“Δόγμα” Μπαρόσο για την Κύπρο
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Χ. Μ. Μπαρόσο ελάχιστους μήνες πριν την ολοκλήρωση της θητείας του έδωσε την πιο σημαντική του συνέντευξη που συνδέεται με την Κύπρο και το κυπριακό. Στις 16 Φεβρουαρίου είπε τα εξής στην εφημερίδα «ο Φιλελεύθερος».
1. «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης «έχει επιδείξει ισχυρό θάρρος και αποφασιστικότητα, ασκώντας πίεση για να πάρει αυτή τη διακήρυξη (Κοινό Ανακοινωθέν με Έρογλου) που συμφωνήθηκε… Αξίζει μιας ισχυρής πολιτικής στήριξης από τα πολιτικά κόμματα της Κύπρου» και «όχι παρτιζάνικες προσεγγίσεις». Ζητά «γενική πολιτική συναίνεση» για διαχείριση των δύο μεγάλων μετώπων, της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος και της επανόδου της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης.
2. Σε ότι αφορά στο Κυπριακό, ο Χ. Μπαρόζο αναφέρει πως «η ΕΕ μπορεί και θα ενισχύσει περαιτέρω την εμπλοκή της, την παρουσία και τη συμμετοχή της στη διαδικασία», ενώ παράλληλα υπογραμμίζει πως η λύση «πρέπει να είναι σύμφωνη με τις αρχές της ΕΕ και συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο» και πως «την ίδια ώρα το ευρωπαϊκό κεκτημένο δεν πρέπει να εκληφθεί ως εμπόδιο για μια λύση».
3. Το ζήτημα επιστροφής της περίκλειστης Αμμοχώστου στους νομίμους κατοίκους της «ξεκάθαρα μπορεί να αποτελέσει μέρος ενός πακέτου Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης». Η υλοποίηση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, προϋποθέτει να τύχουν αποδοχής και να συμφωνηθούν και από τις δύο πλευρές, ενώ σημειώνει ότι «θα αναμέναμε από την Τουρκία να διευκολύνει τη διαδικασία».
4. Δηλώνει ότι θα ζητήσει από τον εκπρόσωπό του στις απευθείας διαπραγματεύσεις Πήτερ Βαν Νούφελ, «να παίξει έναν ενεργότερο ρόλο στην ενίσχυση και διευκόλυνση της διαδικασίας ενσωμάτωσης» και ότι θα του δώσει εντολή «για επίβλεψη της ομαλής ενσωμάτωσης των Τουρκοκυπρίων στην ΕΕ».
5. Για τα ευρωτουρκικά επισημαίνει πως δεν υπάρχουν «λευκές επιταγές» στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, ενώ δηλώνει ότι η Επιτροπή «τάσσεται υπέρ του ανοίγματος των τουρκικών διαπραγματευτικών κεφαλαίων 23-24 για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα και τη Δικαιοσύνη» για τα οποία, ως γνωστόν, έχει διαφορετική άποψη η Κυπριακή Δημοκρατία.
Στα θέματα της οικονομίας ο Μπαρόσο υποστηρίζει ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης «επιδεικνύει ισχυρή αποφασιστικότητα και θάρρος στην υλοποίηση του προγράμματος οικονομικής στήριξης» και καλωσόρισε τις τελευταίες θετικές αξιολογήσεις από την ΕΕ και το ΔΝΤ για τον τρόπο με τον οποίο υλοποιείται αυτή η προσαρμογή. Επίσης διαβεβαιώνει πως η Ομάδα Στήριξης που έχει δημιουργήσει η Επιτροπή θα βοηθήσει την Κύπρο στην αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων κονδυλίων μέσω διάφορων ευρωπαϊκών προγραμμάτων, περιλαμβανομένων και των Διαρθρωτικών Ταμείων». Σημειώνει πως «ευρωπαϊκά κονδύλια θα παρασχεθούν στην Κύπρο, σε ποσά περίπου 860 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να επενδυθούν στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας».
Ο Πρόεδρος Μπαρόσο διατυπώνει σημαντικές θέσεις σε μια ιδιαίτερα πολύπλοκη φάση του κυπριακού. Ορισμένες θέσεις του είναι παραγωγικές, έχουν θετικό πρόσημο, βοηθούν να προχωρήσει η διαδικασία. Δίνει ισχυρή κάλυψη στην επικείμενη επανέναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών, καλώντας σε «γενική πολιτική συναίνεση» για τη διαχείριση των δύο μεγάλων μετώπων, της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος και της επανόδου της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης.
Ορισμένες σκέψεις του δεν βρίσκονται στην πιο κατάλληλη τροχιά. Ο Μπαρόσο σκέφτεται να ζητήσει «από τον εκπρόσωπό του στις απευθείας διαπραγματεύσεις Πήτερ Βαν Νούφελ να παίξει έναν ενεργότερο ρόλο». Αυτό δεν βοηθά. Η ΕΕ αξίζει και πρέπει να παίξει διαφορετικό ρόλο, συνεπώς χρειάζεται ποιοτική αναβάθμιση της παρουσίας της στις συνομιλίες. Δεν χρειάζεται μια αβαθής παρουσία αλλά μια ισχυρή, διακριτή και πολιτικά ορατή εκπροσώπηση.
Η Προεδρία Μπαρόσο στην Επιτροπή μπορεί να μην άφησε ένα ισχυρό στίγμα δραστηριότητας στο σύνολο της ΕΕ, μπορεί να χαρακτηρίστηκε από ατολμία, αλλά και αυτά που πέτυχε δεν είναι ασήμαντα –κυρίως, διατήρηση της συνοχής στην πιο δύσκολη περίοδο της πολιτικής εξέλιξης της Ένωσης. Η παρέμβασή του στις 16 Φεβρουαρίου σε σχέση με την Κύπρο είναι πιο σαφής, πιο τολμηρή, κάνει βήματα μπροστά και αυτό μπορεί να σημαίνει την απόφασή του να εργαστεί στο υπόλοιπο της θητείας του πιο δημιουργικά στο κυπριακό.