Αγωγός με ταχύ ρυθμό

Στις 13 Οκτωβρίου Τουρκία και Ισραήλ έθεσαν τα θεμέλια για μια σημαντική συμφωνία που ενδιαφέρει από κάθε άποψη την ευρεία ανατολική Μεσόγειο, ασφαλώς και την Κύπρο. Οι υπουργοί ενέργειας των δύο χωρών Γ. Στέινιτς και Β. Αλπειράκ σε συνάντησή τους στην Κ/πολη στις 13 Οκτωβρίου εκδήλωσαν τη διάθεσή τους για την «άμεση συγκρότηση διαλόγου ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις για να εξετάσουν μελέτη βιωσιμότητας του για την κατασκευή αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου ανάμεσα στους δύο χώρες».

Σε έναν κόσμο που αλλάζει έχει τη σημασία του το γεγονός ότι ο Στέινιτς είναι ο πρώτος ισραηλινός υπουργός που επισκέπτεται την Τουρκία μετά 2010. Το κλίμα των αποφάσεων μετέφερα στη δημοσιότητα ο ισραηλινός υπουργός: «συζητήσαμε θέματα ενέργειας, ειδικότερα το ζήτημα της μεταφοράς φυσικού αερίου και τη δυνατότητα κατασκευής αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Τουρκία με στόχο τη διακίνησή του, τόσο στην Τουρκία όσο και στην Ευρώπη. Υπάρχουν και άλλες επιλογές, αλλά η επιλογή της Τουρκιας είναι ισχυρή, γι’ αυτό αποφασίσαμε να αρχίσουμε διάλογο σε υπουργικό επίπεδο». (εφ/δα, «Χουριέτ», 14 Οκτωβρίου).

Προηγήθηκε η συμφωνία για την αποκατάσταση σχέσεων στις 30 Ιουνίου, μετά τη τροπή που πήραν τα πράγματα με την επιθεση και το θάνατο 10 τούρκων πολιτών από ισραηλινούς κομάντος στην επίθεση του Μαβί Μαρμαρά το 2010. Το Ισραήλ εξέφραση δημόσια τη λύπη του, πλήρωσε 20 εκ δολάρια ως αποζημίωση στους συγγενείς των θυμάτων και βρέθηκε φόρμουλα για μερική άρση του αποκλεισμού της Γάζας ειδικά για την τουρκική βοήθεια. Ολοκληρώνεται το παζλ της αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων με την ανταλλαγή πρεσβευτών, κάτι που προβλέπεται να συμβεί μέσα στις επόμενες λίγες μέρες.

Αυτή η εξέλιξη βεβαιώνει ότι οι δύο χώρες έχουν πάρει τις αποφάσεις τους και, καθώς εξυπηρετούνται αμοιβαίως ζωτικά συμφέροντα των δύο χωρών, θα προχωρήσουν με τις συμφωνίες για την κατασκευή αγωγού με ταχύ ρυθμό. Φράση κλειδί το ότι είπε ο ισραηλινός Υπουργός πως «υπάρχουν και άλλες επιλογές, αλλά η επιλογή της Τουρκιας είναι ισχυρή», συνεπώς οι άλλες επιλογές έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα, ή έχουν απορριφθεί, και έτσι οι δύο χώρες θα προχωρήσουν στην υλοποίησή της χωρίς να εξαρταται η απόφασή του από αποφάσεις άλλης ή άλλων χωρών.

Είναι πέρα από σαφές ότι οι δύο χώρες αισθάνονται ότι έχουν τη θέληση, τα μέσα και την τεχνογνωσία που διαθέτουν οι εταιρείες για να προχωρήσουν ώστε μέσα σε τρία χρόνια από την έναρξη του έργου, αυτό να έχει ολοκληρωθεί. Νετανιάχου και Ερτογάν εννοούν να δώσουν λύσεις στη βάση της αμοιβαιότητας των συμφερόντων τους. Η Τουρκία παίρνει φυσικό αέριο, γίνεται ισχυρότερος ενεργειακός κόμβος, θέτει τις σχέσεις της με το Ισραήλ σε νέα βάση. Το Ισραήλ βρίσκει την ασφαλέστερη λύση, κινείται δυτικά, μπορεί να γίνει πωλητής αερίου στην Ευρώπη. Και οι δύο παίζουν και σε άλλα ταμπλό, διαθέτουν πλουραλισμό στην ενεργειακή τους πολιτική. Η Τουρκία αγοράζει φυσικό αέριο από τη Ρωσία, το Ιράκ, το Αζερμπαϊτζάν, την Αλγερία, τη Νιγηρία. Το Ισραήλ, πρώτο, ενισχύει τις ενεργειακές του δυνατότητές του, δεύτερο, δεν θα εξαρτάται από την ασταθή Αίγυπτο, τρίτο, δεν θέλει να πωλεί αέριο μόνο στα «ανατολικά» του (Ιορδανία, Παλαιστινιακή Αρχή), και τέταρτο, ζητά εμμέσως, πλην σαφώς, από την Κύπρο να λάβει σημαντικές αποφάσεις σε σχέση με το κυπριακό. Με αυτή τη βάση, η συμφωνία Ισραήλ-Τουρκίας δημιουργεί νέες εξελίξεις στο ενεργειακό παιχνίδι στην περιοχή, και προκαλεί μια νέα κινητικότητα για όσους αντιλαμβάνονται πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα την επόμενη δεκαετία.