Εμείς και οι γιορτές μας
Ο Μάρτης και ο Απρίλης διαθέτουν μια σπουδαία σύμπτωση. Δύο μεγάλες επέτειοι, η 25η Μαρτίου και η 1η Απριλίου μάς δίνουν την αφορμή να θυμηθούμε, να τιμήσουμε και να σκεφθούμε. Από τη μια τα ιστορικά φαινόμενα που άλλαξαν την πορεία της Ελλάδας και της Κύπρου, από την άλλη τα φαινόμενα που αναπτύσσονται αυτό το χρονικό διάστημα. Συνήθως οι εορτασμοί αφορούν μόνο το πρώτο σκέλος, το δεύτερο παραλείπεται. Πώς όμως μπορείς να τιμήσεις μια επέτειο αν δεν τη συνδέσεις με τις σημερινές προκλήσεις, αν δεν της δώσεις ένα επίκαιρο νόημα; Αυτό συμβαίνει γιατί για χρόνια ο κυρίαρχος λόγος αφορούσε την πλειοδοσία σε επίθετα, την αμετροέπεια, τους ύμνους για το λαμπρό παρελθόν, τη ρητορεία που ζητούσε το εύκολο χειροκρότημα για να κρύψει την αδυναμία σοβαρής ανάγνωσης της πραγματικότητας.
Για την Ελλάδα, ας θυμηθούμε ότι ο ύμνος στην προγονική αρετή δεν μπόρεσε να ακυρώσει την πορεία των νεοελλήνων προς τον πάτο. Η επίκληση του κλέους των προγόνων δεν στάθηκε ικανή συνθήκη για να αποφύγουν οι νεοέλληνες το δρόμο προς το πελατειακό κράτος, την υποταγή στο ρουσφέτι, την αδυναμία συνεννόησης στα στοιχειώδη, τα χάλια της ανώτατης παιδείας, την εκτεταμένη διαφθορά, τη συνήθεια να τείνουν ευήκοα ώτα, στον, κατά περίπτωση, δημαγωγό, και τελικά την πορεία προς τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό και τη χρεοκοπία.
Για την Κύπρο εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι η κοινωνία μας έχει εθιστεί στην κατανάλωση ρητορείας και στην ατέρμονη κενολογία, σε τυποποιημένα σχήματα που δεν βοηθούν την κοινή γνώμη να διαμορφώσει μια πιο σύνθετη σκέψη, και έτσι να απαλλαγεί από τα στερεότυπα που οδηγούν στην κουλτούρα της «εξαιρετικότητας», που ταυτίζει συνήθως τη νήσο με τον «ομφαλό της γης». Η επιφανειακή ρητορεία και η επίκκληση στην ιδιαιτερότητα της Κύπρου (χρυσοπράσινο φύλλο, ξεχασμένο, και μονίμως αδικημένο), δεν οδηγούν στην επιθυμητή κατεύθυνση γιατί αναπαράγουν τις αιτίες που μας οδήγησαν στα σημερινά αδιέξοδα. Η εμμονή στον παρωχημένο λόγο και τα τυποποθημένα σχήματα της ελληνικότητας που παρέχει το κυπριακό σχολείο, αποτελούν βασικό εμπόδιο στον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας μας και στην ορθολογική διαχείριση κεντρικών προβλημάτων της νήσου.
Στην πραγματική πολιτική διαπάλη μετρούν μόνο τα εφικτά σχέδια για να αλλάξουμε τα πράγματα ή να λύσουμε τα σημερινά προβλήματα και έτσι να τιμήσουμε με πράξεις παλαιότερες ιστορικές ανατροπές και σπουδαίες φυσιογνωμίες. Η ενίσχυση της δυνατότητας της Κύπρου να επιτυγχάνει στόχους στο διεθνές περιβάλλον συνδέεται με το κατά πόσο μπορούμε να κατακτήσουμε ένα σύγχρονο κράτος, να μεταρρυθμίσουμε την παιδεία μας, ή να αναβαθμίσουμε τις επενδύσεις στις νέες τεχνολογίες. Συνδέεται πλήρως με τις ιδέες που προτείνουμε για ευρύτερες, υπερεθνικές δράσεις, συνδέεται με το ενδιαφέρον που επιδεικνύουμε για τη δραστηριότητα άλλων και έτσι να ενισχύουμε τη φωνή της νήσου στο διεθνές σκηνικό.
Νέα σελίδα μπορεί να προκύψει αν λειτουργήσουμε ένα δίκαιο και πραγματικό φορολογικό σύστημα, αν κάνουμε το κράτος ψηφιακό και φιλικό στον πολίτη, αν σεβόμαστε το δημόσιο χρήμα, αν καθιερώσουμε κανόνες διαφάνειας για το πολιτικό χρήμα, αν δημιουργήσουμε μια κουλτούρα αλληλεγγύης, αν κατακτήσουμε νέους στόχους όπως η οικοδόμηση του ΓΕΣΥ, αν ζητάμε αλληλεγγύη από τους εταίρους μας και ταυτόχρονα συμμετέχουμε στις κοινοτικές διεργασίες και αν με έργα αλλάζουμε όλα εκείνα που μας έφεραν στο χείλος του γκρεμού.
Η οικονομική κρίση έχει αλλάξει την ατζέντα της κυπριακής κοινωνίας, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι μάς έχει κάνει καλύτερους. Μια κοινωνία μπορεί να κάνει την ανατροπή, μόνο αν κατανοεί τους λόγους της πτώσης της στο βυθό, και κατά συνέπεια, να μπορεί να θέτει το μέλλον της πάνω στη στρατηγική της ελευθερίας, του εκσυγχρονισμού, του ορθολογισμού και της ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη. Η ιστορική εμπειρία είναι χρήσιμη εφόσον την «ανανεώνουμε» μέσα στο σημερινό κυπριακό, ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο.
Η Κύπρος χρειάζεται σήμερα μεγάλες αποφάσεις βασισμένες σε μακροχρόνια ανάλυση, στη συλλογική κινητοποίηση που συνδέεται με την ανάπτυξη σε ένα περιβάλλον ασφαλείας. Η οικονομική κρίση θα γίνει παρελθόν αν την συνδέσουμε με την επίλυση του κυπριακού και την μετατροπή της νήσου σε πρωταγωνιστή και «πάροχο» ασφαλείας και προόδου, πρώτα για τους κατοίκους της και μετά για τους εταίρους της. Αυτό σημαίνει στράτευση σε μια προσπάθεια, αξιοποίηση όσων πιστεύουν πολύ σε αυτή την πολιτική, αποφάσεις στο πιο υψηλό επίπεδο, συμμαχίες, πάθος για τη διαφορετική Κύπρο.