Απο την Λαγκάρτ στο αναπτυξιακό πρόγραμμα

Η δήλωση Λαγκάρτ είναι σημαντική. Δήλωσε ότι «αξίζουν συγχαρητήρια στην Κύπρο για την εντυπωσιακή της απόδοση στο πρόγραμμα. Σήμερα η Κύπρος βρίσκεται σε μια πολύ ισχυρότερη θέση σε σύγκριση με πέρυσι». Η Κ. Λαγκάρντ κάνει αναφορά στην πρόοδο σχετικά με την ανακεφαλαιοποίηση και την αναδιάρθρωση των Τραπεζών και του Συνεργατισμού, «πράγμα που έχει ήδη επιφέρει μιαν αίσθηση σταθερότητας στο οικονομικό σύστημα» και «ότι έχουν γίνει βήματα για τη δρομολόγηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων στο κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας, στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και στη φορολογική διοίκηση» ( εφημερίδα «ο Φιλελεύθερος», 8 Ιουνίου).

Θεωρώ ότι αυτή η δήλωση αποτυπώνει μια πραγματικότητα. Σε σχέση με την κατάσταση πραγμάτων τον Μάρτιο του 2013 η Κύπρος έχει κάνει βήματα προόδου, απέφυγε (πράγμα σημαντικότατο) την χρεοκοπία και έθεσε βάσεις για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος μέσα από την ανακεφαλαιοποίηση και τις συγχωνεύσεις.

Η πιο πάνω διαπίστωση δεν είναι ολοκληρωμένη, καθώς η πραγματική οικονομία και οι οικονομικές πολιτικές δεν μπορούν να συμφωνήσουμε στο σύνολό τους με την άποψη Λαγκάρτ –για παράδειγμα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια φτάνουν τα 16 δις. Το κρίσιμο ερώτημα (μαζί με την «αίσθηση σταθερότητας στο οικονομικό σύστημα») είναι σαφές: ποιο είναι σήμερα το αναπτυξιακό σχέδιο πέρα από την μνημονιακή σύμβαση; Πάνω σε αυτό το πεδίο κρίνεται το σύνολο μιας πολιτικής καθώς συνδέεται,

1. με τη διαμόρφωση ενός προγράμματος μεταρρυθμίσεων που συνδέονται με την ανάπτυξη και είναι προϊόν ενός «κυπριακού σχεδίου» για την ανάπτυξη. Ποιες πολιτικές αφορούν ένα διαφορετικό πλάνο που αντιμετωπίζει τα προβλήματα και ενισχύσει την ανάπτυξη δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.

2. με τον σχεδιασμό ενός δικτύου αλλαγών στο κράτος που θα το καταστήσει περισσότερο αποτελεσματικό και λιγότερο γραφειοκρατικό, αντιαναπτυξιακό. Άρα μεταφορά εξουσιών στο επόμενο επίπεδο -από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στους Υπουργούς, από του Υπουργούς στους Επάρχους, από τους Επάρχους στους Διευθυντές Τμημάτων.

3. με την αποφασιστική προώθηση μιας πολιτικής συνένωσης δήμων και κοινοτήτων. Μια χώρα με τον πληθυσμό της Κυπρου τα 34 δημαρχεία, μοιάζουν με απίστευτης έκτασης κακή διάρθρωση της περιφερειακής εξουσίας.

4. με την αταλάντευτη προώθηση της νομοθετικής αλλαγής για κινητικότητα ή και μετατάξεις στο δημόσιο για να επιλυθούν προβλήματα στελέχωσης και να ισορροπήσει το σύστημα τώρα που βρίσκεται στα κάτω του.

5. με την ρωμαλέα προώθηση της πολιτικής της συνέργειας ανάμεσα στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για την υλοποίηση μεγάλων έργων. Επιτυχημένα κυπριακά «πρότυπα» υπάρχουν (π.χ.αεροδρόμιο Λάρνακας) , η συνέχεια χρειάζεται την απαιτητική προώθησή τους.

6. με την αξιοποίηση της μεγάλης περιουσίας του δημοσίου και της χαλίτικης γης που για δεκαετίες παραμένουν ένας αδρανής αναπτυξιακός γίγαντας.

7. με την πειστική επιχειρηματολογία απέναντι στην κυπριακή εκκλησία ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η παράδοξη κατάσταση με την τεράστια και ανεκμετάλλευτη περιουσία της, την ίδια στιγμή που αναπτύσσει συχνά ατροφική επιχειρηματική δράση. Η κρίση δεν φαίνεται να την έχει διδάξει κάτι, αλλά η κρίση σημαίνει να τεθούν επί τάπητος πτυχές αυτής της ασύμβατης σχέσης κυπριακού κράτους-κυπριακής εκκλησίας.

8. με την δομική ανεργία να κινείται στο 17% και την ανεργία στη νεολαία στο 40%, το θέμα συνιστά μια επείγουσα προγραμματική αναγκαιότητα που ζητεί σχεδιασμό και πολιτική αξιολόγηση ως προς τους ρυθμούς υλοποίησής της πολιτικής που αφορά την πραγματική οικονομία και τις πολιτικές που διευκολύνουν τις ξένες επενδύσεις και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

9. με τις μεγάλες αλλαγές όπως αυτές με το ΓΕΣΥ να μην εξαρτώνται από την ατομική επίδοση ενός Υπουργού Υγείας (λ.χ. πιο αργός ο προηγούμενος, πιο δραστήριος ο σημερινός) αλλά να χρειάζεται συντονισμένη εποπτεία γιατί είναι ωφέλιμο για όλους, και ύστερα γιατί «θα το ελέγξει η τρόικα».

10. με την αποδοχή της αρχής ότι καμμιά χώρα δεν θα μπορέσει να περάσει σε βιώσιμη ανάπτυξη αν δεν μεταρρυθμίσει το εκπαιδευτικό της σύστημα. Η αλλαγή στην παιδεία είναι ο «ορισμός» της μεταρρύθμισης με τη συνεχή προσαρμογή του συστήματος στις ανάγκες της εποχής για να προσφέρει στη νέα γενιά τα εφόδια που συνδέονται με τις σημερινές συνθήκες. Αν είναι σε εκκρεμότητα το νομοσχέδιο για την αλλαγή στον τρόπο διορισμού των εκπαιδευτικών από το 1991, και αν σήμερα το Υπουργείο Παιδείας αναμένει μια (ακόμα) έκθεση του ΟΟΣΑ για την κατάσταση του συστήματος, αυτό εξηγεί γιατί η κυπριακή παιδεία παραμένει προσηλωμένη σε ξεπερασμένα πρότυπα και αδυνατεί να «τρέξει» στο διεθνή ανταγωνισμό.

Τα πιο πάνω, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι αναγκαία η διαμόρφωση ενός συνολικού σχεδίου για μεγάλες μεταρρυθμίσεις που θα καλύψουν την πραγματική οικονομία και θα δώσουν βάθος και αναπτυξιακό ρυθμό σε όλο το εύρος της. Ένα συνολικό αναπτυξιακό πρόγραμμα, σημαίνει, πρώτα, επεξεργασία του με στόχο την έξοδο από την κρίση μέσα από την ανάπτυξη, μετά, διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους, ύστερα, αποφασιστικότητα και εποπτεία στην εφαρμογή του, και, οπωσδήποτε συμμετοχή προσώπων που συμβολίζουν μια μεταρρύθμιση και κινητοποιούν μια δυναμική. Μεταρρυθμιστική πολιτική σημαίνει σχέδιο, κοινωνική συμμετοχή, επικοινωνιακή υποστήριξη και πρόσωπα που θα την εκφράσουν στις βασικές της κατευθύνσεις.