ΑΟΖ σε επτά κύκλους
Η κατάσταση στην Κύπρο και πέριξ αυτής ολοένα και περικλέκεται. Το κυπριακό παραμένει ακίνητο από τον Ιούλιο του 2017. Οι εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ ολοένα και θα αποκτούν νέες διαστάσεις. Τι κάνουμε μέσα σε αυτό το σκηνικό;
Πρώτο, εξ αρχής δεν αφήνουμε τα πράγματα να εξελιχθούν έτσι. Προβλέπουμε εγκαίρως και με τις επιλογές μας οδηγούμε την Κύπρο έξω από πιθανές περιπέτειες. Η ευθύνη για την πορεία μιας χώρας προϋποθέτει τρία στοιχεία:
Α), να μπορούμε να αποτρέπουμε το χειρότερο.
Β), να αξιοποιούμε την έγκυρη γνώση, να προσέχουμε τι λένε άτομα με ειδικές γνώσεις, να αγνοούμε τους φορείς της προχειρότητας και κάθε επιτήδειο που βάζει τη δική του προσωπική καριέρα πάνω από την Κύπρο, και,
Γ), μέσα από την ανάληψη πολιτικής ευθύνης να καθοδηγούμε τις εξελίξεις με στόχο τις εφικτές λύσεις και όχι τις πρόσκαιρης σημασίας καταγγελίες,
Δεύτερο, εκλαμβάνουμε την αλληλεγγύη ως εργαλείο που μας βοηθά να φτάσουμε ενωρίτερα στο επίκεντρο των προβλημάτων, και όχι ως μέσο για να τα αποφύγουμε. Η αλληλεγγύη δεν είναι μια πολιτική «δωρεά» στο κενό, η αλληλεγγύη στο σύστημα ΕΕ, συνιστά μια προσπάθεια να δημιουργηθούν καλύτερες ισορροπίες για να αντιμετωπιστούν τα θεμελιώδη ζητήματα που ευνοούν την Κύπρο αλλά και την ΕΕ. Η ουσιαστική αλληλεγγύη στην ΕΕ εξελίσσεται αν αφορά το κεντρικό θέμα, αν παράγει αμοιβαίως επωφελή συμφέροντα και αν βλέπει μπροστά.
Τρίτο, η ε/κ κοινή γνώμη παρακολουθεί κατά κανόνα, καθημερινές συζητήσεις στα Μέσα, που δεν διαθέτουν στοιχειώδη βάση για να φτάσουμε κάπου. Με σκέψεις ατάκτως ερριμένες παρεμποδίζεται ο ορθολογικός προβληματισμός. Κρίσιμης σημασίας θέμα είναι να εκπαιδεύουμε την κοινή γνώμη να αντιλαμβάνεται τα κεντρικά ζητήματα, και έτσι να παραμένει ενεργή στην προσπάθεια για αλλαγή.
Τέταρτο, η πλειοψηφία της ε/κ κοινής γνώμης παραμένει συνηθισμένη στην καταγγελτική ρητορεία που εκφράζεται στις περισσότερες τηλεοπτικές ή ραδιοφωνικές συζητήσεις. Επιπρόσθετα, ορισμένοι θεωρούν ότι όσο πιο πολλές επιθετικές φράσεις χρησιμοποιήσουμε για την Τουρκία, θα πέσει μια ώρα ενωρίτερα ο «εχθρός στη θάλασσα». Έτσι, όμως, η ε/κ κοινή γνώμη βλέπει στον καθρέφτη μόνο τον εαυτό μας, όχι τον εαυτό μας μαζί με τον περιβάλλοντα κόσμο.
Πέμπτο, ο καταγγελτικός λόγος οδηγεί την κοινή γνώμη στη συναισθηματική φόρτιση, στην απογοήτευση, εν τέλει στην εγατάλειψη κάθε προσπάθειας για να δούμε τα πράγματα πέρα από το συγκυριακό. Η πολιτική διαπάλη δεν αντικαθίσταται από καταγγελίες. Η στρατηγική της καταγγελίας οδηγεί στην περιχαράκωση, και αυτή με τη σειρά της οδηγεί στην παραίτηση. Ο ανορθολογισμός έχει κατάληξη: με τις επιλογές μας να οδηγούμε τα πράγματα στα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που διακηρυκτικά επιδιώκουμε.
Έκτο, η πολιτική της καταγγελίας οδηγεί στη διαμόρφωση μιας κοινής γνώμης που ψάχνει την περιχαράκωση ως «λύση» και τη στασιμότητα ως «επιβεβαίωση». Αυτή είναι μια συνταγή που οδηγεί στην αδυναμία επιρροής πάνω στις εξελίξεις γιατί καλλιεργεί την εντύπωση ότι η ευθύνη για τη δική μας πορεία μεταφέρεται στους ώμους άλλων (κράτη, εταιρείες εξόρυξης, εξωτερικοί οργανισμοί). Ωστόσο, η πολιτική ευθύνη για όσα μάς αναλογούν αφορά την εκλεγμένη κυβέρνηση και γενικά την πολιτική ηγεσία και τη δυνατότητά μας να προβλέπουμε εξελίξεις και να καθοδηγούμε τα πράγματα σε καλύτερες μέρες.
Έβδομο, η συρρίκνωση του κυπριακού ελληνισμού δεν συντελείται μόνο από την παγίωση των τετεσμένων της εισβολής. Συντελείται και εν μέσω της ανυποχώρητης στάσης στα επουσιώδη και της σιωπής στα μεγάλα και τα σημαντικά. Η αδυναμία επιρροής στις εξελίξεις οδηγεί στον αποσυντονισμό της διαπραγματευτικής διαδικασίας για την επίλυση του κυπριακού, στην κατάτμηση του ερευνητικού προγράμματος στην ΑΟΖ, σκαλί- σκαλί στην ακόμα πιο μικρή Κύπρο.
Λάρκος Λάρκου