3+1 στην άμμο!

Οι δημόσιες σχέσεις έχουν το ρόλο τους στην άσκηση διπλωματίας. Όλες οι χώρες ενδιαφέρονται γι’ αυτές. Ύστερα κάθε χώρα κάνει τη σούμα-τι απέδωσαν, τι όχι, τι μπορεί να αλλάξει κλπ. Οι περίφημες τριμερείς. Είδηση από το ΓΤΠ: «τηλεδιάσκεψη των Υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ, Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ (3+1)» στις 10/5

Σημείο 1: «Οι τέσσερις Υπουργοί Εξωτερικών αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τη συγκρότηση μιας προσέγγισης «περιφερειακής πολυμέρειας» στην Ανατολική Μεσόγειο».

Τι ακριβώς σημαίνει «Περιφερειακή πολυμέρεια» για την Κύπρο; Σχεδόν τίποτα, καθώς δεν μπορεί να μπει σε πραγματική «πολυμέρεια»-μόνο στις τηλεδιασκέψεις. Μια διατύπωση που ευνοεί μόνο το Ισραήλ και τον περιφερόμενο, μονοθεματικό «τουρκολόγο», Ν. Δένδια.

Οι υπουργοί «συμφώνησαν στη διατήρηση της πολιτικής δυναμικής του σχήματος 3+1». Καμμία διαφωνία. Το σχήμα 3+1 να διατηρήσει τη δυναμική του. Ωστόσο, μέσα στην «δυναμική» αυτή δεν έγινε κάποια αναφορά στη δυναμική του Eastmed. Δεν ήγειρε το θέμα ο Ι. Κασουλίδης στον Α. Μπλίνκεν ή στο Γ. Λαπίντ; Ζει ο Eastmed, ή όχι; Επίσης στο ανακοινωθέν γίνεται αναφορά σε «κοινή τους δέσμευση για προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο». Προφανώς η Κύπρος δεν μπορεί να είναι εξαγωγέας «ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας». Είναι η ίδια πηγή αστάθειας και κινδύνων εξαιτίας του άλυτου κυπριακού. Στρατιωτική κατοχή, διαλυμένη ΑΟΖ, μη συμμετοχή στη Ζώνη Σένγκεν.

Η εγκατάλειψη του Πλαισίου Γκουτέρες (2017) και η αντικατάσταση της διαδικασίας επίλυσης με κατ’ ευφημισμό τριμερείς, έδωσε την εξής σούμα για την Κύπρο:

• Πλήρες τέλμα στις διακοινοτικές συνομιλίες
• Αποδυνάμωση/ήττα Ακιντζί
• Εμβάθυνση της διχοτόμησης
• Άνοιγμα 3.5% στο Βαρώσι
• Πλήρης έλεγχος της κυπριακής ΑΟΖ από τουρκικά πολεμικά πλοία-με εξαίρεση τα Νότια παράλια
• Eastmed τέλος
• Τερματισμός κάθε ερευνητικής εργασίας από το Nautical Geo
• Παταγώδης αποτυχία της πολιτικής των κυρώσεων κατά Τουρκίας

Η πολιτική «από το παρα τρίχα της λύσης, στο παρά τρίχα της διχοτόμησης», έχει πρωταγωνιστές-και κομπάρσους. Παιχνίδι στην άμμο σχεδιασμένο από παράκτια υλικά. Εδώ και χρόνια το κυπριακό υπεξ έχει οργανώσει μια δική του «σχολή» σκέψης στην αντιμετώπιση του κυπριακού. Επιφανείς εκπρόσωποί  της (Τζιωνής, Χριστοδουλίδης, Μαυρογιάννης) όταν επηρέαζαν εξελίξεις, είτε στο Προεδρικό, είτε στο υπεξ, είχαν έναν πολύ σαφή προσανατολισμό:

• Η σχολή αυτή επιθυμεί να διεξάγονται συνομιλίες για να μην μας πουν «αδιάλλακτη πλευρά». Το ανώτατο στάδιο της γραμμής της αυτής είναι «συνομιλίες». Να δείχνουμε ότι θέλουμε συνομιλίες και εάν οι περιστάσεις το επιτρέψουν να κάνουμε και μερικές! Ως εκεί!
• Δεν αναγνωρίζει και δεν αποδέχεται την έννοια της πολιτικής ισότητας που προκύπτει από όλα τα ψηφίσματα του ΟΗΕ-άσχετο αν τα επικαλούνται σε ξένους διπλωμάτες. Δεν αναγνωρίζει και δεν αποδέχεται την μία Τουρκοκυπριακή ψήφο στο Υπουργικό Συμβούλιο-σε αντικατάσταση του συστήματος του veto για πρόεδρο/αντιπρόεδρο όπως προβλέπεται στο Σύνταγμα Ζυρίχης-Λονδίνου. Στην αντίληψη αυτής της σχολής το κυπριακό δεν μπορεί να επιλυθεί, κατά συνέπεια, το θέμα είναι το πώς να διαχειριστούμε τους ενοχλητικούς απεσταλμένους του ΟΗΕ και πώς θα μιλούμε για συνομιλίες, ξανά συνομιλίες κλπ.

Αυτή η γραμμή οδηγεί στην de facto «δεύτερη καλύτερη λύση»- συντήρηση της υπάρχουσας κατάστασης πραγμάτων. Στην ερώτηση για τις επιπτώσεις αυτής της γραμμής, η απάντηση που προέρχεται από την «σχολή» αυτή είναι γνωστή: θα περιμένουμε να αλλάξουν οι συνθήκες, να ενισχυθούμε, «πάλι με χρόνια» κλπ

Οι επιφανείς εκπροσώποι αυτής της σχολής αφιέρωσαν χρόνο στα ευρωπαϊκά ζητήματα και γνωρίζουν αρκετά γύρω από τις διαδικασίες στις Βρυξέλλες. Εντούτοις, επειδή διαθέτουν βαθιά εδραιωμένες πεποιθήσεις στο κυπριακό, ποτέ δεν δοκίμασαν να πουν στην κοινή γνώμη πώς δουλεύει η έννοια της «πολιτικής ισότητας» μέσα στην ΕΕ. Ποτέ δεν μπήκαν στον  κόπο να πουν δημόσια γιατί μια μικρή νήσος όπως η Κύπρος έχει έναν Επίτροπο, όπως και μια μεγάλη χώρα και έξι Ευρωβουλευτές, ενώ πληθυσμιακά θα είχε έναν.

Η «σχολή» σκέψης του υπεξ δεν έχει να προσφέρει κάτι στην εξέλιξη της νήσου. Αναμασά, με παραλλαγές, τις θεωρίες Δούντα. Οι πάντες όμως στο διεθνές πεδίο μάς έχουν καταλάβει, ιδιαίτερα μετά την αποθέωση του αμοραλισμού στο Κραν Μοντάνα και στο Μον Πελεράν. Ο ΟΗΕ δεν δέχεται  ξανά  συνομιλίες χάριν των συνομιλιών. Γι’ αυτό ο ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες, μετά το μάθημα στο Κραν Μοντάνα, άλλαξε προσέγγιση: μιλούσε μόνο για συνομιλίες «στοχευμένες στο αποτέλεσμα».

Για λόγους που σχετίζονται με την σημερινή κατάσταση πραγμάτων στο νησί, κανένα σημαντικό Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, όπως αυτά που εισηγείται εδώ και πέντε μήνες ο υπεξ κ Ι. Κασουλίδης, δεν μπορεί να προχωρήσει. Σημαντικά ΜΟΕ μπορεί να εξελίσσονται ταυτόχρονα με συνομιλίες πάνω στα κεντρικά ζητήματα όπως τα καλύπτει ο ΓΓ στο από 6 Σημεία Πλαίσιό του της 30ης Ιουνίου 2017. Μεμονωμένα ΜΟΕ, ερήμην της πορείας του συνολικού διαπραγματευτικού πλαισίου, οδηγούν σε αποκλίνουσες πορείες και χωριστικές εξελίξεις.  Όταν ένας ε/κ ηγέτης, όπως ο Ν. Αναστασιάδης, ζητά «σταδιακή αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτος -μέλος από την Τουρκία» με διαλυμένο το διαπραγματευτικό πεδίο, στην ουσία οδηγεί τα πράγματα σε μια de jure αναγνώριση της υπάρχουσας κατάστασης πραγμάτων. Πρακτικά, από τη μια η διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή Δημοκρατία, και από την άλλη, ακριβώς δίπλα μια «Ταϊβάν» εις διπλούν-σε έδαφος και θάλασσα…

Λάρκος Λάρκου