Γεώργιος Ράλλης: Κύκλος από σύνεση

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ του Γ. Ράλλη στην ελληνική πολιτική σκηνή υπήρξε σημαντική. Σε μια εποχή με πολλές δυσκολίες εξέφρασε ένα διαφορετικό προσωπικό ήθος για τη δική του πολιτική παράταξη. Δεν ξέρω εάν ισχύει ο τίτλος του «ευπατρίδη» που το συνοδεύει. Γνωρίζω όμως ότι βλέποντάς τον μερικές φορές να πηγαίνει με τα πόδια ως πρωθυπουργός από το σπίτι του στο γραφείο του στη Βουλή, αυτό έμεινε στη μνήμη μου ως κάτι άξιον ιδιαιτέρας υπομνήσεως. Υπεράσπισε τις ιδέες του με ευπρέπεια, με ήθος και εντιμότητα. Υπεράσπισε το δημοκρατικό ιδεώδες σε χαλεπούς καιρούς με γενναιοφροσύνη. Δεν έκρυψε την ιδεολογική του αντίφαση – οπαδός της βασιλευόμενης δημοκρατίας.
Δούλεψε στο χώρο της παιδείας ως μεταρρυθμιστής και το ριζοσπαστικό κίνημα του δημοτικισμού βρήκε στο πρόσωπό του ένα -μάλλον απρόσμενο- φωτισμένο συμμαχητή. Ο Γ. Ράλλης σε μια εποχή εντάσεων έδωσε την περίφημη ρήση-«δεν θέλω οουυυ?» σαν ένα δείγμα γραφής ότι ο πολιτικός αγώνας πρέπει να διεξάγεται με ήθος, επιχειρήματα και κοσμιότητα. Αυτό το ήθος του Γ. Ράλλη δεν είχε μεγάλη πέραση: η παράταξή του τον είδε με επιφυλακτικότητα και οι αντίπαλοί του είδαν την πιο πάνω ρήση του ως αφορμή για πλάκα.
Θεωρώ ότι ο Γ. Ράλλης υπήρξε για την κεντροδεξιά της Ελλάδας ό,τι υπήρξε για την κεντροαριστερά ο Ηλίας Ηλιού. Δύο αντίπαλα πρόσωπα-σύμβολα, μιας εποχής με χαρακτηριστικά μετάβασης σε μια άλλη. Άνοιξαν δρόμους, μπορεί και να αδικήθηκαν από την ένταση των παθών. Μετρά κυρίως η δύναμη της ειλικρίνειας, της έντιμης συνεννόησής τους με τους Ελληνες πολίτες.
Για την κεντροδεξιά παράταξη εκτιμώ ότι ο Γ. Ράλλης της μεταπολίτευσης υπήρξε μια φωτισμένη προσωπικότητα. Η καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας ως γλώσσας του ελληνικού σχολείου (1976) φέρει τη σφραγίδα του Γ. Ράλλη ως τότε υπουργού Παιδείας, μια σφραγίδα που συνάντησε στον ιστορικό της βηματισμό τον Δ. Γληνό, τον Αλ. Δελμούζο, τον Λ. Ακρίτα και τον Ε. Παπανούτσο.
Επιλογικά κρίνω ότι η παρουσία του Γ. Ράλλη στον ιστορικό κύκλο υπήρξε παραγωγική. Η διαδρομή του -με αντιφάσεις και καινοτομίες- υπήρξε συνετή στον κύκλο της μεταπολίτευσης.