2014: Ενα σχέδιο για την επόμενη ημέρα

Μπορεί το 2014 να φέρει σημαντικές εξελίξεις στην Κύπρο; Η απάντηση είναι δύσκολη, οι ζυμώσεις αβέβαιες και όλα θα εξαρτηθούν από διάφορους παράγοντες, εσωτερικούς και εξωτερικούς. Ζήτημα πρώτο παραμένει η επίλυση του κυπριακού καθώς πολιτικές εκτιμήσεις κάνουν λόγο για σύντομη επανάληψη των συνομιλιών. Το ζήτημα του κοινού ανακοινωθέντος φαίνεται να κινείται πάνω σε δύο εναλλακτικές μορφές είτε με τη συμφωνία πάνω σε κοινό ανακοινωθέν ανάμεσα στα δύο μέρη, είτε, πράγμα πιθανότερο, με την ανάληψη της ευθύνης για την επεξεργασία μιας συμφωνημένης βάσης από τα ΗΕ και τα δύο μέρη να ακολουθήσουν την κοινή διακήρυξη που ο ΟΗΕ θα παρουσιάσει με βάση τα δικά του ψηφίσματα.

Η οικονομική κατάσταση παραμένει δύσκολη, οι πολίτες ζουν στην αβεβαιότητα και τα δύσκολα που δημιουργεί η κρίση -ανεργία, υποαπαχόληση, συμπίεση μισθών και συντάξεων, ύφεση. Σύμφωνα με το «Ευρωβαρομέτρο», που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μεταξύ 2 και 17 Νοεμβρίου 2013, το 97% των Κυπρίων χαρακτηρίζει την οικονομική κατάσταση στη χώρα «κακή» έως «πολύ κακή», ενώ μόνο το 3% εκφράζει αντίθετη άποψη. Τα αντίστοιχα ποσοστά στο σύνολο της ΕΕ ήταν 31% και 68%. Για τους επόμενους 12 μήνες το 7% των κυπρίων βλέπει βελτίωση της κατάστασης, το 72% επιδείνωση και 19% στασιμότητα. Στην ερώτηση για το πως είναι η προσωπική επαγγελματική τους κατάσταση, οι κύπριοι σε ποσοστό 27% απαντούν «καλή» και 39% «κακή». Οι μέσοι όροι των απαντήσεων στην ΕΕ ήταν 54% και 29%. Εμπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχει μόνο το 17% των Κυπρίων, ενώ το 75% απάντησε «όχι». Οι μέσοι όροι στην ΕΕ ήταν 31% και 58% αντίστοιχα. Εμπιστοσύνη στα Ηνωμένα Έθνη έχει το 18% των Κυπρίων, ενώ το 74% απάντησε «όχι». Στην ΕΕ τα ποσοστά ήταν 42% και 44% αντίστοιχα.

Ο ερχομός της νέας χρονιάς, 2014, συμβολικά, έστω, επιβάλλει να ξαναδούμε ορισμένες παραδοσιακές έννοιες μέσα από νέο πρίσμα. Η ιστορική εμπειρία είναι χρήσιμη εφόσον την «ανανεώνουμε» μέσα στο σημερινό ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο και τη θέτουμε στην υπηρεσία της ανάκαμψης και της επίλυσης. Παραδοσιακές έννοιες χρειάζονται νέες προσεγγίσεις. Δεν αρκεί στη διεθνή σκηνή το να έχεις δίκαιο με το μέρος σου. Είναι εξίσου σπουδαίας σημασίας το πώς το παρουσιάζεις, το πώς το συνδέεις με ευρύτερα, κοινά ευρωπαϊκά συμφέροντα, είναι μεγάλης σημασία να γνωρίζεις να πείθεις τους εταίρους σου με συνέπεια και σοβαρότητα πάνω στις κρίσιμης σημασίας επιδιώξεις της νήσου.

Τα κράτη που έχουν φωνή αντιλαμβάνονται με σαφήνεια το διεθνές περιβάλλον, επεξεργάζονται στόχους και κατευθύνσεις για το μέλλον. Σχεδιάζουν και αγωνίζονται για μείζονος σημασίας υποθέσεις. Μπορεί να επιτύχουν σε κάποια διεκδίκηση, μπορεί και όχι. Έτσι όμως κερδίζουν το σεβασμό και εκείνων με τους οποίους δεν συμφώνησαν. Έτσι δημιουργούν μια θετική εικόνα για τον εαυτό τους, δημιουργούν συμμάχους, έχουν κύρος και οπωσδήποτε κερδίζουν αξιοπιστία η οποία, αργά ή γρήγορα, πιστώνεται και αξιοποιείται.

Μια αξία για το 2014 παραμένει το ζήτημα της ενότητας. Μαζί με τους μεγάλους στόχους, μπορούμε το επόμενο βήμα στο εσωτερικό μέτωπο γιατί συναίνεση δεν σημαίνουν κατ’ ανάγκη συμμαχίες σε κυβερνητικό επίπεδο. Συναίνεση σημαίνει κυρίως κλίμα συνεννόησης και διαλόγου, προσπάθειες για να βρίσκεται η κοινή συνισταμένη πάνω σε βασικές πολιτικές αποφάσεις. Το μικρό μας μέγεθος, η φύση των προβλημάτων (εισβολή/κατοχή, οικονομική κρίση, εκσυγχρονισμός, νέες λύσεις σε παλαιού τύπου προβλήματα) απαιτούν να κατακτήσουμε ένα ανώτερο επίπεδο πολιτικής οργάνωσης, ικανό να φέρει μια μέρα ενωρίτερα την επόμενη ημέρα για όλη την Κύπρο και όλους τους πολίτες της.