Αδιέξοδα και ασφάλεια.

Η δημόσια συζήτηση γύρω από το ζήτημα της ασφάλειας στις προσπάθειες για την επίλυση του κυπριακού είναι μια επιβεβλημένη πολιτική πράξη. Δεν είναι αρκετή η συζήτηση σε επίπεδο κορυφής- οι πολίτες θέλουν να έχουν γνώση για ότι ονομάζουμε περιβάλλον ασφαλείας κατά και μετά τη λύση. Στη συζήτηση αυτή χρειάζεται να προσθέσουμε νέα πολιτικά υλικά, αυτά που η δημιουργεί η σημερινή συγκυρία.

Καταλύτης για αυτό αποτελεί η ένταξη της Κύπριου στην ΕΕ. Τρεις σταθμοί αλλάζουν τα ισοζύγια δυνάμεων: η υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης της Κύπρου στην ΕΕ στη Στοά του Αττάλου στις 23 Απριλίου 2003, η 1η Μαίου 2004 ως το τελευταίο στάδιο της προσχώρησης και η ένταξη της Κύπρου στη ζώνη του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2008. Αυτή η τριπλή προσαρμογή στο νέο περιβάλλον δημιουργεί αφ’ εαυτής ένα νέο περιβάλλον ασφαλείας πάνω στο οποίο η Κύπρος χρειάζεται να δουλέψει συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις και να επεξεργαστεί σενάρια. Η ΕΕ είναι σε θέση να αποδείξει τη δική της πολιτική ισχύ ώστε η λύση να έχει τη δική της σφραγίδα ασφαλείας. Ως παράδειγμα αναφέρω τη δυνατότητά της ΕΕ να εγγυηθεί το περιεχόμενο και την εξέλιξη μιας λύσης σε επίπεδο Συμβουλίου Αρχηγών και Επιτροπής. Τα δύο σώματα μπορεί να εξουσιοδοτήσουν το Συμβούλιο Υπουργών να εποπτεύει τις διαδικασίες μέσα από τα κείμενα που καλύπτουν τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας.

Αυτό που είναι κλειδί για κάθε συζήτηση είναι να γίνει κτήμα των πολιτών η σημασία της ένταξης ως του κατ’ εξοχή νέου περιβάλλοντος ασφαλείας για την Κύπρο. Αυτό θα γίνει μόνο εάν κατανοήσουμε βαθιά το ευρωπαϊκό εγχείρημα, εάν η πολιτική ηγεσία δώσει στους πολίτες την πραγματική σημασία της αλλαγής συσχετισμών με τη συμμετοχή μας στην ΕΕ. Κεντρικό στοιχείο παραμένει η ανάδειξη της ΕΕ ως του ισχυρού περιβάλλοντος ασφαλείας. Με τρεις παραδοχές: πρώτο, η ΕΕ έχει αδυναμίες και κενά, δεύτερο, ότι δεν υπάρχουν πλαίσια ασφαλείας που με μαγικό ραβδί επιλύουν τα πάντα και, τρίτο, εμείς χρειάζεται να πούμε τι θέλουμε (εάν θέλουμε) και πώς το διεκδικούμε.

Η υπαρκτή ΕΕ -με τα κενά και τις ελλείψεις της στα ζητήματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής- είναι σε θέση να αποτελέσει το κλειδί ασφαλείας για το μέγεθος της Κύπρου και την έκταση του κυπριακού προβλήματος. Το δίκτυο ασφαλείας αφορά τη δική μας θέληση να αναπτύσσουμε δίκτυα συμφερόντων μέσα στην Ε.Ε. (οικονομικά, πολιτικά, αμυντικά, πολιτιστικά, δράσεις που να προωθούν κοινά ευρωπαϊκά συμφέροντα). Η ΕΕ μπορεί να είναι ο καταλύτης της λύσης μόνο εάν εμείς δημιουργήσουμε τις κατάλληλες προϋποθέσεις, μόνο εάν εμείς με επιμονή διεκδικήσουμε αυτό το ρόλο για την ΕΕ και την Κύπρο.