Το τίμημα της ιδιοκτησίας!
Αποτελεί την πιο «επιθετικά» διπλωματική διατύπωση του ΟΗΕ στη διαδρομή του κυπριακού την τελευταία δεκαετία. Μιλεί ο Εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Στεφάν Ντουζαρίκ στις 9 Οκτωβρίου:
«Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν παράσχει τις καλές τους υπηρεσίες. Ο Γενικός Γραμματέας παρέχει τις καλές του υπηρεσίες. Η έκθεσή του πήγε στο Συμβούλιο Ασφαλείας και θα δημοσιοποιηθεί αργότερα αυτό το μήνα και νομίζω ότι οι απόψεις του Γενικού Γραμματέα στο θέμα αυτό είναι καλά γνωστές».
Σε επισήμανση του δημοσιογράφου ότι στην έκθεση του Γενικού Γραμματέα δεν υπάρχει αναφορά για τους λόγους που οδήγησαν στην αποτυχία του Κραν Μοντανά είπε:
«Ο ΓΓ χρησιμοποίησε πολύ ξεκάθαρες και απλές λέξεις. Δεν νομίζω ότι χρειάζονται περαιτέρω ερμηνείες. Θα είναι στην έκθεση και νομίζω η έκθεση μιλά από μόνη της. Ο Γενικός Γραμματέας έχει καταβάλει πολύ χρόνο και προσπάθεια – για να φτάσει και τους προκατόχους τους – για να εξευρεθεί μια διευθέτηση στην Κύπρο. Εναπόκειται στα μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία. Ο ΟΗΕ βρίσκεται εκεί για να τα διευκολύνει και επίσης υπάρχει μεγάλος αριθμός ζητημάτων που πρέπει να διεκπεραιωθούν από τα μέρη».
Απαντώντας σε ερώτηση – για τους δασμούς που επέβαλε το ψευδοκράτος στους εγκλωβισμένους-, ο κ. Ντουζαρίκ ανέφερε ότι «όλα αυτά τα θέματα χρειάζεται να αντιμετωπιστούν από τα μέρη. Ο Γενικός Γραμματέας ελπίζει έντονα ότι τα μέρη θα φτάσουν σε συμφωνία».
Σε ερώτηση του ΚΥΠΕ προς τον εκπρόσωπο να διευκρινίσει ποια είναι η θέση των Ηνωμένων Εθνών για την επιβολή δασμών στους εγκλωβισμένους από το ψευδοκράτος, από το γραφείο του επισυνάφτηκε η προχθεσινή ανακοίνωση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, όπου εκφράζεται λύπη «για την απόφαση που ελήφθη από την τ/κ διοίκηση, την οποία θεωρεί ατυχή εξέλιξη», υπενθυμίζοντας ότι ο ρόλος της ΟΥΝΦΙΚΥΠ «στη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στις κοινότητες των Ελληνοκυπρίων και Μαρωνιτών στο βόρειο μέρος της νήσου βασίζεται σε μία από μακρού συμφωνία μεταξύ των πλευρών γνωστή ως 3η Βιέννη και παρέχει σε εκατοντάδες ηλικιωμένους κι άλλους ευπαθείς ανθρώπους βασικές προμήθειες σε εβδομαδιαία βάση» Στην ίδια ανακοίνωση εκφραζόταν η ετοιμότητα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ να βοηθήσει τα μέρη να φτάσουν σε αμοιβαίως αποδεκτή λύση, «έχοντας κατά νου τα συμφέροντα των επηρεαζόμενων κοινοτήτων» (ΚΥΠΕ, 10 Οκτωβρίου).
Τρεις παρατηρήσεις επί της ουσίας των δηλώσεων Ντουζαρίκ
Α. «Ο ΓΓ χρησιμοποίησε πολύ ξεκάθαρες και απλές λέξεις. Δεν νομίζω ότι χρειάζονται περαιτέρω ερμηνείες. Θα είναι στην έκθεση και νομίζω η έκθεση μιλά από μόνη της… Εναπόκειται στα μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία. Ο ΟΗΕ βρίσκεται εκεί για να τα διευκολύνει και επίσης υπάρχει μεγάλος αριθμός ζητημάτων που πρέπει να διεκπεραιωθούν από τα μέρη».
Είναι πάρα από σαφές ότι δεν θα υπάρξει ξανά πρωτοβουλία από τον ΓΓ του ΟΗΕ καθώς «εναπόκειται στα μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία», και για να μην υπάρχει κάποια παρανόηση από οποιονδήποε ο εκπρόσωπός του σημείωσε ότι «υπάρχει μεγάλος αριθμός ζητημάτων που πρέπει να διεκπεραιωθούν από τα μέρη». Ο ΓΓ του ΟΗΕ έχει λάβει τις αποφάσεις του και αυτό φαίνεται στην Έκθεσή του, στις δηλώσεις του Εκπροσώπου του και στο γεγονός της μη ενεργοποίησης καμιάς διαδικασίας που θα οδηγούσε σε αντικατάσταση του Έσπεν Έιντε.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ δείχνει πρόθυμος να κάνει κάτι εφόσον τα δύο μέρη «διεκπεραιώσουν μεγάλο αριθμό ζητημάτων. Επί της ουσίας η ουσιαστική εξέλιξη των πραγμάτων διασυνδέεται με δύο αποφάσεις που έλαβε η, κατά καιρούς, ε/κ ηγεσία. Θυμίζω τις δύο φράσεις «όχι χρονοδιαγράμματα και επιδιαιτησίες» και την άλλη «ο διάλογος είναι κυπριακής ιδιοκτησίας». Αυτές οι δύο φράσεις έδειξαν μέσα από το χρόνο ότι δεν ήταν ελικρινείς πολιτικές, αλλά ότι ήταν το εργαλείο για να σπρώχνουμε τα πράγματα στο χρόνο, να μην δεσμευόμαστε ποτέ για τίποτε και έτσι να δείχνουμε ότι «επιδιώκουμε λύση το συντομότερο δυνατό».
Σήμερα που όλα μοιάζουν με ερείπια, η απάντηση του ΓΓ του ΟΗΕ είναι συνεπής με τις επιδιώξεις μας: η διαδικασία είναι κυπριακής ιδιοκτησίας, συνεπώς τα μέρη πρώτα ας τα βρουν μεταξύ τους και ύστερα βλέπουμε!
Η διάλυση του διακοινοτικού διαλόγου συνιστά το τίμημα μιας πολιτικής που διάβαζε την διαπραγματευτική προσπάθεια με διπλό τρόπο. Στη δική μου κρίση, η κατάρρευση της διαδικασίας έφτασε στο κορυφαίο της σημείο στο Μοντ Πελεράν τον Νοέμβριο του 2016 και ολοκληρώθηκε διαδικαστικά στη Γενεύη τον Ιανουάριο του 2017 και στο Κρανς Μοντάνα το 2017. Προηγήθηκε κάτι ανάλογο το Φεβρουάριο του 2010-πλήρης απόρριψη της πρότασης του ΓΓ του ΟΗΕ για «ενδιάμεση συμφωνία».
Έτσι όσοι πίστευαν ότι ο ΟΗΕ ήταν εκεί για να κουβαλά τους καφέδες δεν πίστευαν στη δημιουργικότητα μιας προσπάθειας. Ο ΟΗΕ θα μπορούσε να έχει ρόλο, να είναι σε θέση να υποβάλλει εισηγήσεις και τα μέρη να έχουν τον τελικό λόγο. Η άρνηση του αυτονόητου δεν ήταν μια αθώα επιλογή και τώρα πληρώνουμε το τίμημα της επιλογής μας. Ο ΓΓ του ΟΗΕ χρησιμοποιεί τα δικά μας τεχνάσματα για να πει ότι «ο ΟΗΕ βρίσκεται εκεί για να διευκολύνει τις πλευρές», συνεπώς αν «τα μέρη» τα βρουν σε μια σειρά από θέματα, τότε θα είναι παρών.
Πώς όμως θα τα βρουν, αφού δεν υπάρχει ούτε αντιπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ στο κυπριακό για να προσπαθήσει, ούτε και υποτυπώδης επικοινωνία ανάμεσα στα μέρη;
Λάρκος Λάρκου