Το Κυπριακό σε πέντε άξονες.

Στο κυπριακό κανένα σημαντικό τμήμα του δεν κινείται από μόνο του, όλα διαπλέκονται με τον κεντρικό του πυρήνα (εισβολή-κατοχή-επίλυση), γι’ αυτό και το καθιστούν πολυθεματικό. Το κυπριακό συχνά ερμηνεύεται ως ζήτημα που αφορά τις διακοινοτικές συνομιλίες. Κατά την άποψή μου, το κυπριακό εξελίσσεται και διαμορφώνεται, πάνω σε πέντε βασικούς άξονες.

Πρώτος άξονας είναι οι διακοινοτικές συνομιλίες. Αφορά κείμενα, διαπραγματεύσεις, διάλογο, επιχειρήματα, κλίμα. Ο πρόεδρος Χριστόφιας και ο τ/κ ηγέτης Μ. Α. Ταλάτ έχουν συμφωνήσει το πλαίσιο και η διαπραγμάτευση είναι εν εξελίξει. Ο πρώτος κύκλος της διαπραγμάτευσης κλείνει και όπως γίνεται γνωστό ακολουθεί σύντομα η «δεύτερη ανάγνωση» πάνω στα κείμενα.

Δεύτερος άξονας είναι η κοινή γνώμη. Οι πολίτες δεν αποτελούν ξένο στοιχείο στη διαδικασία. Είναι σημαντικό η πλειοψηφία της κοινής γνώμης να δίνει το παρόν της, να θέτει ερωτήματα, να είναι σε θέση να στηρίζει τη διαπραγμάτευση με συμμετοχή, κινητοποίηση, δράση. Η κοινή γνώμη αποτελεί τη σταθερά πάνω στην οποία όλα θα καταλήξουν αφού αυτή θα έχει τον τελικό λόγο. Στη διαδικασία όπως εξελίσσεται τώρα, μπορούν να γίνουν περισσότερα ώστε ο ενημερωμένος πολίτης να είναι συνειδητά συμμέτοχος στην υπόθεση της επίλυσης. Οι δημόσιες συζητήσεις, οι πολυφωνικές αναλύσεις συμβάλλουν στη δημιουργία μιας κοινής γνώμης με στέρεες απόψεις για το μέλλον της Κύπρου.

Τρίτος άξονας είναι η ΕΕ και το διεθνές περιβάλλον σε σχέση με την εσωτερική διαπραγμάτευση. Η ΕΕ με επανειλημμένες δηλώσεις κορυφαίων στελεχών της στηρίζει τη διαπραγμάτευση, είναι έτοιμη για πλήρη υποστήριξη στις προσπάθειες που καταβάλλονται στη Λευκωσία. Η πρόσφατη επίσκεψη Μπαρόσο στη Λευκωσία έδειξε ότι μπορούν να περισσότερα στον τομέα αυτό. Ταυτόχρονα είναι σημαντικό το κυπριακό να τίθεται στο πιο υψηλό επίπεδο της διεθνούς ατζέντας, να αποτελεί μέρος των θεμάτων που οι σημαντικές δυνάμεις στον κόσμο συζητούν και επιθυμούν την επίλυσή τους. Το κυπριακό χρειάζεται την ομπρέλα της ΕΕ και τη διεθνή υποστήριξη για να ασκηθούν οι πιο κατάλληλες πιέσεις στην κατοχική δύναμη.

Τέταρτος άξονας είναι η επικοινωνία. Κάθε μεγάλο ζήτημα, και το κυπριακό είναι κορυφαίο θέμα, χρειάζεται διαχείριση με τους κανόνες της σύγχρονης επικοινωνίας, ειδικότερα της πολιτικής επικοινωνίας. Οι συνομιλίες, τα πρόσωπα, η κοινή γνώμη συνδέονται σε μια κοινή κατεύθυνση-προσπάθεια για επίλυση-, άρα το ένα στηρίζει το άλλο, και όλα μαζί υπηρετούν τον μείζονα στόχο. Είναι κλειδί να υπογραμμίσουμε πως τα πρόσωπα, τα σύμβολα, οι ιδέες, οι πρωτοβουλίες με πολιτική και επικοινωνιακή βάση χρειάζεται να υπηρετούν το μείζονα στόχο για πρόοδο και επίλυση στο κυπριακό.

Πέμπτος άξονας είναι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Ορισμένα ΜΟΕ (λ.χ. διάνοιξη οδοφραγμάτων σε Λήδρας, Λιμνίτης) βοηθούν στο να αλλάξει το κλίμα και κάθε τέτοια προσπάθεια χρειάζεται να επικουρεί την ανάγκη να βελτιώνεται το κλίμα, να πείθει τους πολίτες ότι κάτι σοβαρό εξελίσσεται. Η εμπειρία δείχνει ότι η τ/κ πλευρά δεν είναι πρόθυμη να συμβάλει σε αυτή την κατεύθυνση όπως λ.χ. η υλοποίηση ψηφίσματος του ΟΗΕ για την Αμμόχωστο ή να προωθήσει άλλες επιμέρους πρωτοβουλίες που θα βελτιώσουν το κλίμα. Χρειάζεται επιμονή για μικρής κλίμακας πρωτοβουλίες από οργανωμένα σύνολα, κινήσεις, από σωματεία ή κοινοτικά συμβούλια, κόμματα ή πολιτιστικές κινήσεις, που με τη δράση τους να διευρύνουν τη ρωγμή στο τοίχος της κατοχής, να στηρίζοντας στο δικό τους επίπεδο την προσπάθεια στις διακοινοτικές συνομιλίες.