Δημόσιος διάλογος για την “ομοσπονδιακή Τουρκία”

Είναι μια συνήθης πρακτική του Τ. Ερτογάν. Όταν θέλει να πάει μπροστά, στρέφεται πίσω, αντλεί υλικό και παραδείγματα από την οθωμανική  ιστορία για να δείξει ένα δρόμο για το μέλλον! Στις 29 Μαρτίου δήλωσε ότι «οι ισχυρές χώρες έχουν αποκεντρωμένα συστήματα διοίκησης. Είναι σημάδι δύναμης και επιταχύνει την ανάπτυξη. Αν κοιτάξετε την ισχυρή οθωμανική αυτοκρατορία, υπήρχε Λαζιστάν και Κουρδιστάν», προσθέτοντας ότι «είναι πρόθυμος να συζητήσει την σταδιακή μετάβαση σε ένα περισσότερο ομόσπονδο κράτος με μεταφορά κάποιων αρμοδιοτήτων σε τοπικές κυβερνήσεις». Αυτό το στοιχείο αποτελεί την πιο δύσκολη μάχη στη σύγχρονη Τουρκία γιατί δεν είναι ένα γεωγραφικό στοίχημα όπως είναι στη Γερμανία ή ένα ώριμο θέμα όπως είναι στις  ΗΠΑ. Η Τουρκία διαθέτει μια ισχυρή, μάχιμη, οπισθοδρομική ιδέα που ταυτίζει το κράτος με το έθνος και θεωρεί ότι κάθε τι άλλο, όχι μόνο απαγορεύεται να υπάρχει αλλά και αν το δηλώσει δημόσια, αποτελεί αδίκημα.

Η δήλωση Ερτογάν θέτει στη δημόσια συζήτηση της χώρας αυτής, το πιο πολύπλοκο κεφάλαιο της σύγκρουσης μεταρρυθμιστών και οπισθοδρομικών στη σημερινή Τουρκία. Μια Τουρκία για τους τούρκους και για όσους  απογορεύεται να είναι άλλοι, ή μια Τουρκία με κυρίαρχη εθνότητα την τουρκική και θεμελιώδη δικαιώματα στους μη τούρκους υπηκόους της; Μια ομοσπονδιακή Τουρκία με αυτονομία στους κούρδους, τους λαζούς, τους αλεβίτες καθώς και τις μειονότητες στην Κ/πολη (έλληνες, αρμένιοι, κυρίως), ή μια Τουρκία μονολιθική- καθημερινός πελάτης του ΕΔΑΔ; Η αναθεώρηση του τουρκικού συντάγματος κινείται με βραδείς ρυθμούς και δύσκολα μπορεί να προβλέψει κανείς με ποιους συσχετισμούς δύναμης ή τρόπους θα επιδιώξει το ΚΑΔ την  προώθησή της. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα –μέλος ακόμα της Σοσιαλισικής Διεθνούς!- υπονομεύει και καταγγέλλει κάθε μεταρρύθμιση που φέρνει την Τουρκία πιο κοντά στην ευρωπαϊκή πρακτική, γιατί βρίσκεται σε βαθειά κρίση ταυτότητας και ηγεσίας, με μια δράση εξαιρετικά αναχρονιστική και πολύ κοντά στο κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης του Ν. Μπαχτσελί.

Παρόλα αυτά το τρένο κινείται εξαιτίας της ευρύτατης απήχησης του Τ. Ερτογάν και της πολιτικής που εφαρμόζει για βήμα βήμα προσέγγιση με τους κούρδους μέσω του Α.  Οτσαλάν και την επικοινωνία με φιλοκουρδικές δυνάμεις  στο τουρκικό κοινοβούλιο. Η δήλωσή του για «αποκεντρωμένα συστήματα διοίκησης» συνδέεται με την ιστορική πρωτοβουλία του να βρει διαύλους επικοινωνίας με τους κούρδους . Είναι σημάδι ρεαλισμού ότι οι πιο πάνω δηλώσεις Ερτογάν συνδέονται με εκείνες που έκανε ο Α. Οτσαλάν στις 21 Μαρτίου στο Ντιγιάρμπακιρ με την ευκαιρία του Νεβρόζ: «ο αγώνας μας δεν ήταν ενάντια σε καμία φυλή, θρησκεία ή ομάδα. Ο αγώνας μας ήταν ενάντια σε κάθε είδους πίεση και καταδυνάστευση. Σήμερα ξυπνάμε σε μία νέα Μέση Ανατολή, μία νέα Τουρκία και ένα νέο μέλλον. Μία καινούρια εποχή ξεκινά σήμερα… η βάση ενός νέου αγώνα είναι οι ιδέες, η ιδεολογία και οι δημοκρατικές πολιτικές. Καλώ όλους να δημιουργήσουν ένα δημοκρατικό νεωτερισμό για να ξεφύγουν από αυτές τις πιέσεις που στρέφονται ξεκάθαρα εναντίον της ιστορίας και της αδελφότητας».