Γραμμή Λεβιάθαν-Τζεϊχάν

Καθώς πληθαίνουν οι πληροφορίες ότι Τουρκία και Ισραήλ είναι πολύ κοντά στην ολοκλήρωση των συζητήσεων για εξομάλυνση των σχέσεών τους, ο Γενικός Πρόξενος του Ισραήλ στην Τουρκία Σ. Κοχέν μίλησε στο Πρακτορείο Ειδήσεων «Ανατολή» στις 26 Μαίου. Ο κορυφαίος αυτή την περίοδο ισραηλινός επίσημος στην Τουρκία μίλησε έναν πολύ καθαρό τρόπο για το κοινό συμφέρον των δύο πλευρών:

«Η μόνη μεγάλη οδός για το Ισραήλ σχετικά με την εξαγωγή φυσικού αερίου (από το Λεβιάθαν) είναι Τουρκία, η οποία είναι σε θέση να προσφέρει υποδομές και επιπρόσθετη εξαγωγή στη Δύση. Αυτή είναι ρεαλιστική πολιτική. Η κατάσταση στην περιοχή απαιτεί αυτού του τύπου την ενεργειακή συνεργασία μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας… Από την γεωπολιτική όψη των πραγμάτων, χωρίς την Τουρκία, ως σταθμό για ενεργειακές πηγές…θα είναι πολύ δύσκολο να έχεις πραγματικές επιλογές και να είσαι αποτελεσματικός μέσα από την ποικιλότητα της ενεργειακής πρώτης ύλης… Η κατασκευή των υποδομών, της ανάπτυξης από το υποθαλάσσιο έδαφος και η μεταφορά στη Νότια Τουρκία θα κόστιζε 4 δις…»

Μέσα στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται και η προοπτική μιας διαβούλευσης σχετικά με τα στρατιωτικά στοιχεία που ενδεχομένως να αποτελέσουν μέρος μιας ευρύτερης συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Σε αυτό το μείγμα πολιτικής, η αρθρογράφος της «Χουριέτ» Σελίν Νασί στις 6 Ιουνίου σημειώνει ότι με βάση την αξιολόγηση του αναλυτή στα ζητήματα ασφαλείας Κασάπογλου, η Τουρκία «ζητά λύσεις που θα εκσυγχρονίζουν την τεχνολογική της δυνατότητα και κάνει λόγο για την απόκτηση μη στελεχωμένων drones από τις ΗΠΑ, και δεύτερο την αναζήτηση λύσης για την αντιμετώπιση της απειλής από πυραύλους με το βλέμμα στο ισραηλιτικής κατασκευής αντιπυραυλικό σύστημα«Σιδερένιος Θόλος», που προσφέρει πάνω από το 90% δείκτη επιτυχίας στην απόκρουσής της».

Οι εξελίξεις αυτές θα συμβάλουν στην επιτάχυνση της συνεννόησης ανάμεσα στο Ισραήλ και την Τουρκία, καθώς εκτός των πιο πάνω, βλέπουν ως κοινους εχθρούς στο πρόσωπο του Ιράν και της Χεζμπολάχ. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η συμφωνία για εξομάλυνση των διμερών σχέσεων ανάμεσα στο Τελ Αβίβ και την Άγκυρα είναι πολύ κοντά στην ολοκλήρωσής της και αυτό που απομένει είναι η συμφωνία για τον τρόπο συμμετοχής της Τουρκίας στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους κατοίκους της Λωρίδας της Γάζας. Στην ίδια περίοδο, ο Β. Πούτιν σε κοινή διάσκεψη τύπου στη Μόσχα με τον Β. Νετανιάχου επαίνεσε την προοπτική της συμφιλίωσης ανάμεσα σε Ισραήλ και Τουρκία λέγοντας ότι «την βλέπουμε με θετικό τρόπο. Νομίζουμε ότι η κάθε επαναπροσέγγιση μεταξύ χωρών και λαών μπορεί να έχει θετική επίδραση στην ευρύτερη διεθνή σκηνή. Όσο λιγότερα τα προβλήματα μεταξύ των χωρών, τόσο το καλύτερο. Σε ειδική αναφορά στην προσπάθεια συμφιλίωσης ανάμεσα στο Ισραήλ και την Τουρκία είπε: «καλωσορίζουμε αυτή τη διαδικασία», («Χααρέτζ», 8/6/16).

Οι αλλαγές αυτές αφορούν την κυπριακή διπλωματία καθώς και τις γενικότερες σχέσεις Κύπρου- Ισραήλ. Πολλοί θεώρησαν ότι η πρόοδος στη συνεργασία Κύπρου-Ισραήλ θα έλυνε κατά τρόπο θεαματικό ζητήματα ενεργειακής πολιτικής της νήσου, ενώ άλλοι πίστεψαν ότι βρήκαμε το μαγικό ραβδί για να επιβάλουμε τους όρους μας στην γενικότερη ενεργειακή σκακιέρα στην Α. Μεσόγειο. Τίποτα από αυτά δεν έχει συμβεί, ενώ προφανώς δεν θα συμβεί ούτε στο μέλλον. Κάθε χώρα προωθεί τα συμφέροντά της πάνω σε πολυμερείς βάσεις, και αυτοί που πίστεψαν στο αντίθετο, τώρα πληρώνουν ένα τίμημα και υποχρεώνονται σε προσαρμογή στα πραγματικά δεδομένα, όπως τα περιγράφει ο Γενικός Πρόξενος του Ισραήλ στην Τουρκία Σ. Κοχέν. Η Κύπρος μόνο αν εκτιμήσει σωστά τα δεδομένα μπορεί να παίξει αποτελεσματικά στο παιχνίδι της νέας ενεργειακής ισορροπίας. Οι επαφές με το Ισραήλ είναι αναγκαίες, αλλά για πολύ συγκεκριμένους λόγους (μέγεθος της νήσου, αδύναμα αμυντικά μέσα, άλυτο κυπριακό), αυτές οι βελτιώσεις δεν διαθέτουν το κατάλληλο εύρος για να δώσουν λύσεις στα μείζονα όπως είναι τα ζητήματα της μεταφοράς φυσικού αερίου και των υποδομών στη στεριά, καθώς το Ισραήλ ψηφίζει για τη μεταφορά του φυσικού αερίου στο Λεβιάθαν στο λιμάνι του Τζεϊχάν-ενεργειακός σταθμός στη Νότια Τουρκία.

Διάφοροι διάσημοι αερολόγοι, γνωστοί και ως ειδικοί στα καπνογόνα γέμισαν με φούμαρα τους κύπριοις πολίτες, έφτιαξαν εγκαταστάσεις φυσικού αερίου στη φαντασία τους, μετέφεραν επί χάρτου το φυσικό αέριο στην Ευρώπη και όλα τα έθεσαν στο ρυθμό που επέβαλλε η φαντασία τους. Η πραγματικότητα λέει την απλή αλήθεια: μόνο με λύση στο κυπριακό η Κύπρος θα είναι σημαντικός παίκτης στους ενεργειακούς σχεδιασμούς στην περιοχή μας, μόνο με λύση στο κυπριακό θα μπορέσει να ενταχθεί σε πραγματικά δίκτυα μεταφοράς της ενέργειας όπως μας ενημερώνει το ισχυρό μήνυμα του Ισραήλ. Αλλιώς, θα αντιμετωπίζει αξεπέραστες δυσκολίες και γι’ αυτό, ο Σ. Κοχέν φρόντισε μάς ενημερώσει δημοσίως!