Το κυπριακό διδακτορικό: «κατάγγελλε και μη ερεύνα»!

H τουρκική διπλωματία διαθέτει παράδοση, υποδομές, συγκρότηση, στόχους. Κάνει, μεταξύ άλλων, και λάθη! Η απόφαση της 15ης Νοεμβρίου 1983 για ανακήρυξη της «τδβκ» ήταν μόνο ζημιογόνα για όσους την εμπνεύστηκαν. Η επίμονη παρέμβαση του Ρ. Ντενκτάς στην κεμαλική στρατογραφειοκρατία, έφερε αυτή την εξέλιξη. Έκτοτε κανένα κράτος δεν αναγνώρισε το σχήμα της «τδβκ». Αυτό συνέβη, κυρίως χάρις στην γραμμή του ΣΑ του ΟΗΕ, και στη συνέχεια από την ΕΕ, που «δέσμευαν» την μη αναγνώριση με την επιστροφή στο τραπέζι των συνομιλιών για επίτευξη λύσης δδο.

Με αφορμή αυτή την επέτειο, τίθεται εκ νέου το ερώτημα: Μπορεί να αλλάξουν οι όροι διεξαγωγής του παιχνιδιού με  την Τουρκία;

• Μερικοί λένε ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με διαρκή καταγγγελία, με κυρώσεις, με πρόκληση κόστους και με αναφορές στο δίκαιό μας-«που κάποτε θα επικρατήσει».
• Μερικοί ονειρεύονται διαμελισμούς της Τουρκίας μέσα από ξανθιές προφητείες-«που κάποτε θα επισυμβούν».

Τι δείχνει μια διαφορετική ανάγνωση των πραγμάτων;

• Ότι οι «βερμπαλισμοί» και οι «αφορισμοί» αφήνουν τα πράγματα ακίνητα
• Ότι μόνο με μια ευρύτερη κινητοποίηση συμμαχιών αυξάνονται οι ελπίδες
• Ότι μόνο τα κίνητρα, τα αμοιβαία κέρδη, παράγουν πρόοδο
• Ότι οι διασυνδέσεις των συμφερόντων αλλάζουν τα δεδομένα και οικοδομούν λύσεις με επίκεντρο το ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Η μελέτη των δύο μεγάλων σταθμών που έκτισαν την ένταξη στης νήσου στην ΕΕ, (η συμφωνία της 6ης Μαρτίου 1995 και το Ελσίνκι στις 11 Δεκεμβρίου 1999), φέρουν την σφραγίδα της επιτυχίας αυτής της στρατηγικής.

Οι επετειακές αναφορές έχουν αξία εφόσον τις διασυνδέουμε με μια προοπτική. Εφόσον αξιοποιούμε την μόνη κορυφαία επιτυχία του χθες για να κτίσουμε (σε άλλες συνθήκες) ανάλογες δυνατότητες σήμερα.

Ελάχιστα, όμως, μαθαίνουμε από την ιστορική διαδρομή του κυπριακού. Καθώς η Κύπρος βουλιάζει στο βάλτο της διχοτόμησης, το κυπριακό «διδακτορικό» απογειώνεται: «κατάγγελλε και μη ερεύνα»! Όταν καταγγέλλεις θα έχεις το κεφάλι σου ήσυχο. Αντίθετα, οι λύσεις απαιτούν γενναιότητα, οι λύσεις απαιτούν προσπάθειες, κάποιος πρέπει να το αναλάβει και να δείξει ηγετικότητα. Όμως το «διδακτορικό» ενισχύει καριέρες, η δημοφιλία απογειώνεται, όποιος «καταγγέλλει», ίσως να έχει κάποιο μερίδιο δημοσιότητας για λίγες ώρες. Αυτό συμβαίνει τις τελευταίες Κυριακές στο νησί.

Την μια Κυριακή (7/11) διαρρέει η πρόταση για «αποκεντρωμένη», ένα ακριβώς χρόνο από την ήττα Ακιντζί.

Την επόμενη Κυριακή (14/7) διαρρέουν έγγραφα γύρω από τις συνομιλίες στο Κραν Μοντάνα. Έγγραφα που δεν αντέχουν σε σοβαρή κριτική, καθώς κάθε κείμενο έχει αξία μόνο στο χρονικό του πλαίσιο που εξελίσσεται- τι προηγήθηκε, τι ακολούθησε, τι διαφοροποιήθηκε στη συνέχεια. Αυτό που έχει πραγματική αξία είναι το τελικό έγγραφο-γνωστό ως «Πλαίσιο Γκουτέρες από Έξι Σημεία»-μακράν το καλύτερο από την εισβολή στα ζητήματα ασφάλειας. Από την στιγμή που ο ΓΓ του ΟΗΕ  εισηγείται «τον τερματισμό του μονομερούς επεμβατικού δικαιώματος και της Συνθήκης Εγγυήσεως» γαντζώνεσαι γύρω από αυτό. Αλλά, είναι ο Ν. Αναστασιάδης που απέρριψε την πρόταση Ακιντζί για να γίνει το Πλαίσιο Γκουτέρες «Στρατηγική Συμφωνία» για την λύση. Τώρα θέλει συνομιλίες από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντάνα, ενώ όταν ήταν εκεί σηκώθηκε και έφυγε!

Οι εκ των υστέρων εφευρέσεις δεν έχουν κανένα πρακτικό αντίκρυσμα. Στις 16/11 ο Ν. Αναστασιάδης δήλωσε πως «οι απειλές οπωσδήποτε από πλευράς Τουρκίας και λαμβάνονται υπόψη και θα αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο διπλωματικό τρόπο». Αλλά είναι ο ίδιος που έκανε δημόσια την απίστευτη «εισήγηση» στην Τουρκία πως «εάν, επιλέγουν να προστατεύσουν τα δικαιώματα των Τ/κ σε μια ξεχωριστή, ανεξάρτητη οντότητα, τότε θα πρέπει να περιοριστούν εις όσα αναλογούν στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της εν λόγω παρανόμου οντότητας. Και συνεπώς δεν έχουν λόγο να αμφισβητούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας», -3/1/18.

Η στροφή προς τα ανάποδα, έφερε, δυστυχώς, άλλα αποτελέσματα. Η εφ/δα «Γενί Σαμπάχ», (9/11/21) δημοσιεύει είδηση κάτω από τον τίτλο «το καλύτερο του κόσμου» και ενημερώνει ότι η Τουρκία αγόρασε το γεωτρύπανο βαθέων υδάτων «West Cobalt». Τα τρία (Φατίχ, Κανουνί, Γιαβούζ) είναι 6ης γενιάς το West Cobalt,  πλοίο 7^ης γενιάς».

Δεν είναι νομοτελειακά όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας,  προκύπτουν από τη διάλυση του διαπραγματευτικού τοπίου και τη μεταφορά κινήσεων στο θαλάσσιο γήπεδο στο οποίο η νήσος δεν διαθέτει ούτε αποβάθρα. Θυμίζω ότι η προσπάθεια για αναζήτηση λύσης, μπήκε στο ψυγείο το 2017 και ξαναβγήκε μόλις κέρδισε την ψηφοφορία ο Ε. Τατάρ. Για τα 4 χρόνια που μεσαλάβησαν πολλοί προτιμούν τη σιωπή. Παριστάνουν πως ενδιάμεσα δεν συνέβη απολύτως τίποτε. Αλλά εδώ βρίσκεται η δυνατότητα να κατανοήσουμε την μεγάλη εικόνα. Η εφ/δα «Καθημερινή» (12.12.2018) μάς ενημερώνει για την εξέλιξη του ΚΕΠ με τα «χρυσά διαβατήρια»: «Το 2013 77 αιτήσεις από ξένους επενδυτές, ενώ το 2014 οι αιτήσεις έφτασαν τις 306. Το 2015 με 286. Το 2016 οι αιτήσεις ανέβηκαν στις 503 και το 2017 σκαρφάλωσαν στις 696. Εντός του 2018 η Κυβέρνηση αποφάσισε να θέσει όριο στις πολιτογραφήσεις, δίνοντας ανώτατο αριθμό τις 700»

Στη χρονιά που γκρεμίστηκε η διαδικασία των συνομιλιών, ο αριθμός 696 μιλά από μόνος του. Χρονιά ρεκόρ στις πολιτογραφήσεις, σε έτσι βαθμό που αμέσως μετά μπήκε η ταρίφα-700 σε ετήσια βάση! Η διασύνδεση εξηγεί τα ουσιώδη. Κραν Μοντάνα και διαβατήρια είναι συγκοινωνούντα δοχεία: συνομιλίες στο ναδίρ, χρυσά διαβατήρια στο ζενίθ!

Λάρκος Λάρκου