Το κανόνι και το περιστέρι

Η φθινοπωρινή έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μεταξύ 2 και 17 Νοεμβρίου 2013 παρουσιαζει μεγάλο κυπριακό ενδιαφέρον. Ειδικότερα στην ερώτηση εάν η ΕΕ είναι υπεύθυνη για «τη σημερινή λιτότητα» το 77% των κυπρίων απάντησε «ναι» και το 19% «όχι». Στην ερώτηση εάν υποστηρίζουν την ΟΝΕ και το ευρώ, το 44% των Κυπρίων τάχθηκε υπέρ και το 52% κατά. Στην περσινή δημοσκόπηση και οι δύο πλευρές κατέγραφαν 47%.

Οι αριθμοί μιλούν πολιτικά και κάθε κύπριος πολίτης μπορεί να τοποθετηθεί επί αυτών. Στη δική μου ανάλυση το ότι το 77% των κυπρίων πιστεύει ότι η ΕΕ είναι υπεύθυνη για την οικονομική κατάσταση της νήσου, δείχνει πόσο μετρά η καλλιεργημένη πεποίθηση ότι για κάθε κακό φταίνε οι άλλοι, ότι το καράβι πήγανε καλά αλλά κάποιο «κακοί» θέλησαν να το βυθίσουν για μάλλον αδιευκρίνιστους λόγους. Άλλωστε στην Ανακριτική Επιτροπή για την οικονομία («Επιτροπή Πική») ακούστηκε δημοσίως από τον ΓΔ του ΥΠΟΙΚ η μάλλον πρωτότυπη φράση «σκότωσαν το περιστέρι (Κύπρο) με το κανόνι (Ευρωζώνη;)». Ας θέσουμε τα πράγματα διαφορετικά: το Eurogroup τον Μάρτιο χειρίστηκε με λανθασμένο τρόπο την κυπριακή κρίση, άργησε να αντιδράσει και οι χειρισμοί Σόιμπλε-Ντάισεμπλουμ ήταν αρκούντως βίαιη και κοντόφθαλμη και, συνέβαλαν στην αύξηση της κριτικής στάσης απέναντι στα ευρωπαϊκά πράγματα. Αυτό από μόνο του δεν συνιστά μια πλήρη απάντηση στο ζήτημα. Σήμερα η κοινή γνώμη ακούει την απίστευτης έκτασης λεηλασία του τραπεζικού πλούτου στην Κύπρο, τα κακά δάνεια, τις σκανδαλώδεις αποφάσεις, την κακοδιοίκηση και την απουσία εποπτικής αρχής. Σήμερα η κοινή γνώμη απαιτεί από την Γενική Εισαγγελία διερεύνηση και τιμωρία των ενόχων. Ζητά φως στα όσα προηγήθηκαν της απόφασης του Μαρτίου! Η αντίφαση είναι χαρακτηριστική: πιστεύουμε ότι φταίνε οι «άλλοι», ενώ απαιτούμε από τον Γενικό Εισαγγελέα Κ. Κληρίδη να φέρει γρήγορα εις πέρας έρευνες γύρω από τις Τράπεζες Κύπρου και Λαϊκή και να οδηγήσει τους ενόχους ενώπιον της δικαιοσύνης!

Είναι μια βολική εξήγηση να πιστεύουμε ότι για τα λάθη με κυπριακή υπογραφή φταίνει οι άλλοι. Έτσι σε μια πορεία παρακμής συγκαλύπτουμε εκείνα που αλλοίωσαν την πραγματική διάσταση του θέματος. Η αντίληψη ότι κάποιοι ξένοι συνωμότησαν βρίσκει πρόσφορο έδαφος στην πατρίδα μας γιατί με αυτό τον τρόπο ερμηνείας των φαινομένων έχουμε εκπαιδευτεί, με αυτόν τον τρόπο «καθαρίζουμε» το πρόβλημα, έχοντας ήδη βρει τον καλύτερο τρόπο για το επαναλάβουμε. Αν στα σχολικά βιβλία ιστορίας η σταδιακή διολίσθηση στο κυπριακό, είναι έργο, κατά κανόνα, των ξένων, είναι απολύτως φυσιολογικό πως σήμερα δεν τίθεται το ερώτημα προς όσους υποσχέθηκαν μαγικές συνταγές έξω από τη δανειακή σύμβαση, από πού θα βρούνε τα 10δις και πότε (περίπου) θα προτείνουν κάτι «ισοδύναμο» άλλο! Ελάχιστη συζήτηση γίνεται πάνω στο ερώτημα γιατί δεν προβλέψαμε τις εξελίξεις, γιατί δεν προετοιμαστήκαμε, γιατί δεν οργανώσουμε την οικονομική μας πολιτική έγκαιρα, γιατί αφήσαμε τα πράγματα συνειδητά να φτάσουν στο «παρά ένα» της χρεωκοπίας επειδή είχαμε «ιδεολογικές» διαφωνίες πρώτα με τους «κλεφταράδες της υφηλίου» και μετά με τις αποκρατικοποιήσεις…

Σήμερα η κυπριακή οικονομία μπορεί να αναπνεύσει μόνο μέσα στα πλαίσια που έχουν συμφωνηθεί με τους διεθνείς δανειστές της και έτσι να υιοθετήσει αναπτυξιακές δράσεις πέρα από τις συμφωνίες, να σκεφθεί δικές της πρωτότυπες ιδέες για να βγει μια μέρα ενωρίτερα από το τούνελ. Χρειαζόμαστε μια πιο απαιτητική οργάνωση των πραγμάτων. Από την έκβαση της σύγκρουσης ανάμεσα στον ορθολογισμό και τη «μαγική» ερμηνεία των πραγμάτων, εξαρτώνται πολλά σε σχέση με το αύριο της κυπριακής κοινωνίας.