Το κόστος της εξυγίανσης

Η προσπάθεια που καταβάλλει το Δ.Σ. των Κυπριακών Αερογραμμών για επιβίωση του κρατικού αερομεταφορέα είναι αξιόλογη. Δεν είναι σύνηθες στην Κύπρο να διαμορφώνεις ένα πρόγραμμα εξυγίανσης, να το προωθείς με σχετική επιμονή. Συνήθως όταν μια απόφαση  έχει κάποιο κόστος, συχνά μένει στη μέση του δρόμου, εγκαταλείπεται κάτω από το βάρος αντιδράσεων.

            Έτσι μπορεί να πει κανείς ότι η πολιτική στήριξη του προγράμματος σωτηρίας των Κ.Α. έχει θετική αντανάκλαση στην κυβέρνηση, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι δυνάμεις που έχουν οι Κ.Α. είναι μικρές, και δεν είμαι βέβαιος ότι σε βάθος χρόνου θα μπορέσουν να ορθοποδήσουν χωρίς τη «συμπόρευση» με έναν πιο μεγάλο «παίκτη» στο χώρο  των διεθνών αερομεταφορών. Σε κάθε σενάριο ή μακροπρόθεσμο σχεδιασμό για μια πιο ορθολογική διαχείριση των Κ.Α., είναι επιτακτικό να κρίνεται η πορεία για εξυγίανση με κριτήρια ορθολογικά, όχι κομματικά, με κριτήρια που αφορούν τις ανάγκες με πραγματικά δεδομένα. Οι κομματικές παρεμβάσεις, σημαίνουν απουσία αξιοκρατίας άρα δυσκολεύουν κάθε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.

            Το ζήτημα των Κ.Α. είναι σημαντικό. Εξίσου σημαντικό είναι να ενταχθούν σε ένα σχεδιασμό εξυγίανσης και διαρθρωτικών αλλαγών σημαντικές δυνάμεις του ημιδημόσιου τομέα.

            Είναι χρήσιμο να βελτιωθεί η κατάσταση στις Κ.Α., αλλά είναι εξίσου χρήσιμο να αντιμετωπισθεί και το οικονομικό αδιέξοδο  στο  ΡΙΚ. Δηλαδή δεν είναι σφαιρική πολιτική όταν την ίδια στιγμή που οι Κ.Α. κάνουν αγώνα εξυγίανσης, με άνεση και χωρίς προβληματισμό να παραχωρούνται στο ΡΙΚ 6 εκ. λίρες, ή να θεωρείται ότι κάτι που είναι καλό ή θετικό (λ.χ. ΑΤΗΚ) δεν μπορεί να γίνει ακόμα πιο ισχυρό ή πιο ανταγωνιστικό.

            Χρειάζεται κατά την άποψη μου να τεθεί ένα συνολικό σχέδιο για εξυγίανση και οικονομική αυτοδυναμία, για συνεργασίες και διαρθρωτικές αλλαγές στον ημιδημόσιο τομέα. Κάθε τομέας ασφαλώς είναι διαφορετικός από κάποιον άλλο, κάθε πρόγραμμα έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες, αλλά όλοι έχουν ως κοινό παρονομαστή την οικονομική αυτάρκεια, την αυτοτέλεια, τον εξορθολογισμό μέσα σε συνθήκες ανταγωνισμού που προκύπτουν από  τους κοινοτικούς κανονισμούς.

            Το ΡΙΚ λ.χ. ανήκει σε αυτή την περίπτωση που μπορεί να αποκτήσει αυτοτέλεια εάν υπάρχει πολιτική βούληση για ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο (λ.χ. 4-5 ετών) γα να περπατήσει το ΡΙΚ χωρίς την συνήθη κρατική εισφορά. Όσο τα σχέδια κάθε φορά αποτυγχάνουν, τότε οι Κ.Α. θα  είναι μια εξαίρεση, (θετική) στον κανόνα.

            Κατά συνέπεια το εγχείρημα των Κ.Α. σημαίνει ότι μπορεί να ανοίξει το δρόμο για συνολική προσπάθεια εξυγίανση του ημιδημόσιου τομέα. Αυτή η προσέγγιση, αυτόματα θα μπορούσε να στηριχθεί με παραπομπές στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο (λ.χ. μεγάλο, πρόστιμο στην Ελλάδα από την Ε.Ε. για οικονομική στήριξη της Ολυμπιακής Αεροπορίας, επειδή έτσι η ελληνική κυβέρνηση παραβίασε τους κανόνες του ανταγωνισμού). Η συχνή παραπομπή στους κανόνες της Ε.Ε. πιθανώς να μην είναι η καλύτερη λύση για την Κύπρο. Το μικρό μας μέγεθος είναι πλεονέκτημα – και όχι μόνο η επίκληση του δεσμευτικού – ούτως ή άλλως – ευρωπαϊκού πλαισίου. Το μέγεθος της Κύπρου επιτρέπει ευέλικτες δράσεις, συνολικές προσπάθειες, στήριξη των προσπαθειών από μια καλά πληροφορημένη κοινή γνώμη.