Αυτοκριτική Ερτογάν για την “Εκδίωξη”…

Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Τ. Ερντογάν στις 23 Μαίου τάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα ομιλώντας στο τοπικό συνέδριο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στο Ντούζτζε. Μίλησε καθαρά περί «εκδίωξης από την Τουρκία, όσων είχαν διαφορετική εθνική ταυτότητα στο παρελθόν» και συνέχισε λέγοντας ότι αυτό προκλήθηκε ως «αποτέλεσμα φασιστοειδούς αντίληψης». Ο Τ. Ερτογάν μίλησε για το ευαίσθητο αυτό θέμα χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα τις ξένες επενδύσεις στη χώρα του και συνέχισε επί της ουσίας:

«Είναι τόσο απλό να λέμε ότι χάνουμε την Τουρκία, επειδή το παγκόσμιο κεφάλαιο που κάνει επενδύσεις στη χώρα μας προέρχεται από τη μία ή την άλλη θρησκεία; Επί χρόνια, στη χώρα αυτή έγιναν κάποια πράγματα. Εκδιώχθηκαν όσοι είχαν διαφορετική εθνική ταυτότητα. Μήπως βγήκαμε κερδισμένοι; Θα πρέπει να το σκεφτούμε. Αλλά κανείς δεν κάθισε να σκεφτεί με ψυχραιμία. Αυτό, στην πραγματικότητα ήταν αποτέλεσμα φασιστοειδούς αντίληψης. Στο λάθος αυτό, ορισμένες φορές υποπέσαμε και εμείς, αλλά όταν σκέφτεται κανείς με ψυχραιμία, αντιλαμβάνεται και λέει τι λάθη κάναμε».

Είναι η πρώτη φορά που λέγεται κάτι τέτοιο από τούρκο πολιτικό και μάλιστα στο πιο υψηλό επίπεδο, από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Ουδείς τόλμησε στα χρόνια που υπάρχει η Τουρκική Δημοκρατία να πει κάτι αντίστοιχο, γεγονός που μπορεί να χαρακτηρισθεί ως σημαντική πρόοδος. Ο τούρκος δημοσιογράφος Ρ. Ακάρ που έχει γράψει δύο βιβλία σχετικά με το φόρο περί περιουσίας που επιβλήθηκε στις μη μουσουλμανικές μειονότητες το 1942 και την απέλαση των Κωνσταντινουπολιτών Ελλήνων το 1964, σχολιάζει τη δήλωση Ερτογάν ως εξής: «Τα μειονοτικά δικαιώματα και θέματα όπως το περιουσιακό ζήτημα των μειονοτικών ευαγών ιδρυμάτων και οι δημοκρατικές εκλογές στα όργανα των μειονοτήτων, είναι εσωτερικά δομικά θέματα της Τουρκίας. Ο πρωθυπουργός με την ομιλία αυτή, έχει κάνει ένα βήμα. Η ειλικρίνεια του πρωθυπουργού, θα είναι συνάρτηση ενεργειών όπως η αποκατάσταση του δικαιώματος του πολίτη για όσους απελάθηκαν και ο καθορισμός της αξίας των περιουσιών τους που κατασχέθηκαν και η καταβολή των ποσών αυτών στις μειονότητες» (στοιχεία από την εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», 24 /5)

Είναι σαφές ότι πρόκειται περί αυτοκριτικής σε επίπεδο κορυφής. Κάτι τέτοιο δημιουργεί μια θετική ατμόσφαιρα ότι, επιτέλους, αυτά τα ζητήματα τίθενται στο δημόσιο διάλογο στην Τουρκία χωρίς το φόβο της τιμωρίας όπως γινόταν μέχρι πρόσφατα. Η δημόσια συζήτηση ωφελεί την αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας και συμβάλλει στην αποκατάσταση των αστικών δικαιωμάτων των τούρκων υπηκόων που έχουν την ιδιότητα του μέλους μιας μη μουσουλμανικής μειονότητας στη χώρα αυτή. Μια σειρά από αποφάσεις της ΕΕ ζητούν από την Τουρκία να προσαρμοστεί στα ευρωπαϊκά πρότυπα και οι δηλώσεις Ερτογάν αποτελούν σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση…