Χλωμές κόκκινες γραμμές…

Στον τόπο μας εξακολουθεί να θεωρείται «πολιτική» η κατανάλωση πολιτικής ρητορείας. Ο παραδοσιακός πολιτευτής διαθέτει την πίστη ότι όσο πιο πολύ καταγγέλλει με λέξεις, άλλο τόσο κατατροπώνει την κατοχική δύναμη. Πιστεύει επίσης ότι έτσι ανεβάζει τις μετοχές του στην πολιτική αρένα. Είναι κυρίαρχο στοιχείο της σκέψης του η γλωσσική δολοπλοκία. Καθώς η ηρωική ρητορεία βασιλεύει, είναι φυσικό να είναι απούσες λέξεις όπως σχέδια, εφικτές προτάσεις, τρόποι για την υλοποίηση μιας πρότασης. Ο πολιτευτής δεν αισθάνεται την ανάγκη της τεκμηρίωσης, της τοποθέτησης σε χρόνο και τρόπο της συνθηματολογίας του. Γνωρίζει ότι ουδείς θα τον ρωτήσει ή θα του ζητήσει να αποδείξει τις επινοήσεις του. Γνωρίζει (και έχει δίκαιο επ’ αυτού) ότι έτσι λειτουργεί το «σύστημα». Η χαρακτηριστική αδυναμία των ΜΜΕ να συζητήσουν, ή και να ελέγξουν την πειστικότητα των προτάσεών του, μαζί με την απουσία παραγωγής πολιτικών εισηγήσεων από τα περισσότερα κόμματα, εξηγούν εν πολλοίς το φαινόμενο.

Το ίδιο συμβαίνει με τις λεγόμενες κόκκινες γραμμές στο κυπριακό. Είναι εύκολο να απαγγέλλει κανείς κόκκινες, κίτρινες, ή μαύρες γραμμές. Το μείζον είναι τι συνοδεύει τη ρητορική παρουσίασή τους, ποιες είναι οι εισηγήσεις που καθιστούν με έργα εφικτή την πρόταση. Το παράδειγμα με τη Συνθήκη Εγγύησης του 1960 είναι καλό. Κάποιος που επιθυμεί να γίνει αντικατάστασή τους ή και να μην υπάρχουν, έχει τη στοιχειώδη ευθύνη να δώσει μια άλλη εισήγηση, μια αντιπρόταση, πότε και πώς θα τις ξεπεράσουμε, πώς επιτυγχάνεται μια σημερινή εθνική επιδίωξη. Άλλο παράδειγμα είναι εκείνο που ονομάζεται δημιουργία «πλαισίου ασφαλείας» γύρω από την επιδιωκόμενη λύση. Αυτή η επιδίωξη πώς επιτυγχάνεται, ποιοι επιθυμούμε να είναι φορείς αυτής της ανάλυσης και με ποιους τρόπους προωθείται, με ποια επιχειρήματα κλπ. Σε αυτή την πορεία όταν ένα κόμμα διαθέτει συγγενείς ιδεολογικές ομάδες στον ευρωπαϊκό χώρο, χρειάζεται να δουλέψει σε ιδεολογικά συγγενή ευρωπαϊκά κόμματα για να διαμορφώσει το κατάλληλο περιβάλλον για να περάσει την άποψή του, είτε για τις εγγυήσεις, είτε για το περιβάλλον ασφαλείας σε περίπτωση λύσης. Οι «κόκκινες γραμμές» δεν ολοκληρώνουν την υπόθεσή τους μόνο με την προβολή τους στα ε/κ ΜΜΕ, όπως συνήθως γίνεται. Οι βασικές επιδιώξεις αφορούν σχέδια, κινητοποίηση, συμμαχίες, πειστικότητα, κατανόηση του εξωτερικού περιβάλλοντος. Συχνά όσοι δεν είναι σε θέση να πείσουν ούτε για τα αυτονόητα, καταλήγουν σε ρητορικές κορώνες για κόκκινες γραμμές. Εκεί που απουσιάζει η παραγωγή σοβαρής πολιτικής, περισσεύει η κατανάλωση ρητορείας…