Ατζέντα με Μπαρόσο – Ρομπάϊ
Η συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη με τους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπέι και και της Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο είχε ως αποκλειστικό θέμα συζήτησης τις τελευταίες εξελίξεις στο κυπριακό. Σύμφωνα με ανταπόκριση του ΚΥΠΕ στις 25 Οκτωβρίου «κυβερνητικές πηγές υπογράμμισαν το έντονο ενδιαφέρον των κοινοτικών αξιωματούχων για την επίλυση του κυπριακού, το οποίο αποδίδουν σε τρεις λόγους: στο γεγονός ότι το θεωρούν ευρωπαϊκό θέμα, στο ό,τι η επίλυσή του θα μπορούσε να δώσει μια νέα δυναμική στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και στο ενεργειακό. Οι δύο κοινοτικοί αξιωματούχοι βλέπουν θετικά την πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης θεωρώντας ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει παράλληλα με την έναρξη της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού. Αναφορικά με την κυπριακή πρόταση για μεγαλύτερη εμπλοκή της ΕΕ στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, την θεωρούν θετική, αλλά επιθυμούν όπως το θέμα εξεταστεί σε μεταγενέστερο στάδιο όταν θα ξεκινήσει η διαδικασία στην πράξη». Η εφημερίδα ο «Φιλελεύθερος» στις 26 Οκτωβρίου με πληροφορίες επίσης από τις Βρυξέλλες γράφει ότι «η αντίδραση Μπαρόσο στο αίτημα Αναστασιάδη ήταν: «Εσείς αρχίστε τις απευθείας συνομιλίες για λύση του Κυπριακού και εμείς στη συνέχεια θα εξετάσουμε το αίτημά σας για ενισχυμένη εμπλοκή της Ε.Ε. στη διαδικασία».
Από τα πιο πάνω στοιχεία διαφαίνονται τρία συμπεράσματα:
Α) Ότι τίθεται το ζήτημα της συμμετοχής της ΕΕ στις διαδικασίες λύσης του κυπριακού στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο (Ρομπάι, Μπαρόσο). Είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο από την ημέρα της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ (1 Μαίου 2004) και από την υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης στην Αθήνα (16 Απριλίου 2003), συνεπώς θεωρώ την εξέλιξη αυτή ιδιαίτερης σημασίας για την επιτυχή έκβαση της όλης προσπάθειας.
Β) Η συζήτηση είναι δυναμική, καθώς οι δύο ηγέτες της ΕΕ βλέπουν τη συμμετοχή της ΕΕ με την έναρξη ή μετά την έναρξη των συνομιλιών για επίλυση, συνεπώς αυτό δίνει χρονικό περιθώριο για να βρεθεί η πιο κατάλληλη λύση τόσο στο ζήτημα του ονόματος που θα εκπροσωπήσει την Ένωση στις συνομιλίες όσο και του πλαισίου που θα διέπει την αποστολή του.
Γ) Είναι σημαντικό να συνδυαστεί η συζήτηση αυτή, με ένα ευρύτερο πακέτο θεμάτων που περιβάλλουν το κυπριακό, δεν «παρακάθηνται» στις συνομιλίες, αλλά, αποτελούν πραγματικό τους περιεχόμενο όπως είναι οι ευρωτουρκικές σχέσεις και τα κεφάλαια που η Κυπριακή Δημοκρατία έχει παγώσει εξαιτίας της άρνησης της Τουρκίας να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας. Παγώνεις κεφάλαια για να κερδίσεις σε χρονικό σημείο που εσύ επιλέγεις, κάτι πιο σημαντικό, κάτι που να υπερτερεί με σαφήνεια σε πλεονεκτήματα από το πάγωμά τους. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι σημαντικό η Λευκωσία να κεφαλαιοποιήσει την πολιτική ισχύ της συμμετοχής στην ΕΕ και να την αξιοποιήσει προς όφελος της επίλυσης. Η μόνη αξία που υπερτερεί σε σχέση με κεφάλαια και πρωτόκολλα είναι η αξία της ελευθερίας της Κύπρου, μιας Κύπρου χωρίς κατοχικά στρατεύματα, ενταγμένης στο σύστημα αξιών και θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ.