Γεωπολιτική ανατροπή στην Α. Μεσόγειο

Οι ειδήσεις μιλούν από μόνες τους. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Τ. Ερτογάν μεταβαίνει στις ΗΠΑ  για συνάντηση με τον Μ. Ομπάμα στον Λευκό Οίκο στις 16 Μαΐου. Ο  αμερικανός ΥΠΕΞ Τζον Κέρι μετέβη στην Κωνσταντινούπολη στις 7 Απριλίου για συνομιλίες με την τουρκική κυβέρνηση. Θέματα στην ατζέντα οι σχέσεις Τουρκίας- Ισραήλ, η κατάσταση στη Συρία, η ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, η επίλυση του κουρδικού, τα ενεργειακά ζητήματα της περιοχής, ενώ ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζέι Κάρνεϊ προσέθεσε για τις συνομιλίες Ερτογάν-Ομπάμα και το θέμα της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Τι σημαίνει αυτή η διπλή συνεργασία στο πιο υψηλό επίπεδο; Σημαίνει ότι συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες διαπλέκεται πάνω σε κρίσιμα ανοικτά προβλήματα  της περιοχής (Ιράν, Συρία, Μ. Ανατολή) και σηματοδοτεί μια ώθηση συνεργασίας ανάμεσα σε Ισραήλ, Τουρκία, ΗΠΑ μετά την απόφαση  Άγκυρας και Τελ Αβίβ  να γυρίσουν σελίδα στις διμερείς σχέσεις τους.

Με κάθε ρεαλιστική διάθεση μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι το παιχνίδι των ισορροπιών αναδιαμορφώνεται και η γεωπολιτική στην Α. Μεσόγειο αποκτά νέες παραμέτρους. Η Τουρκία δοκίμασε να ηγηθεί της «Αραβικής Άνοιξης» και να κάνει εξαγωγή του τουρκικού μοντέλου στις μουσουλμανικές δημοκρατίες της περιοχής. Δεν πέτυχε κάτι σημαντικό, αν και αρχικά η Τουρκία πέτυχε να δώσει ένα κίνητρο για αλλαγές. Στη συνέχεια η Τουρκία δοκίμασε να στριμώξει το Ισραήλ, απέτυχε και τώρα γυρίζει στη ρεαλιστική όψη των πραγμάτων, δηλαδή στη συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες γύρω από κοινές επιδιώξεις με τη συμβολή των ΗΠΑ. Άλλωστε η επίσκεψη Ερτογάν στον Λευκό Οίκο ακολουθεί τη βελτίωση των σχέσεων Τελ Αβίβ- Άγκυρας, ως απόδειξη μιας έμπρακτης βεβαίωσης ότι κάθε τι για να προκύψει έχει το δικό του τίμημα.

Είναι αναντίλεκτο το γεγονός ότι αυτές οι αλλαγές συντελούνται χωρίς το Ισραήλ να προβεί σε μια κίνηση καλής θέλησης στο μεσανατολικό, δείγμα γραφής ότι οι ΗΠΑ και άλλοι σημαντικοί διεθνείς παίκτες έχουν συμβιβαστεί με την ιδέα ότι ο Β. Νετανιάχου παραμένει ο διαμορφωτής μιας νέας κατάστασης πραγμάτων στην περιοχή στηριγμένης στην ισχύ του ισραηλινού κράτους. Αυτή η διαπίστωση συνδέεται με τις αλλαγές στην Συρία όπως θα προκύψουν με την αποχώρηση Άσσαντ από την εξουσία με τη συνεννόηση Τουρκίας-Ισραήλ πάνω σε στοιχεία που θα σηματοδοτούν την αναζήτηση λύσεων που θα ικανοποιούν τις πολιτικές ασφάλειας που ακολουθούν οι δύο χώρες. Η Αίγυπτος παραμένει εσωστρεφής, εγκλωβισμένη στη δίνη της μετάβασης από το καθεστώς Μουμπάρακ σε κάποιας μορφής δημοκρατική έκφραση.

Είναι προφανές ότι συντελείται μια προσαρμογή πραγμάτων πάνω σε νέους όρους καθώς η διαμόρφωση της πολιτικής επιρροής εδράζεται στη συνεργασίας και τα αμοιβαία συμφέροντα ανάμεσα στους τρεις κεντρικούς παίκτες στη διαρκώς ασταθή ευρεία Α. Μεσόγειο.