Τριακόσιες εμπειρίες και ένα μάθημα

Διδάσκει η ιστορία, ή όχι; Πολλοί λένε ότι «μα γι’ αυτό υπάρχει, για να μας διδάσκει!». Συμβαίνει αυτό με έργα; Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι γινόμαστε σοφότεροι μέσα από τις περιπέτειές μας; Η σημερινή επικαιρότητα είναι πολύ διδακτική. Στην κομματική διαπάλη γίνεται συχνά αναφορά σε γεγονότα του παρελθόντος με στόχο να δικαιωθεί μια κομματική γραμμή και να τύχει κριτικής μια άλλη. Για παράδειγμα γίνεται συχνά αναφορά στην ιστορία με τους ρωσικούς πυραύλους S300 το 1992 κατά τρόπο που παραγνωρίζει την ακριβή αιτία που οδήγησε την τότε πολιτική ηγεσία σε διαφορετικούς χειρισμούς από τους αρχικούς.

Πιο συγκεκριμένα: στην ιστορία με τους ρωσικούς πυραύλους S300 η τότε πολιτική ηγεσία της Κύπρου δοκίμασε να παίξει ένα σενάριο που ήταν πάνω από τις δυνατότητές της, δηλαδή επεχείρησε να εκβιάσει τους συσχετισμούς ισχύος στην περιοχή, χωρίς ανάλυση του διεθνοπολιτικού περιβάλλοντος, χωρίς στοιχειώδη προετοιμασία του εδάφους και κυρίως χωρίς να γνωρίζει τις επιπτώσεις στην πορεία ένταξής της στην ΕΕ. Έδειξε άγνοια βασικών κανόνων άσκησης εξωτερικής πολιτικής. Έτσι κάτω από το δίλημμα Σιράκ «ή πυραύλους ή ΕΕ», η τότε ελληνική κυβέρνηση έλυσε το γόρδιο δεσμό (οι πύραυλοι στην Κρήτη, με ισόποσα ανταλλάγματα στην Κύπρο). Η Ελληνική Κυβέρνηση επέλεξε «η Κύπρος στην ΕΕ» και η Κυπριακή Κυβέρνηση ζητούσε να έρθουν οι πύραυλοι έστω χωρίς πρακτική εφαρμογή, μόνο και μόνο για να μην εκτεθεί στην κοινή γνώμη ή και να μπορεί να λέει «εγώ ήθελα, αλλά η Ελλάδα δεν…».

Αυτά τα ζητήματα όσο μένουν στο επίπεδο της εσωτερικής αντιπαράθεσης, και όσο εξαντλούνται σε ανολοκλήρωτες συζητήσεις, δεν προσθέτουν κάτι στην ωρίμανση του πολιτικού μας συστήματος. Χρειάζεται η ερμηνεία της κάθε απόφασης, η εξήγηση των δεδομένων και των δυνατοτήτων μιας χώρας σε μια δεδομένη στιγμή. Αυτό που μετρά είναι να δούμε το σήμερα αξιοποιώντας δημιουργικά τις εμπειρίες του παρελθόντος. Όχι απλώς να εκθέσουμε τις αντιφάσεις στη διαδρομή μας αλλά με κριτήρια ορθολογικά και τεκμηριωμένα να αντλήσουμε σοφία για το μέλλον!.