες γραμμές του. Ο Μ. Ακιντζί, ο Ε. Τατάρ (ΚΕΕ), ο Κ. Όζερσάυ («Κόμμα του Λαού») ο Τ. ‘Ερχουρμάν (ΡΤΚ), ίσως και Σ. Σιμπέλ, θεωρούνται οι υποψηφιότητες με το μεγαλύτερο εκτόπισμα. Παραμένει ως κρίσιμη παράμετρος της διαδικασίας το εάν οι Ε. Τατάρ και Κ. ‘Οζερσάυ θα τρέξουν ως αυτόνομες προσωπικότητες ή εάν θα αποσυρθεί ο ένας προς όφελος του άλλου, ή εάν θα συνεργαστούν στο δεύτερο γύρο. Φαίνεται ότι ενδιαφέρονται και οι δύο για την κούρσα, όπως επίσης φαίνεται ότι ο Τ. Ερτογάν και ο Μ. Τσαβούσογλου ευνοούν τη φόρμουλα «βρείτε τα οι δυο σας», για να τρέξει μόνο ο Κ. Όσερσάυ ως η πιο ισχυρή επιλογή απένταντι στον Μ. Ακιντζί.

Η Άγκυρα δεν επιθυμεί επανεκλογή Ακιντζί για τρεις λόγους: Πρώτο, γιατί ο Μ. Ακιντζί θεωρεί ότι ,ανεξάρτητα από τις στροφές Αναστασιάδη, η ομοσπονδιακή επιλογή είναι η μόνη λύση που προσφέρει οφέλη στην τ/κ κοινότητα και σε όλη την Κύπρο. Δεύτερο, η δημόσια ρήξη Ακιντζί σχετικά με τις επιλογές Ερτογάν στη Συρία και, Τρίτο, Ερτογάν και Ακιντζί συγκροτούν δύο διαφορετικές ιδεολογικές προσεγγίσεις και διαφορετικές προσωπικότητες σε μια σειρά από ζητήματα-ελευθερία της έκφρασης, ατομικά και συλλογικά δικαιώματα, κράτος δικαίου, στάση απέναντι στην ΕΕ.

Βέβαιον είναι ότι όποιος υποψήφιος εμφανίζεται ως ο εκλεκτός της Άγκυρας δεν έχει τύχει στις εκλογές και αυτό το γνωρίζει η Άγκυρα. Ήδη ο Κ. Όζερσάυ για να μην εμφανίζεται ως ο εκλεκτός της, άσκησε κριτική στην Άγκυρα για παρεμβάσεις της στο χώρο των τ/κ ΜΜΕ. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σημαντικό προβάδισμα στην υποψηφιότητα Ακιντζί (37%), αλλά, όπως κάθε αναμέτρηση, και αυτή κρύβει δυσκολίες και πιθανές ανατροπές. Θα αποκτήσει δυναμική μια κοινή υποψηφιότητα της κεντροδεξιάς; Τι θα εκφράσει στην κάλπη η υποψηφιότητα Ερχουρμάν όταν το ΡΤΚ έχει παραπλήσιες με τον Ακιντζί ιδέες στο κυπριακό; Πόσο θα κοστίσει στον Ακιντζί η πολύ χαμηλή επικοινωνία του με την Άγκυρα; Προσωπικότητες όπως ο Μ. Α. Ταλάτ διερωτούνται δημόσια, όχι, βέβαια, χωρίς σκοπιμότητες, «μα, πως θα λύσει ο Ακιντζί το κυπριακό, αν δεν μιλά με την Τουρκία»;

Σε 90 ημέρες εκλογές με ιδιαίτερο πολιτικό βάρος. Από τη μια, ο Μ. Ακιντζί, εκφραστής της ανοικτής κοινωνίας, του ευρωπαϊκού δρόμου, της επίλυσης, από την άλλη, οι εκφραστές της κλειστής κοινωνίας, της φοβίας και εν τέλει της ακινησίας.

Λάρκος Λάρκου