Απο τη Λευκωσία στην Αμμοχωστο…
Ο Τ. Ερτογάν επιβεβαίωσε τις εκτιμήσεις ότι η Τουρκία πλέον έχει αναδιαμορφώσει την εξωτερική της πολιτική. Σε δηλώσεις μετά από συνάντησή του με τον φινλανδό ομόλογό του Γ. Κατάϊνεν είπε
«ότι η χώρα του είχε αποκτήσει καθεστώς υποψήφιας για ένταξη χώρα, στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ το 1999 στο Ελσίνκι, γι’ αυτό το λόγο έχει για μας ιδιαίτερη σημασία». Πρόσθεσε ότι για τη χώρα του η ΕΕ είναι «στρατηγική επιλογή, αλλά, δυστυχώς μπορώ να πω ότι υπάρχει μεγάλη απόκλιση από πλευράς χωρών μελών της ΕΕ, ως προς το θέμα του σεβασμού προς τα συμφωνηθέντα», (ΚΥΠΕ, 19 Απριλίου) .
Στο κυπριακό επανέλαβε την τουρκική θέση ότι «η προεδρία της Νότιας Κύπρου στην ΕΕ θα περάσει για μας με μία διακοπή έξι μηνών, διότι δεν αναγνωρίζουμε ένα τέτοιο κράτος. Δεν μπορούμε να βρεθούμε στο ίδιο τραπέζι με ένα κράτος που δεν αναγνωρίζουμε. Αλλά θα συνεχιστούν οι συνομιλίες με τα όργανα της ΕΕ με τα δικά μας όργανα». Συνιστά μια μικρή διαφοροποίηση από όσα κάθε λίγο δηλώνει ο πολυπράγμων Ε. Μπαγίς.
Ταυτόχρονα ο Τ. Ερτογάν θεώρησε ότι «ορισμένες χώρες μέλη της ΕΕ δεν προσεγγίζουν θετικά τις προτάσεις της Τουρκίας στο θέμα των λιμανιών, εμείς έχουμε πει ότι εάν αυτό γίνει με αμοιβαίο τρόπο, λέμε ναι, αλλά δεν θα δούμε ποτέ θετικά το να μας ζητούνται κάποια πράγματα μονομερώς…και επιπρόσθετα δεν έχουν τηρηθεί οι λόγοι που είχαν δοθεί, με σημαντικότερο αυτόν σχετικά το απευθείας εμπόριο και την ελεύθερη διακίνηση, αυτή η κατάσταση είναι αδικία προς τους τουρκοκυπρίους».
Επί της ουσίας των θέσεων Ερτογάν, τα εξής:
- Θέτει η Τουρκία ως στρατηγική της επιλογή την ένταξη στην ΕΕ αλλά ο Ερτογάν λέει ότι «δυστυχώς μπορώ να πω ότι υπάρχει μεγάλη απόκλιση από πλευράς χωρών μελών της ΕΕ, ως προς το θέμα του σεβασμού προς τα συμφωνηθέντα». Η Τουρκία μπορούσε να ξεπεράσει ορισμένες παραδοσιακές αντιδράσεις απέναντί της στην ΕΕ, με αλλαγή ανάλυσης στο κυπριακό: η επίλυση του κυπριακού μπορεί να αφαιρέσει διαφωνίες ή και προσχήματα στο χώρο της ΕΕ. Η περισσότερη προσοχή –και αποδοχή- βασικών ανησυχιών της ε/κ πλευράς -πχ. ασφάλεια, εγγυήσεις με την σφραγίδα της ΕΕ- θα διευκόλυνε εξελίξεις και στην ευρωπαϊκή της πορεία. Δεν το επέλεξε.
- Κατέχεις στρατιωτικά το 37% του κυπριακού εδάφους για 38 χρόνια και (τώρα) λες ότι «ορισμένες χώρες μέλη της ΕΕ δεν προσεγγίζουν θετικά τις προτάσεις της Τουρκίας στο θέμα των λιμανιών, εμείς έχουμε πει ότι εάν αυτό γίνει με αμοιβαίο τρόπο, λέμε ναι, αλλά δεν θα δούμε ποτέ θετικά το να μας ζητούνται κάποια πράγματα μονομερώς..». Αυτό δείχνει μια ιδιαιτέρως αντιευρωπαϊκή στάση και προσέγγιση. Κατέχεις στρατιωτικά αλλά στο ζήτημα των λιμανιών ζητάς «αμοιβαίο τρόπο» ή και «όχι μονομερείς ενέργειες»! Δεν δουλεύει έτσι το σύστημα ΕΕ: δεν γίνεται κάθε φορά να ζητάς όπως κάνει η παραδοσιακή διπλωματική σχολή της Άγκυρας «μικρά πακέτα» με εκατέρωθεν κινήσεις (π. χ. Αμμόχωστος-Τύμπου). Στο κυπριακό η Τουρκία χρειάζεται να «δώσει» χωρίς «αμοιβαίο τρόπο» γιατί μόνο έτσι μπορεί να ανοίξει δρόμος προς την επίλυση!
- Ο Τ. Ερτογάν δεν επιλέγει να μιλά γιαplanB στο κυπριακό, πάνω στο οποίο φαίνεται να εξασκούνται άλλοι τούρκοι ή τ/κ πολιτικοί. Ξεπέρασε την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ με τη φράση «προεδρία της Νότιας Κύπρου στην ΕΕ, που θα περάσει για μας με μία διακοπή έξι μηνών, διότι δεν αναγνωρίζουμε ένα τέτοιο κράτος».
- Η Τουρκία, ωστόσο, φαίνεται να επεξεργάζεται ορισμένα σενάρια σε περίπτωση που ο ΓΓ του ΟΗΕ κηρύξει αδιέξοδο στο κυπριακό. Δεν φαίνεται να συμφωνούν όλοι οι πολιτικοί της σε αυτό. Πιο επιφυλακτικός ο Γκιουλ, πιο ασαφής ο Ερτογάν, δημιουργός των σεναρίων ο Νταβούτογλου, με οπαδό του τελευταίου τον Ν. Έρογλου. Δεν μπορεί κανείς να υποτιμήσει την ασάφεια αυτή, ούτε να αγνοήσει την περίπτωση ενός χειρισμού της κλειστής περιοχής των Βαρωσίων. Η μελέτη των σεναρίων από την ε/κ πολιτική ηγεσία είναι επιτακτική: δύο μήνες πριν να ανοίξουν τα οδοφράγματα στην κατοχική γραμμή το 2003, ο Σ. Ντενκτάς το είπε δημόσια! Η Τουρκία ενδέχεται να κάνει ορισμένες κινήσεις που θα επιχειρήσουν να φέρουν το κέντρο βάρους των ειδήσεων από τη Λευκωσία στην Αμμόχωστο…