Βήμα με βήμα για τη Νέα Κύπρο
Το Σχέδιο λύσης του Κ. Ανάν έχει ξεσηκώσει θύελλα συζητήσεων, εντάσεων , πάθους. Τίποτα από αυτά δεν είναι παραγωγικό. Η δημοκρατία είναι φτιαγμένη από επιλογές, δεν σκηνοθετεί δράματα, η συζήτηση είναι χρήσιμο να γεννά ανώτερο πολιτικό επίπεδο. Αυτό το σχέδιο λύσης είναι ένας συμβιβασμός, άρα προκαλεί επώδυνες συζητήσεις ανατρέπει αισθήματα, δημιουργεί πόνο.
Κάθε συμβιβασμός μπορεί να κρίνεται με το κατά πόσον προσφέρει βελτιώσεις, αλλαγές, πρόοδο σε σχέση με το υπάρχον status quo.Έχω την άποψη ότι το σχέδιο αυτό μπορεί να ζυγιστεί στη βάση του κόστους / οφέλους σε σχέση με κάθε μας επιλογή.
Να ζυγίσουμε το κόστος και το όφελος από το «όχι», να κάνουμε το ίδιο με το αν σκεφθούμε το «ναι».
Να πάρουμε τη τελική μας απόφαση με ορθολογισμό, ισορροπία αισθημάτων, διορατικότητα.
Η δική μου άποψη είναι πως αξίζει τον κόπο, αξίζει στο λαό μας να αναλάβει
το ρίσκο μιας εξέλιξης, να τολμήσει την πρόοδο, να ψηφίσει τη σταδιακή ανατροπή του status quo ,να στηρίξει το «ναι» στο δημοψήφισμα. Οι συζητήσεις σε «ήρεμα νερά» δίνουν την ευκαιρία σε όλους για πιο ψύχραιμες εκτιμήσεις. Το δημοψήφισμα, όμως, σε κάθε ευκαιρία είναι διλημματικό.
Ορισμένα πράγματα στο σχέδιο λύσης του Κ. Ανάν θα μπορούσαν να ήταν καλύτερα. Αυτοί που για χρόνια είχαν την ευθύνη για να κάνουν διαπραγματεύσεις, έχουν και την ευθύνη να απαντήσουν για αυτά που έγιναν ή που έχουν παραλειφθεί. Προσωπικά διατύπωσα έγκαιρα μια σειρά από εισηγήσεις για να έχουμε την περισσότερη ευρωπαϊκή ύλη, τα σχέδια λύσης, προτάσεις για αξιοποίηση της 23ης Απριλίου 2003. Άλλοι έκαναν πώς δεν ήξεραν την από πέντε σημεία πρωτοβουλία Γ. Κρανιδιώτη (1996) ψηφισμένη ομόφωνα από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Σήμερα αυτά έχουν ιστορική αξία. Το εάν δεν γράφει ιστορία.
Μπροστά στο κόστος και το όφελος του «ναι» ή του «όχι», είναι προτιμότερο το «ναι». Προσφέρει για εξέλιξη, που εντασσόμενη στο ευρωπαϊκό περιβάλλον έχει τις πιο πολλές πιθανότητες για να αντέξει, να προχωρήσει.
Δικαίως πολλοί συμπατριώτες έχουμε ερωτηματικά για τη στάση της Τουρκίας. Η ιστορική πραγματικότητα δικαιώνει τις ανησυχίες αυτές γιατί η Άγκυρα έχει πασίγνωστες συμπεριφορές.
Τι κάνουμε λοιπόν; Μένουμε ακίνητοι ή αναλαμβάνουμε το ρίσκο της αλλαγής;
Εκτιμώ πως ο Τ. Ερντογάν εκφράζει μια Τουρκία που αλλάζει, που θέλει ευρωπαϊκή συμμετοχή. Κατά συνέπεια επιθυμεί λύση στο Κυπριακό, αποδέχεται το σχέδιο Ανάν, έχοντας εκτοπίσει κατά οριστικό τρόπο τον Ρ. Ντενκτάς. Μαζί με το πολιτικό τέλος του Ρ Ντενκτάς τελειώνει οριστικά και ο πολιτικός μεσαίωνας που επέβαλε στην τ-κ κοινωνία. Η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας είναι – συγκριτικά – το πιο ασφαλές πλαίσιο για να προχωρήσουν οι συμφωνίες και τα χρονοδιαγράμματα επίλυσης του Κυπριακού. Αυτή η διαπλοκή συμφερόντων Τουρκίας – Ε.Ε. είναι και η πιο αποτελεσματική πορεία ότι το κόστος από μια περιπέτεια, ή αθέτηση συμφωνιών ή παρασπονδίας, θα είναι πιο υψηλό από το όποιο
Αυτός που παραβιάζει τα συμφωνημένα πλαίσια πληρώνει κόστος. Ο αυστριακός καγκελάριος Χάιντερ είναι καλό παράδειγμα για το πως δουλεύει το ευρωπαϊκό πλαίσιο, πως επηρεάζει από μέσα το ισοζύγιο .Η ΕΕ είχε άποψη και για το Σκοπιανό. Υποστήριξε τη σύνθετη ονομασία (πακέτο Πινέιρο) αλλά τότε η Ελλαδική πλειοψηφία έβλεπε παντού εχθρούς και συνωμότες. Σήμερα που μας έμεινε η σκέτη «Μακεδονία» ουδείς θέλει να θυμάται το ζήτημα. Το 1992 σε άρθρο μου στο «Φ» είχα προτείνει τη σύνθετη ονομασία για το όνομα του κράτους των Σκοπίων…
Η Κύπρος πάνω σε αυτό το ζήτημα πρέπει να αισθάνεται πολύ ικανοποιημένη. Όλες οι συμφωνίες που έκανε η ΕΕ με την Κυπριακή Δημοκρατία υλοποιήθηκαν πλήρως από τις Βρυξέλλες. Πλήρως.
Είναι απολύτως αναγκαίο να υπογραμμισθεί ότι το σχέδιο Ανάν προτείνει σταδιακή απόσυρση του κατοχικού στρατού, άρα η Κύπρος σταδιακά απεγκλωβίζεται από την κορυφαία απειλή. Αυτό είναι ένα βασικό κλειδί για να πάρουμε τις αποφάσεις μας. Άλλα σημεία του σχεδίου ενοχλούν (λ.χ. μη ψήφος των ε-κ στη Γερουσία), δεν αρέσουν (λ.χ. μη απρόσκοπτη δράση της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας στο ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας) είναι αρνητικά (ασάφειες στο ζήτημα των εποίκων). Αυτό προκύπτει μέσα από την μορφή του σχεδίου – ένας συμβιβασμός. Μπορεί και πρέπει να κριθεί, να ιδωθεί μέσα στην προοπτική του χρόνου, τις αντοχές του, τις κοινές δράσεις Ε/Κ και Τ.Κ, τις εμπειρίες από την 23 Απριλίου 2003. Κατά συνέπεια μπορούμε την καλύτερη Κύπρο, μπορούμε να γυρίσουμε σελίδα με πυξίδα και πλαίσιο ασφαλείας την πλήρη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. από τις 16 Απριλίου 2003.