Χ. Ροζάκης: μια εφικτή συνθήκη ασφάλειας

Στο ρεπορτάζ του ΚΥΠΕ που υπογράφει ο Γρ. Σάββα στις 23 Μαρτίου, γίνεται εκτενής αναφορά στην ομιλία του καθηγητή Χρίστου Ροζάκη σε εκδήλωση του ΟΠΕΚ στη Λευκωσία σχετικά με το ρόλο της ΕΕ στο περιβάλλον ασφαλείας στην επίλυση του Κυπριακού. Το ρεπορτάζ έχει ως εξής:

«Στην ομιλία του, ο κ. Ροζάκης, πανεπιστημιακός, πρώην αντιπρόεδρος του ΕΔΑΔ και πρώην ΥΦΥΠΕΞ της Ελλάδας, είπε πως οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις, σε συνδυασμό με τις κοσμογονικές εξελίξεις, είναι μια ευκαιρία αντικατάστασης της συνθήκης εγγυήσεως, την οποία χαρακτήρισε «αναχρονιστική», καθώς, όπως είπε, «δεν υπάρχουν συνθήκες εγγυήσεων στον 20ο αιώνα πέραν από την Κύπρο». Σύμφωνα με τον κ. Ροζάκη, υπάρχουν τέσσερις εναλλακτικές λύσεις που θα μπορούσαν να εξεταστούν για αντικατάσταση της Συνθήκης.

Πρόκειται για την συνέχιση της σημερινής παρουσίας των Ηνωμένων Εθνών με ενισχυμένες και εξειδικευμένες αρμοδιότητες στο έδαφος της Κύπρου, την παρουσία Νατοϊκών δυνάμεων, που, όπως είπε, δεν φαίνεται να ευνοείται από τη σημερινή συγκυρία, την παρουσία δυνάμεων από την ΕΕ ή ένα μείγμα λύσεων υπό τον ΟΗΕ, «που να αναθέσει ως υπεργολαβία στην ΕΕ να αναλάβει με δικές της δυνάμεις το ρόλο της ασφάλειας της Κύπρου».

«Η τελευταία εκδοχή είναι η πιο πραγματοποιήσιμη», πρόσθεσε. Η εκδοχή αυτή, συμπλήρωσε, πρέπει να έχει ημερομηνία λήξης, που καταδεικνύει ότι τελειώνει η περίοδος μετάβασης στην νέα κατάσταση πραγμάτων στην Κύπρο. Κατά τον κ. Ροζάκη, η συμφωνία θα πρέπει προβλέπει αποκλειστική συμμετοχή δυνάμεων από χώρες της ΕΕ, χωρίς την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο, να προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες των δυνάμεων αυτών, ο ακριβής αριθμός τους και η κατανομή τους στο έδαφος της Δημοκρατίας και η συμφωνία θα πρέπει να γίνει μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των τριών εγγυητριών δυνάμεων, οι οποίες θα δεσμευτούν με την υπογραφή τους «για να μην υπάρχει οποιαδήποτε σκιά».

Σύμφωνα με τον κ. Ροζάκη, «η νέα συμφωνία δεν θα ονομάζεται συνθήκη εγγυήσεων για να υπάρχουν κατάλοιπα του παρελθόντος», αλλά θα μπορούσε να ονομαστεί συνθήκη ασφάλειας. Ο κ. Ροζάκης είπε πως η συμφωνία αυτή θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από την Τουρκία και τους Τ/κ, αφού δεν θα συμμετέχει η Ελλάδα στη νέα αυτή συνθήκη.

Απαντώντας σε ερωτήσεις, ο κ. Ροζάκης είπε πως ο ίδιος δεν θεωρεί ότι η ένταξη της Κύπρου από μόνη της είναι αρκετή για να αποκαταστήσει τα πράγματα, «διότι θα υπάρξει μεγάλη αρνητική αντίδραση από την Τουρκία και τους Τ/κ». «Μια μέση λύση όπου η ΕΕ να είναι ο βασικός παράγοντας των εγγυήσεων μιας νέας συνθήκης, που δεν θα ονομάζεται εγγυήσεων αλλά ασφάλειας, είναι κάτι το οποίο είναι θεμιτό και μακροπρόθεσμα επιθυμητό, με την προϋπόθεση ότι η νέα συνθήκη θα είναι μεταβατική, θα έχει μια δεδομένη ημερομηνία λήξης», είπε, επισημαίνοντας ότι αυτή η συνθήκη θα μπορούσε να είχε διάρκεια 10 με 15 χρόνια».

Παραθέτω τις σκέψεις του καθηγητή Ροζάκη ως έχουν. Κατά τη γνώμη μου, για πρώτη φορά, διατυπώνεται δημόσια, ένα αξιόπιστο πλαίσιο λύσης επί του ζητήματος της ασφάλειας στη διαδικασία επίλυσης. Ο καθηγητής Χ. Ροζάκης, είναι βαθύς γνώστης του κυπριακού ζητήματος, γνωρίζει παλαιές και νέες παραμέτρους του, συμμετέχει από διάφορες θέσεις στην παραγωγή πολιτικής σχετικά με το κυπριακό και τις ε/κ σχέσεις. Αυτή του η ιδιότητα δίνει στην πρότασή του βάρος και προοπτική. Όσοι ενδιαφέρονται για εφικτές επιδιώξεις, ικανές να αλλάξουν την πορεία της νήσου ας προσέξουν τις σκέψεις του καθηγητή. Η πρότασή του είναι πλήρης και ρεαλιστική.