Ευρωπαϊκός Πολιτιστικός Μήνας

Η ομφαλοσκόπηση ορισμένων καλλιτεχνών είναι πασίγνωστη. Επίσης είναι συχνή η αδυναμία μας να ξεχωρίσουμε το σημαντικό – και να το κρατήσουμε – και να υπερβούμε το δευτερεύον – και να το αξιοποιήσουμε για βελτιώσεις στο μέλλον.

Ο Ευρωπαϊκός Πολιτιστικός Μήνας έχει τελειώσει, γι’ αυτό και οι κρίσεις μας οφείλουν να είναι συνολικές, να συγκρατούν στο γενικό επίπεδο το δάσος και να μην υποκύπτουν στις συχνές προκλήσεις του δέντρου. Ο Ευρωπαϊκός Πολιτιστικός Μήνας (Ε.Π.Μ.) δεν ήταν ο Κηλαηδόνης, ούτε τα λεπτά διάρκειας της τελετής έναρξής του! Η επικέντρωση των συζητήσεων πάνω σε δύο – τρία επιμέρους ζητήματα όπου ο κάθε αρμόδιος (λ.χ. τελετή έναρξης) θα μπορούσε να προσθέσει και να αφαιρέσει δεκάδες σημεία, δεν οδηγεί πουθενά. Και δεν προσφέρει τίποτα, εάν μείνουμε σε αυτά. Υπάρχουν τα σημαντικά, υπάρχουν και οι αδυναμίες, γι’ αυτό προέχει μια γενική αξιολόγηση τους.

(Α) Ο θεσμός ήταν επιτυχής, επειδή σε αυτή την πρόκληση του πολιτισμού, ανταποκρίθηκε με θαυμαστό τρόπο μέγα πλήθος κυπρίων, πράγμα, μάλλον, ασύνηθες για το κυπριακό μας θαύμα. Αυτό θα μπορούσε να ήταν ο άξονας δράσης για το μέλλον: αυτό το ανθρώπινο δυναμικό που άκουσε τις σειρήνες των πολιτιστικών εκδηλώσεων, που είδε και άκουσε σημαντικά πράγματα, είναι μια σοβαρή πολιτιστική επένδυση για όσα πρέπει να γίνουν στο αμέσως προσεχές μέλλον. Ο κόσμος δέχθηκε την πρόκληση της συμμετοχής, γι’ αυτό και οι ευθύνες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Πολιτιστικών Υπηρεσιών στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, και των Ιδιωτικών Φορέων, γίνονται ακόμη πιο σημαντικές. Πεδίο δράσης υπάρχει, το πολιτιστικό μάρκετινγκ έχει χώρο εξέλιξης…

(Β) Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις  «Ειδικού Μήνα» προσφέρουν – λ.χ. τέως «Πολιτιστικός Σεπτέμβρης» που μετονομάστηκε σε «Κύπρια». Η ουσία στην πολιτιστική ανάπτυξη βρίσκεται στην υπέρβαση του θεσμοθετημένου μήνα ή εβδομάδας, ώστε η πολιτιστική παρέμβαση να έχει σταθερά ολόχρονη έκταση. Επομένως εδώ γίνεται λόγος για υπέρβαση της λογικής ενός «στατικού» φεστιβάλ με τη μεταφορά της πολιτιστικής δράσης σε πλήρες επίπεδο.

(Γ) Η διαρκής, επίμονη, και πολύμοχθη προσπάθεια των φορέων που έχουν την ευθύνη της πολιτιστικής δράσης είναι ακριβώς αυτή. Η δημιουργία πολιτιστικής υποδομής, η χάραξη πολιτικής κατεύθυνσης για τα είδη της πολιτιστικής δράσης που ταιριάζουν στο δικό μας περιβάλλον, οι μέθοδοι και οι πρακτικές αυτής της καλλιέργειας. Η πείρα που έχει συσσωρευτεί δεν είναι αμελητέα. Ιδέες για ανώτερη οργάνωση αυτής της πολιτιστικής πολιτικής μπορεί να προέλθουν, είτε από ελλαδίτες, είτε από άλλους ευρωπαίους ειδικούς. Τώρα, που το σίδερο είναι σχετικά ζεστό μπορεί να γίνουν περισσότερα.

(Δ) Η ιδεολογία του Ε.Π.Μ., έχει πολλαπλή σχέση, με την καλλιέργεια μιας ευρωπαϊκής αντίληψης για ότι ονομάζεται «ευρωπαϊκή ταυτότητα». Η συμμετοχή και η άθληση πάνω σε κοινές πολιτιστικές αξίες, με τους άλλους ευρωπαίους, είναι και μια καλή ευκαιρία για να μειώσουμε ή να αποβάλουμε τα αισθήματα μειονεξίας μας απέναντι στο ευρωπαϊκό «πρότυπο». Η απόδειξη είναι παρούσα. Ο νεοελληνικός πολιτισμός, είναι όχι μόνο παρών, στις εξελίξεις αλλά είναι ένας από τους βασικούς, τους πρωταγωνιστικούς πολιτισμούς στον πανευρωπαϊκό χώρο.Με αυτά τα εφόδια σημαίνει ότι έχεις να προσφέρεις, να προτείνεις ιδέες, αξίες, πρότυπα δράσης. Να έχεις εμπιστοσύνη στις δυνάμεις σου, ότι συμμετέχεις στις ευρωπαϊκές διεργασίες με άποψη και – γιατί όχι;- με κύρος και αξιοπιστία, στα κυπριακά πολιτιστικά ήθη. Τα αυτονόητα πολιτικά κέρδη από τον Ε.Π.Μ., θα έχουν την πλήρη ανάπτυξή τους από τη στιγμή που θα οδηγηθούν σε ανώτερες μορφές πολιτιστικής ανάπτυξης. Στις πολυπολιτιστικές καταβολές του ευρωπαϊκού χώρου, η δική μας εισφορά έχει πρώτιστο πολιτικό περιεχόμενο.

Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 1996