To ΣΕΑ και η Κύπρος

Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας διατύπωσε μια σειρά από απειλές κατά της Κύπρου σε μια σύνοδό του με σημειολογικό περιεχόμενο -29η Μαϊου 2001- Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Τουρκικές απειλές διατυπώνονται δημοσίως. Προηγήθηκε ο Ι.Τζεμ, κατ΄εντολήν των Στρατηγών, με τη πασίγνωση φράση του “η Τουρκία θα αντιδράσει χωρίς όρια” αναφερόμενος στο χρονικό σημείο της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. Τώρα τα δεδομένα γίνονται πιο θεσμικά. Το ΣΕΑ παίρνει την σκυτάλη και απειλεί προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι απειλές αυτές έχουν το δικό τους κώδικα, και η αποκωδικοποίηση τους έχει τη δική της αξία.

Α) Η Τουρκική διπλωματία έχει τα δικά της τεχνάσματα. Διαβάζεται. Η Άγκυρα μπορεί και να πράξει χωρίς να μιλήσει δημοσίως. π.χ. εισβολές στο Β.Ιράκ, παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου. Συνεπώς τώρα, δεν επιδιώκει κέρδη με χρήση στρατιωτικής βίας, αλλά απειλεί με άλλα μέσα. Μέσω Αττίλα να επιτύχει κέρδη για την ίδια, τόσο στο διπλωματικό επίπεδο, όσο και στο πολιτικό.

Β) Η Τουρκία μέσω του ΣΕΑ επιδιώκει να επαναβεβαιώσει το δικό της γεωπολιτικό δόγμα. Να είναι στη περιοχή ο περιφερειακός ηγεμόνας, που ασκεί το ρόλο του με έργα. Έτσι, κάθε εξέλιξη που αλλοιώνει τους συσχετισμούς δυνάμεων στην περιοχή (ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.) επιδιώκει να τη θέσει κάτω από τα δικά της δίχτυα. Αν δεν την ακυρώνει, (μάξιμουμ στόχος), να την ισορροπήσει με ανταλλάγματα προς την ίδια (μίνιμουμ στόχος).

Γ) Ο στόχος των απειλών πάει προς τη μειοψηφία των 15 στην Ε.Ε. Όπως οι πάντες γνωρίζουν, για κάθε διεύρυνση απαιτείται ομοφωνία στην Επιτροπή (και ένας επίτροπος αρκεί για να μπλοκάρει τις διαδικασίες) και βεβαίως απαιτείται η πλειοψηφία των 15, εθνικών κοινοβουλίων, και η έγκριση από το Ευρωκοινοβούλιο. Μια “τρικλοποδιά” της τελευταίας στιγμής αρκεί για να δημιουργηθούν νέα δεδομένα υπό το φως, ή το πρόσχημα των τουρκικών απειλών για επιπλοκές στην περιοχή. Η Τουρκία γνωρίζει τη τέχνη ανάμεσα στο εμπόριο, και την πολιτική, γι΄αυτό και διαθέτει μεγάλα χρηματικά ποσά προς το σκοπό αυτό.

Δ) Αν ο στόχος Γ δεν επιτευχθεί, τότε το ΣΕΑ απειλεί με ανατολίτικο τρόπο: ή ανακυρήσσω τα κατεχομενα εδάφη της Κύπρου σε 82η Επαρχία της Τουρκίας, ή δώστε μου σοβαρά ανταλλάγματα για να ικανοποιήσω το γόητρο μου ως περιφερειακή δύναμη στο δυτικό σύστημα ασφάλειας .Στη βάση των νέων σχέσεων Ε.Ε.- Ελλάδα-Τουρκία, τα ανταλλάγματα είναι το πιο πιθανό σενάριο στις σημερινές επιδιώξεις της Άγκυρας. Το κύριο αντάλλαγμα μπορεί να είναι η απόκτηση/χορήγηση στη Τουρκία χρονοδιαγράμματος για έναρξη ενταξιακών συνομιλιών έξω από τις θεσμικές λειτουργίες της Ε.Ε., είτε με πίεση των ΗΠΑ, είτε κρινόμενη με πολιτικά κριτήρια από τις μεγάλες χώρες στην Ε.Ε., όπως έγινε στο Ελσίνκι.

Ε) Μια πιθανή εξέλιξη στο σημείο Δ θα είναι πολύ αρνητική για την Κύπρο. Η Άγκυρα θα επιδιώξει ένα νέο status, χωρίς διασύνδεση με το Κυπριακό, χωρίς επίλυση του. Έτσι, χάνεται το τελευταίο οχυρό της Ελληνικής και Κυπριακής διπλωματίας, και εξανεμίζεται η ύστατη γραμμή άμυνας με κριτήρια μέσα από την θεσμική οργάνωση της Ε.Ε. Εάν αυτό επιδιώκει η Άγκυρα, τότε το συμφέρον της Κύπρου επιβάλλει το ανάποδο. Η Τουρκία, εάν μέχρι τότε (2004) δεν έχει συμβάλει στην επίλυση του Κυπριακού δεν δικαιούται το καθεστώς της χορήγησης της ενταξιακής διαδικασίας, επειδή παραβιάζει τα κείμενα που οι 15 συμφώνησαν και μεταξύ τους (Κοπεγχάγη) και με την Τουρκία (Ελσίνκι, Νίκαια). Αυτές οι εξελίξεις απαιτούν υψηλό βαθμό ετοιμότητας, συναντίληψη ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις, και συνεχή δραστηριότητα της διπλωματικής μηχανής της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η Τουρκική διπλωματία είναι, υπό προϋποθέσεις, προβλέψιμη, γι΄αυτό και να δική μας ας γίνει και μια φορά απρόβλεπτη, τουλάχιστον, ως προς τη διορατικότητα….